Khi cháy rừng thiêu rụi những vùng đất ở vùng sản xuất rượu vang Sonoma County vào năm 2020, khiến tro bụi bay mù mịt và làm không khí ngột ngạt vì khói, thì bà Maria Salinas hoàn tất việc thu hoạch nho.
Nước bọt của bà chuyển sang màu đen do hít phải chất độc, cho đến một ngày bà gặp vấn đề về hô hấp đến mức phải đưa đi cấp cứu. Khi cảm thấy khỏe hơn, bà quay lại làm việc ngay khi đám cháy vẫn tiếp diễn.
“Điều thúc đẩy chúng tôi làm việc là sự cần thiết,” bà Salinas nói. “Chúng tôi luôn tự đặt mình vào nguy hiểm vì sự cần thiết, dù là hỏa hoạn hay thảm họa, khi thời tiết thay đổi, khi trời nóng hay lạnh.”
Khi biến đổi khí hậu làm tăng tần suất và cường độ của các vụ cháy rừng trên toàn thế giới, một nghiên cứu mới cho thấy những công nhân nông trại đang phải trả giá đắt khi phải tiếp xúc với mức độ ô nhiễm không khí cao. Và tại Quận Sonoma, trọng tâm của nghiên cứu, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng một chương trình nhằm xác định thời điểm an toàn để làm việc trong thời gian xảy ra cháy rừng đã không bảo vệ đầy đủ cho những công nhân nông trại.
Họ khuyến nghị một loạt các bước để bảo vệ sức khỏe của người lao động, bao gồm theo dõi chất lượng không khí tại nơi làm việc, các yêu cầu nghiêm ngặt hơn đối với người sử dụng lao động, các kế hoạch khẩn cấp và đào tạo bằng nhiều ngôn ngữ, kiểm tra sức khỏe sau khi tiếp xúc và trả tiền rủi ro.
Những công nhân nông trại đang “trải qua những gì mà phần còn lại của chúng ta mới chỉ bắt đầu hiểu”, ông Max Bell Alper, giám đốc điều hành của liên minh lao động North Bay Jobs with Justice, cho biết hôm 14/8 trong một hội thảo trực tuyến dành riêng cho nghiên cứu, được công bố vào tháng 7 trên tạp chí GeoHealth. “Và tôi nghĩ theo nhiều cách, điều đó tương tự như những gì đang xảy ra trên khắp cả nước. Những gì chúng ta đang trải qua ở California hiện đang xảy ra ở khắp mọi nơi”.
Những công nhân nông trại phải đối mặt với áp lực rất lớn khi phải làm việc trong điều kiện nguy hiểm. Nhiều người nghèo và không được trả lương nếu không làm việc. Những người khác nhập cư bất hợp pháp vào đất nước dễ bị tổn thương hơn vì trình độ tiếng Anh hạn chế, thiếu phúc lợi, bị phân biệt đối xử và bóc lột. Những thực tế này khiến họ khó có thể đấu tranh cho điều kiện làm việc tốt hơn và các quyền cơ bản.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét dữ liệu từ các vụ cháy Glass and LNU Lightning Complex năm 2020 ở Quận Sonoma, miền bắc California, một khu vực nổi tiếng với rượu vang. Trong những vụ cháy đó, nhiều công nhân nông trại vẫn tiếp tục làm việc, thường là ở những khu vực sơ tán được coi là không an toàn cho người dân nói chung. Vì khói và tro có thể làm ô nhiễm nho, nên những người trồng nho phải chịu áp lực ngày càng tăng để đưa công nhân vào các cánh đồng.
Các nhà nghiên cứu đã xem xét dữ liệu chất lượng không khí từ một màn hình AirNow duy nhất, do Cơ quan Bảo vệ Môi trường EPA vận hành và được sử dụng để cảnh báo công chúng về mức độ không an toàn, và 359 màn hình từ PurpleAir, nơi cung cấp các cảm biến mà mọi người có thể lắp đặt trong nhà hoặc doanh nghiệp của họ.
Từ ngày 31 tháng 7 đến ngày 6 tháng 11 năm 2020, cảm biến AirNow đã ghi lại 21 ngày ô nhiễm không khí mà EPA coi là không lành mạnh đối với các nhóm nhạy cảm và 13 ngày chất lượng không khí kém không lành mạnh đối với tất cả mọi người. Các màn hình PurpleAir đã phát hiện ra 27 ngày không khí mà EPA coi là không lành mạnh đối với các nhóm nhạy cảm và 16 ngày không khí độc hại đối với tất cả mọi người.
Và trong một số trường hợp, khói còn tệ hơn vào ban đêm. Đó là một chi tiết quan trọng vì một số chủ lao động yêu cầu công nhân nông trại làm việc vào ban đêm một phần là do nhiệt độ mát hơn và khói ít tập trung hơn, ông Michael Méndez, một trong những nhà nghiên cứu và là phụ tá giáo sư tại Đại học California-Irvine cho biết.
“Hàng trăm công nhân nông trại đã tiếp xúc với chất lượng không khí độc hại của khói cháy rừng và điều đó có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của họ”, ông nói. “Không có bất kỳ hoạt động giám sát nào sau khi tiếp xúc với những công nhân nông trại này.”
Các nhà nghiên cứu cũng đã xem xét chương trình Thẻ nông nghiệp của quận, cho phép công nhân nông trại và những người khác trong ngành nông nghiệp vào các khu vực sơ tán bắt buộc để thực hiện các hoạt động thiết yếu như tưới nước hoặc thu hoạch mùa màng. Họ phát hiện ra rằng quy trình chấp thuận thiếu các tiêu chuẩn rõ ràng hoặc các giao thức đã thiết lập và các yêu cầu của đơn đăng ký ít được thực thi. Ví dụ, trong một số trường hợp, đơn đăng ký không bao gồm số lượng công nhân tại các công trường và không có địa điểm làm việc chi tiết.
Bà Irva Hertz-Picciotto, giáo sư khoa học sức khỏe cộng đồng tại Đại học California-Davis, người không tham gia nghiên cứu, cho biết các triệu chứng hít phải khói cháy rừng — khó chịu trong mắt, ho, hắt hơi và khó thở — có thể bắt đầu chỉ sau vài phút tiếp xúc với khói có chứa các hạt mịn.
Việc tiếp xúc với những hạt nhỏ này, có thể đi sâu vào phổi và máu, đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc nhiều tình trạng sức khỏe như bệnh tim và phổi, hen suyễn và trẻ sanh nhẹ cân. Tác động của nó sẽ trầm trọng hơn khi nhiệt độ quá cao cũng xuất hiện. Một nghiên cứu khác gần đây phát hiện ra rằng việc hít phải các hạt nhỏ từ khói cháy rừng có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ.
Bà Anayeli Guzmán, người cũng giống như bà Salinas đã làm việc để thu hoạch nho trong các vụ cháy ở Quận Sonoma, nhớ lại cảm giác mệt mỏi và nóng rát ở mắt và cổ họng vì khói và tro. Nhưng bà chưa bao giờ đến bác sĩ để kiểm tra sức khỏe sau khi tiếp xúc.
“Chúng tôi không có lựa chọn đó”, bà Guzmán, người không có bảo hiểm y tế, nói trong một cuộc phỏng vấn. “Nếu tôi đi kiểm tra sức khỏe, tôi sẽ mất một ngày làm việc hoặc sẽ phải trả hóa đơn y tế”.
Trong hội thảo trên web, bà Guzman cho biết thật “buồn khi chủ vườn nho chỉ lo lắng về nho” có thể bị ô nhiễm bởi khói, chứ không phải về việc khói ảnh hưởng đến người lao động như thế nào.
Một báo cáo khảo sát sức khỏe của công nhân nông trại do Đại học California-Merced và Khảo sát người lao động nông nghiệp quốc gia công bố vào năm 2021 cho thấy rằng ít hơn 1 trong 5 công nhân nông trại có bảo hiểm y tế do người sử dụng lao động cung cấp.
Bà Hertz-Picciotto cho biết những người làm nông là những người lao động thiết yếu vì nguồn cung cấp thực phẩm của quốc gia phụ thuộc vào họ.
“Về mặt đạo đức và sức khỏe, thật đáng chê trách khi tình hình trở nên tồi tệ và không có biện pháp nào được đưa ra để bảo vệ những người làm nông, và bài báo này thực sự quan trọng trong việc cố gắng đưa vấn đề đó ra ánh sáng bằng những khuyến nghị thực tế”, bà nói.