Nếu dựa vào các qui phạm pháp luật vẫn còn hiệu lực và những tuyên bố giống như tuyên chiến với tham nhũng để… chỉnh đốn đảng, xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh thì không thể lý giải vì sao những sai phạm xảy ra tại Học viện Cán bộ TP.HCM (HVCB TP.HCM) lại được xử lý như đã thấy!
Chẳng lẽ chỉ vì bà Trương Thị Hiền – người vừa là vợ một cựu Ủy viên Bộ Chính trị (Lê Thanh Hải), vừa là em một cựu Ủy viên Bộ Chính trị khác (Trương Mỹ Hoa) – phải chịu trách nhiệm về những sai phạm đã xảy ra tại HVCB TP.HCM nên việc xử lý trở thành không thể tìm được cách lý giải như thế?
***
UBND TP.HCM vừa phát hành một thông báo, cấm năm cá nhân làm việc cho hai doanh nghiệp (Công ty Tư vấn Xây dựng Nam Long, Công ty Tư vấn Thiết kế Công nghiệp và Dân dụng) tham gia đấu thầu những dự án thực hiện bẳng công quỹ trong ba năm (1). Thông báo vừa kể có lẽ là động tác cuối cùng để đóng hồ sơ về những sai phạm liên quan tới Dự án Xây dựng HVCB TP.HCM.
Tiền thân của HVCB TP.HCM là Trường Cán bộ TP.HCM. Có thể vì “trường” không… sang nên TP.HCM quyết định nâng “trường” lên thành… “học viện”. Xét về bản chất HVCB TP.HCM chẳng có gì khác so với Trường Chính trị hay Trường Cán bộ (đào tạo và huấn luyện cán bộ cho các tổ chức đảng ở địa phương, cấp phát loại văn bằng có tên là Trung cấp Lý luận Chính trị - Hành chính) của các tỉnh, thành trên toàn Việt Nam.
Chỉ có một cách duy nhất để lý giải, sở dĩ Trường Cán bộ TP.HCM đột nhiên… vươn vai, trở thành… Học viện Cán bộ TP.HCM là nhờ… hiệu trưởng! Có hiệu trưởng trường chính trị, trường cán bộ của tỉnh, thành nào ở Việt Nam, vừa là vợ Ủy viên Bộ Chính trị kiêm Bí thư địa phương, vừa là em ruột một cựu Ủy viên Bộ Chính trị từng đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Nhà nước, như Phó giáo sư – Tiến sĩ (PGS TS) Trương Thị Hiền?
PGS TS Trương Thị Hiền đảm nhận vai trò Hiệu trưởng Trường Cán bộ TP.HCM từ năm 2008 và ngay sau đó, kế hoạch nâng cấp Trường Cán bộ TP.HCM thành HVCB TP.HCM chào đời. Theo thuyết minh về HVCB TP.HCM thì ngoài việc tiếp tục giáo dục, bồi dưỡng cán bộ cho các tổ chức đảng ở TP.HCM, học viện sẽ… “liên kết đào tạo” cử nhân một số chuyên ngành như: Chính trị, Hành chính, Kinh tế, Quan hệ quốc tế, Anh văn,… cho nên sẽ có dáng dấp như một… “cơ sở giáo dục công lập”.
Trong thực tế, kế hoạch giúp Trường Cán bộ TP.HCM “thoát thai, hoán cốt” thành HVCB TP.HCM đã mở đường cho việc thực hiện Dự án Xây dựng HVCB TP.HCM - triển khai trên thửa đất có diện tích tới bảy héc ta ở quận Bình Thạnh, thành ra phải thu hồi đất – giải tỏa nhà của 700 gia đình. Tổng vốn đầu tư lên tới… 850 tỉ!
Việc chuyển đổi Trường Cán bộ TP.HCM thành HVCB TP.HCM thu hút thêm sự chú ý của công chúng sau khi Cục Quản lý đấu thầu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư phát cảnh báo: Có dấu hiệu bất thường! Thanh tra TP.HCM phải nhập cuộc. Cuối năm 2018, khi công bố kết luận cuộc thanh tra về tổ chức đấu thầu tại HVCB TP.HCM, Thanh tra TP.HCM thừa nhận: Đã xảy ra rất nhiều sai sót.
Dự án đầu tư để chuyển đổi Trường Cán bộ TP.HCM thành HVCB TP.HCM được chia làm ba giai đoạn. Theo Thanh tra TP.HCM, giai đoạn nào cũng có sai dót nhưng sai sót trong Giai đoạn thứ ba (xây dựng hội trường, ký túc xá, trị giá khoảng 340 tỉ) được xem là nghiêm trọng nhất vì: Có dấu hiệu thông đồng giữa chủ đầu tư – tư vấn – nhà thầu (2)!
Kết luận của Thanh tra TP.HCM cho biết, hai doanh nghiệp đảm nhận vai trò tư vấn đấu thầu (Công ty Tư vấn Xây dựng Nam Long), thẩm định hồ sơ dự thầu, tư vấn quản lý dự án (Công ty Tư vấn Thiết kế Công nghiệp và Dân dụng) đã bắt tay nhau chọn một liên danh thiểu cả năng lực tài chính lẫn kinh nghiệm thi công làm nhà thầu và chủ đầu tư (lãnh đạo HVCB TP.HCM không vô tư – tổ chức cho Đảng ủy của học viện… biểu quyết chọn liên danh thiếu năng lực làm nhà thầu, đem trách nhiệm chia đều cho tập thể).
Tuy hai hạng mục chính trong gói thầu thứ ba không chỉ là tiền mà còn là sinh mạng con người (Hội trường với 1.000 chỗ, sẽ là nơi chứa hàng ngàn người, còn Ký túc xá chín tầng với 287 phòng, sẽ là nơi cư trú của 950 người) và Luật Hình sự Việt Nam đã xác định, thông đồng trong đấu thầu là tội phạm nhưng sau nửa năm “nâng lên, đặt xuống”, giữa năm 2019, UBND TP.HCM quyết định chỉ “phê bình” Giám đốc (Trần Hoàng Ngân) và hai Phó Giám đốc (Đinh Phương Duy, Võ Đào Hà) của HVCB TP.HCM (3).
Còn hai doanh nghiệp có liên quan đến chuyện thông đồng trong đấu thầu? Thay vì chuyển cho công an điều tra – xem xét trách nhiệm hình sự, UBND TP.HCM giữ hồ sơ thanh tra lại để xem xét – xử lý hành chính cả hai. Tuần rồi, sau 16 tháng “nâng lên, đặt xuống”, UBND TP.HCM quyết định không cho… năm cá nhân làm việc cho hai doanh nghiệp này dự thầu?
***
Quyết định mà UBND TP.HCM vừa ban hành: Cấm một số ông, bà làm việc cho Công ty Tư vấn Xây dựng Nam Long, Công ty Tư vấn Thiết kế Công nghiệp và Dân dụng tham gia đấu thầu những dự án thực hiện bẳng công quỹ trong ba năm quả là một… sáng kiến “vô tiền khoáng hậu”! Từ xưa tới nay, dưới gầm Trời này, dường như chưa bao giờ có cá nhân nào đi làm mướn lại được hệ thống công quyền ở thời nào đó, của xứ nào đó lựa chọn để gánh toàn bộ trách nhiệm phát sinh do lỗi lầm của pháp nhân thuê họ!
Với quyết định như vừa kể, UBND TP.HCM đã giúp Công ty Tư vấn Xây dựng Nam Long tiếp tục cung cấp dịch vụ tư vấn đấu thầu, Công ty Tư vấn Thiết kế Công nghiệp và Dân dụng tiếp tục cung cấp dịch vụ thẩm định hồ sơ dự thầu, tư vấn quản lý dự án. Nếu HVCB TP.HCM… hoan hỉ, cả hai doanh nghiệp này đều… thừa tư cách để tiếp tục cung cấp dịch vụ cho HVCB TP.HCM!
Khó ai có thể đoán định tại sao lại… thế, cũng như khó ai có thể lý giải: Chẳng lẽ công quỹ… dư dả đến mức không cần đắn đo khi chi 850 tỉ chỉ để có thêm một “cơ sở giáo dục công lập” chuyên… “liên kết đào tạo”? Mãi đến năm 2014 Thủ tướng Việt Nam mới phê duyệt đề nghị chuyển đổi Trường Cán bộ TP.HCM thành HVCB TP.HCM, thế thì vì sao trước đó bốn năm (2010) các cơ quan hữu trách đã mạnh dạn vứt ra nhiều trăm tỉ cho kế hoạch chuyển đổi Trường Cán bộ TP.HCM?..
Những chuyện có ráng cũng khó mà hiểu cho tường tận ấy có liên quan gì đến yếu tố Hiệu trưởng Trường Cán bộ TP.HCM là PGS TS Trương Thị Hiền, vợ đồng chí Lê Thanh Hải, thời đó là Ủy viên Bộ Chính trị kiêm Bí thư TP.HCM, em đồng chí Trương Mỹ Hoa, cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Chủ tịch Nhà nước? PGS TS Trương Thị Hiền, nay là Chủ tịch Hội Nữ trí thức TP.HCM còn ấp ủ dự án nào nữa không?
Chú thích
(2) https://vnexpress.net/dau-hieu-thong-dong-dau-thau-o-hoc-vien-can-bo-tp-hcm-3842052.html