Tổng vụ trưởng Tổng vụ Từ thiện Xã hội của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất (GHPGVNTN), Hòa thượng Thích Không Tánh, nói với Voa-Việt ngữ rằng Giáo hội Phật giáo nhà nước đã “quốc doanh hoá” đám tang của Đức Đệ Ngũ Tăng Thống.
“Các vị sư quốc doanh đã đứng ra điều động cái lễ này. Chúng tôi là những vị bên phía Phật Giáo Thống Nhất, và tăng đoàn Giáo hội Thống Nhất vô cùng buồn phiền cho việc này. Chúng tôi chỉ xin tóm tắt như vậy để cho quốc tế được biết là hiện tại người ta đang quốc doanh hoá cái lễ tang của Ngài Quảng Độ, và đồng thời người ta muốn nhuộm đỏ Ngài và bây giờ họ đẩy người của nhà nước qua,” Hòa thượng Thích Không Tánh nói với VOA ngày 24/2.
Đại lão Hoà Thượng Thích Quảng Độ, Đệ ngũ Tăng Thống của GHPGVNTN, một tổ chức tôn giáo không được nhà nước công nhận, viên tịch tối ngày 22/02. Tang lễ kéo dài 3 ngày 23, 24 và 25/2/2020 tại Chùa Từ Hiếu, quận 8, Sài Gòn được cử hành một cách “đơn sơ” theo di huấn của ông.
Trang Facebook của Hòa thượng Thích Nguyên Lý (https://www.facebook.com/profile.php?id=100012575853657) phổ biến danh sách Hội đồng Trưởng Lão Chứng minh Tang Lễ, cùng với một Ban Tổ chức Tang lễ đông đảo, gồm các nhà sư thuộc Giáo Hội Phật giáo nhà nước với tên tuổi của các chức sắc bên tăng đoàn GHPGTN, trong đó có Hòa thượng Thích Không Tánh cùng các nhà lãnh đạo Phật giáo Việt Nam Thống Nhất ở hải ngoại. Hòa thượng Thích Không Tánh nói trong số các vị đó, có một số ‘tự xưng là” Phật giáo Thống Nhất nhưng thực sự không còn theo đường lối của Giáo hội Phật giáo Thống nhất chính thống.
“Họ hoà nhập chung, đứng chung vô với mấy vị quốc doanh của nhà nước, để làm chi? Thứ nhất để họ nắm hết việc tổ chức tang lễ, và có thể sau tang lễ rồi, họ còn có thể tính những chuyện gì khác nữa.”
Hòa thượng Thích Không Tánh nói ông không nghĩ rằng nhà nước sẽ loại bỏ hẳn GHPGTN sau khi Đại lão Hoà Thượng Thích Quảng Độ viên tịch, nhưng ông quan ngại về ý đồ của nhà nước đối với một Giáo hội Phật giáo Thống Nhất “không có Hòa thượng Thích Huyền Quang và Hòa thượng Thích Quảng Độ”.
“Cũng có thể là họ không loại hẳn GHPGTN mà họ có thể tái dựng Phật giáo Thống Nhất, có nghĩa là có cái giáo hội Phật giáo Thống Nhất nhưng mà cái tinh thần, cái lập trường, hay là cái hồn của PGTN là bị họ tiêu hủy đi. Nghĩa là GHPGVNTN chỉ lo tu niệm chứ không có vấn đề đòi hỏi đấu tranh nhân quyền dân chủ hay là tự do tôn giáo hay bảo toàn lãnh thổ, lãnh hải như đường hướng của Ngài Huyền Quang và Ngài Quảng Độ từ trước tới giờ,” ông trăn trở.
Đám tang của Đức Đệ ngũ Tăng Thống lẽ ra do chư tăng và Phật tử của Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất lo liệu thì, theo Hòa thượng Thích Không Tánh, các nhà sư quốc doanh đã đứng ra lập ban tổ chức tang lễ theo ý họ.
“Họ lựa mỗi châu, mỗi nước những hòa thượng mà họ nghĩ rằng họ có thể điều động được, đưa tên của các vị đó vào ban tổ chức tang lễ để trong tương lai, họ có thể trùng lấp hết cả trong nước lẫn ngoài nước. Và như vậy họ sẽ nắm hết vấn đề Phật giáo.”
Trước nguy cơ đó, Hòa thượng Thích Không Tánh nói, tăng đoàn GHPGVNTN chính thống một lòng theo đường hướng, lập trường và hiến chương của GHPGVNTN.
Ông cho biết thêm là mặc dù đã đến dự lễ thọ tang để bày tỏ lòng thương tiếc đối với Đệ ngũ Tăng Thống Thích Quảng Độ, nhưng một số chức sắc trung thành với đường hướng của GHPGVNTN chính thống sẽ không dự Lễ di quan diễn ra vào ngày 25/2/20.
“Có thể một số chư tôn đức giữ vững lập trường đối với Ngài Quảng Độ sẽ không có tham dự, (vì như vậy là) đi vô cái bẫy hay cái sách lược mà bên Phật Giáo quốc doanh đã bày ra,” Hòa thượng Thích Không Tánh giải thích.
Hòa thượng Thích Không Tánh là trụ trì Chùa Liên Trì trước khi ngôi chùa này bị cưỡng chế và đập phá vào năm 2016.
Hòa thượng Thích Không Tánh từng bị Tòa án Nhân dân TP. Hồ Chí Minh xử phạt hồi năm 1995 cùng với Hòa thượng Thích Quảng Độ, mỗi người 5 năm tù về tội 'phá hoại chính sách đoàn kết' và 'lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước'.
Tiểu sử Hoà Thượng Thích Quảng Độ
Trưởng lão Hòa thượng Thích Quảng Độ, thế danh Đặng Phúc Tuệ, sinh năm 1928- Mậu Thìn, tại tỉnh Thái Bình. Ông là một học giả uyên bác, tác giả của nhiều công trình nghiên cứu thâm sâu về Phật học, trong đó có Ðại thừa Phật giáo tư tưởng luận, Tiểu thừa Phật giáo tư tưởng luận, Nguyên thủy Phật giáo tư tưởng luận, Từ điển Phật học Hán Việt, đặc biệt là bộ Phật Quang Đại từ điển. Ngoài ra, ông còn là dịch giả của một số tác phẩm Phật học và văn học Phật giáo từ Hán văn và Anh ngữ.
Hòa thượng Thích Quảng Độ là Đệ ngũ Tăng Thống của GHPGVNTN, nguyên Viện trưởng Viện Hoá Đạo ở Sài Gòn.
Bản tin AFP hôm 23/2 mô tả Hòa thượng Thích Quảng Độ là một nhà sư Phật Giáo đã bỏ cả cuộc đời ra đấu tranh cho tự do tôn giáo và nhân quyền tại Việt Nam, và vì thế đã bị quản chế tại gia gần như từ năm 2003 vì là “cái gai bên hông nhà nước cộng sản Việt Nam”.
Ông nhiều lần được vinh danh vì lòng can trường trong cuộc đấu tranh kiên trì cho dân chủ, nhân quyền và tự do tôn giáo tại Việt Nam.
Hòa thượng Thích Quảng Độ được trao giải thưởng nhân quyền quốc tế Homo Homini vào năm 2003 cùng với Hòa thượng Thích Huyền Quang và Linh mục Nguyễn Văn Lý.
Năm 2006, ông được trao giải Rafto của Na-Uy vì đã “dũng cảm và kiên trì qua 3 thập niên chống đối chế độ cộng sản ở Việt Nam một cách ôn hoà”, vẫn theo AFP, và trong cùng năm, Giải Dũng Cảm vì Dân Chủ của Phong trào Dân chủ Thế giới.
Ngoài ra, Hòa thượng Thích Quảng Độ cũng đã nhiều lần được đề cử Giải Nobel Hòa bình.
Hội đồng Liên Tôn Việt Nam đã ngỏ lời chia buồn với Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất. Trong cáo phó, Hội đồng Liên Tôn gồm các nhân vật thuộc nhiều tổ chức tôn giáo khác nhau, viết: “Chúng tôi đã mất đi một bậc trí dũng đồng hành đòi Tự Do Tôn Giáo, Dân Chủ Nhân Quyền cho Đất Nước và Dân Tộc”.
Your browser doesn’t support HTML5
Tang lễ của Tăng thống Thích Quảng Độ diễn ra trang nghiêm, đơn sơ