Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ ngày 15/2 cảnh báo các đồng minh NATO phải tôn trọng cam kết chi tiêu quốc phòng sao cho liên minh không bị Hoa Kỳ giảm bớt hỗ trợ.
Bộ trưởng Jim Mattis, trong chuyến đi thăm đầu tiên Brussels với tư cách người đứng đầu Ngũ Giác Đài, cũng tố cáo rằng một số thành viên NATO đang làm ngơ trước các mối đe dọa trong đó có Nga.
Theo diễn văn được soạn trước cung cấp cho báo giới, ông Mattis phát biểu trong phiên họp kín của các Bộ trưởng quốc phòng NATO rằng “Hoa Kỳ không thể lo cho tương lai an ninh của con cháu quý vị nhiều hơn quý vị.”
Bình luận này là một trong những chỉ trích mạnh mẽ nhất trong lịch sử các nước đồng minh chưa đạt được các mục tiêu chi tiêu quốc phòng.
Chi tiêu thấp của châu Âu từ lâu là một ‘cái gai’ đối với Hoa Kỳ, nước đã đóng góp đến 70% phần quỹ của liên minh. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã đặt nặng vấn đề thay đổi, nói rằng liên minh “đã không công bằng với chúng ta” vì không chịu chi thêm .
Trong suốt cuộc vận động tranh cử ông Trump đã mạnh mẽ chỉ trích NATO, khiến cho đồng minh châu Âu lo ngại vì ông đã gọi liên minh NATO là lỗi thời và ca ngợi Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Kể từ khi nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm nay, ông Trump lại lên tiếng mạnh mẽ ủng hộ NATO, được phản ánh qua lời phát biểu của ông Mattis tại trụ sở NATO ở Brussels. Ông Mattis gọi NATO là “liên minh quân sự mạnh mẽ và thành công nhất trong lịch sử cận đại” và chứng tỏ việc này qua những cái bắt tay với từng Bộ trưởng Quốc phòng các nước châu Âu lúc khai mạc cuộc họp.
Tuy nhiên ông Mattis tuyên bố sự hậu thuẫn của Hoa Kỳ không nên xem như là một việc sẵn có.
Ông Mattis cũng không đưa ra một tối hậu thư rõ ràng hay nói Hoa Kỳ sẽ giảm bớt những hậu thuẫn như thế nào. Ông nói trong nhiều năm, Hoa Kỳ đã kêu gọi các nước đồng minh châu Âu chi tiêu 2% giá trị kinh tế vào quốc phòng.
Vẫn theo lời tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, các nước đồng minh NATO phải chứng tỏ tiến bộ trong năm 2017, thông qua một kế hoạch với ngày giờ cụ thể về các mục tiêu chi tiêu quốc phòng.