Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 18/11 sẽ tới Peru tham dự cuộc họp các lãnh đạo APEC, nhưng sự hiện diện của ông bị lu mờ bởi một nhân vật không tham dự cuộc họp này cho tới năm sau: Tổng thống kế nhiệm Donald Trump.
Ông Trump từng tuyên bố trong chiến dịch tranh cử rằng Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương do Mỹ dẫn đầu (TPP) là một đòn giáng sinh tử, ‘một sự cưỡng đoạt’ đối với nước Mỹ.
Chiến thắng bất ngờ của ông Trump hôm 8/11 đã đập tan cơ may TPP được Quốc hội Mỹ hiện thời thông qua và cũng không có chỉ dấu cho thấy chính quyền kế tiếp sẽ ủng hộ việc này.
‘Giờ đây, TPP chắc chắn đã chết,’ bà Deborah Elms, giám đốc điều hành Trung tâm Thương mại châu Á ở Singapore nhận xét.
Là người ủng hộ TPP, bà Elms hy vọng ông Trump sẽ thấy rằng không cách nào giúp nhân công Mỹ hơn là Hiệp định TPP giữa 12 nước thành viên và rằng ‘bóp nghẹt TPP nghĩa là trao chiến thắng sớm cho Trung Quốc.’
Tuy nhiên, ông Trump đang chọn những người như ông, những người xem thế giới là thắng-thua và cho rằng các thỏa thuận thương mại là lý do gây thâm thủng mậu dịch cho Mỹ, bà Elms nói. ‘Không thể lý luận với những người này,’ bà nói thêm.
Những người ủng hộ TPP hy vọng Thủ tướng Shinzo Abe trong cuộc họp hôm 17/11 với ông Trump có thể giúp thay đổi quan điểm của Tổng thống tân cử Mỹ.
Nếu TPP bị chôn vùi, ‘Trung Quốc sẽ cầm được bánh lái mà họ chưa từng có được trước đây,’ bà Elms dự đoán.
Peru, nước chủ nhà tổ chức thượng đỉnh APEC, đã khởi sự các cuộc đàm phán với Trung Quốc về việc gia nhập hiệp định thương mại khu vực do Bắc Kinh dẫn đầu, RCEP.
7 nước trong TPP cũng là thành viên của RCEP.