Nga hôm 17/2 đã cáo buộc Mỹ kích động Ukraine leo thang chiến tranh bằng cách dung túng cho các cuộc tấn công vào Crimea, cảnh báo rằng Washington hiện đang can dự trực tiếp vào xung đột vì ‘những kẻ điên rồ’ đang mơ đánh bại nước Nga.
Moscow đưa ra bình luận này để phản hồi Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland, người nói rằng Mỹ xem Crimea, bán đảo mà Nga sáp nhập từ Ukraine hồi năm 2014, nên được phi quân sự hóa ở mức tối thiểu và rằng Washington ủng hộ các cuộc tấn công của Ukraine vào các mục tiêu quân sự trên bán đảo.
“Giờ đây, những kẻ hiếu chiến ở Mỹ còn đi xa hơn nữa: Họ kích động chế độ Kyiv leo thang cuộc chiến hơn nữa,” bà Maria Zakharova, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Nga, nói với các phóng viên khi được hỏi về phát biểu của bà Nuland.
“Họ cung cấp số lượng lớn vũ khí, cung cấp thông tin tình báo và tham gia trực tiếp vào hoạch định các chiến dịch,” bà Zakharova nói và cho biết một số quan chức Mỹ mơ ước như ‘điên’ là đánh bại được nước Nga.
Crimea, vốn có cảng Sevastopol nơi Hạm đội Biển Đen của Nga trú đóng, được các nhà ngoại giao phương Tây và Nga coi là điểm nóng tiềm năng lớn nhất trong cuộc chiến Ukraine.
Điện Kremlin cho biết tất cả các vùng lãnh thổ được Moscow coi là của Nga – bao gồm các khu vực của Ukraine bị Nga kiểm soát – đều được đặt trong chiếc ô hạt nhân của Nga.
“Cho dù người Ukraine quyết định gì về Crimea, về địa điểm họ chọn để chiến đấu vân vân, Ukraine sẽ không an toàn trừ khi Crimea được phi quân sự hóa ở mức tối thiểu, ở mức tối thiểu,” bà Nuland nói với Quỹ Carnegie vì Hòa bình Quốc tế ở Washington.
Khi được hỏi về sự nguy hiểm khi chiến sự Ukraine leo thang, bà Nuland cho biết Nga có một loạt các cơ sở quân sự đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột. “Đó là những mục tiêu hợp pháp, Ukraine đang tấn công vào đó và chúng tôi ủng hộ,” bà Nuland nói.
Tổng thống Vladimir Putin coi ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ của Nga ở Ukraine là trận chiến mang tính sống còn với phương Tây hung hăng và kiêu ngạo, và nói rằng Nga sẽ sử dụng tất cả các phương tiện có sẵn để bảo vệ đất nước và người dân.
Mỹ phủ nhận họ muốn hủy diệt Nga, trong khi Tổng thống Joe Biden đã cảnh báo rằng xung đột giữa Nga và NATO có thể dẫn đến Đệ Tam Thế chiến, mặc dù ông cũng nói rằng ông Putin không nên tiếp tục nắm quyền.
Bán đảo Crimea, nhô ra trên Biển Đen, đã bị sáp nhập vào đế quốc Nga sau khi Nữ hoàng Catherine Đại đế thôn tính nó hồi thế kỷ 18.
Năm 1921, bán đảo trở thành một phần của Liên Xô và nằm trong phần lãnh thổ Nga cho đến năm 1954, khi nó được Tổng bí thư Nikita Khrushchev, người kế nhiệm Josef Stalin, chuyển giao cho Ukraine, cũng là một nước cộng hòa thuộc Xô viết.
Trong Bản ghi nhớ Budapest năm 1994, Nga đã công nhận chủ quyền của Ukraine với các đường biên giới hiện có – bao gồm cả Crimea – và đồng ý kiềm chế sử dụng vũ lực trước Kyiv.
Các cuộc tấn công vào các căn cứ không quân và hải quân Nga ở Crimea, cũng như vào cầu đường bộ và đường sắt do Nga xây dựng nối Crimea với Nga qua eo biển Kerch – đã được các quan chức Ukraine ăn mừng.