Cuộc đấu đá giữa các đảng viên Cộng hòa kiểm soát Hạ viện Hoa Kỳ và mối đe dọa lật đổ Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson áp lực ông phải trì hoãn thêm hành động đối với dự luật viện trợ cho Ukraine, Israel và các đồng minh quan trọng khác.
Với việc Kyiv đang thiếu đạn dược trong cuộc chiến chống Nga xâm lược, các đồng minh của Ukraine trong Đảng Cộng hòa ở Washington hy vọng sẽ thấy ông Johnson công bố một gói viện trợ có thể nhanh chóng được thông qua Hạ viện và Thượng viện do Đảng Dân chủ lãnh đạo, và đến bàn làm việc của Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden sau khi các nhà lập pháp sẽ họp lại vào ngày 9/4 sau hai tuần nghỉ ngơi.
Tuy nhiên, các đảng viên Cộng hòa theo đường lối cứng rắn đang yêu cầu các điều khoản về an ninh biên giới Mỹ và cắt giảm chi tiêu để bù đắp viện trợ cho các đồng minh của Mỹ. Và họ muốn ông Johnson trì hoãn cho đến khi có được văn kiện luật được sự ủng hộ từ hầu hết đảng viên Cộng hòa tại Hạ viện.
Dân biểu Cộng hòa Marjorie Taylor Greene - một đồng minh trung thành của ứng cử viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump, người nhiệt tình phản đối viện trợ cho Ukraine - đã tăng cường những lời lẽ đe dọa về một cuộc biểu quyết loại ông Johnson ra khỏi vị trí Chủ tịch Hạ viện.
“Ông Mike Johnson không làm việc cho Đảng Cộng hòa, ông không giúp Đảng Cộng hòa, ông ấy thậm chí không lắng nghe đảng viên Cộng hòa,” bà Greene nói trên X. “Chúng tôi cần một Chủ tịch Hạ viện mới!”
Ông Johnson nói với Reuters: “Tôi tôn trọng bà Marjorie… Đôi khi chúng tôi thực sự có những khác biệt về chiến lược nhưng có chung niềm tin bảo thủ”.
Gần hai tháng đã trôi qua kể từ khi Thượng viện thông qua gói viện trợ trị giá 95 tỷ đô la cho Ukraine, Israel, và cho các đồng minh khác trong cuộc biểu quyết 70-29 của lưỡng đảng. Cho đến nay, ông Johnson vẫn từ chối đưa dự luật đó ra Hạ viện để biểu quyết, điều mà một số nhà lập pháp cho rằng có thể sẽ đảm bảo đủ số phiếu để thông qua bất chấp sự phản đối của một số đảng viên Cộng hòa theo đường lối cứng rắn cũng như mối lo ngại ngày càng tăng của đảng Dân chủ trong việc cung cấp thêm tiền cho Israel trong cuộc chiến chống lại Hamas ở Gaza.
Chiến lược gia thuộc đảng Cộng hòa Ron Bonjean, cựu phụ tá cấp cao của Hạ viện, nói: “Điều này có thể bị trì hoãn”, đồng thời cho biết thêm ông sẽ không ngạc nhiên nếu các cuộc đàm phán kéo dài đến đầu tháng 7.
Quốc hội dự kiến sẽ còn vài tuần làm việc hiệu quả trước khi các nhà lập pháp chuyển phần lớn sự chú ý sang vận động cho cuộc bầu cử ngày 5 tháng 11 tại Mỹ.
Và họ có những ưu tiên khác, bao gồm cung cấp kinh phí để xây dựng lại cây cầu Francis Scott Key bắc qua cảng Baltimore bị sập và gia hạn quyền cho một trong những chương trình giám sát nội địa gây tranh cãi gắt gao nhất của Mỹ.
Toà Bạch Ốc tin rằng các biện pháp chi tiêu này nhận được sự ủng hộ lớn của lưỡng đảng, nhưng biết rằng ông Johnson cũng phải làm hài lòng các thành viên có đường lối cứng rắn trong cuộc họp kín của mình, theo hai quan chức quen thuộc với các cuộc trò chuyện, những người không muốn nêu tên khi nói về các cuộc thảo luận nội bộ.
Các đảng viên Dân chủ sẽ giải cứu ông Johnson?
Một số đảng viên Dân chủ gợi ý rằng họ có thể bác bỏ đề nghị phế truất ông Johnson, nếu gói viện trợ của Ukraine cung cấp đủ cứu trợ cho quốc gia bị chiến tranh tàn phá này. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries đã công khai đưa ra ý tưởng này.
Có rất ít bằng chứng ủng hộ lời đe dọa lật đổ của bà Greene trong số các đảng viên Cộng hòa.
Hạ viện đã thông qua một dự luật viện trợ nhỏ trị giá 300 triệu đô la cho Ukraine vào tháng 9 năm ngoái.
Dân biểu Don Bacon cho biết ông tin rằng sự ủng hộ của các đảng viên Cộng hòa đối với hành động nhanh chóng cho gói viện trợ Ukraine đã tăng lên trong những tuần gần đây khi vị thế của Kyiv trở nên tồi tệ hơn vì thiếu sự trợ giúp mới của Mỹ.
“Chúng ta muốn đứng về phía đúng của lịch sử trong vấn đề này,” ông Bacon nói.