Ông Mike Pompeo hôm thứ Năm 19/11 thực hiện chuyến thăm lần đầu tiên của một ngoại trưởng Hoa Kỳ tới một khu định cư của Israel ở Bờ Tây sông Jordan, một khu vực bị chiếm đóng.
Cuộc ghé thăm được xem là hành động thể hiện tình đoàn kết của chính quyền ông Trump sắp ra đi với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.
Sau khi ông Pompeo đến thăm xưởng rượu Shaar Binyamin gần khu định cư Psagot, ngay phía bắc Jerusalem, phía Palestine cáo buộc ông Pompeo giúp Israel củng cố quyền kiểm soát đối với vùng đất Bờ Tây thường được người Palestine xem như là một phần của nhà nước mà họ nhắm tới.
Hồi năm 2019, trong khi Israel vui mừng còn phía Palestine thất vọng, ông Pompeo đi ra khỏi chính sách đối ngoại đã có hàng thập kỷ của Mỹ để tuyên bố rằng Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Donald Trump không còn coi các khu định cư của Israel là "không phù hợp với luật pháp quốc tế".
Người Palestine và phần lớn thế giới coi các khu định cư là bất hợp pháp theo luật quốc tế.
Sau cuộc gặp với ông Netanyahu vào sáng 19/11, ông Pompeo đã đến Bờ Tây để thăm xưởng rượu của người định cư, ở đó, người ta đặt tên ông cho một dòng rượu vang.
Ông cũng đưa ra hướng dẫn rằng các sản phẩm của Israel được sản xuất tại các khu định cư phải được dán nhãn “Sản xuất tại Israel” hoặc “Sản phẩm của Israel” khi nhập khẩu vào Hoa Kỳ, xóa bỏ đi việc phân biệt giữa các sản phẩm được sản xuất tại Israel và những sản phẩm được sản xuất tại vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.
Chuyến thăm của ông Pompeo là động thái rời khỏi chính sách trước đây, theo đó, các quan chức hàng đầu của Mỹ không đến các khu định cư, những nơi bị phía Palestine coi là trở ngại đối với một nhà nước khả dĩ trong tương lai.
Nhà đàm phán Palestine Hanan Ashrawi cáo buộc ông Pompeo sử dụng những tuần cuối cùng khi ông Trump còn tại vị để "đặt ra một tiền lệ bất hợp pháp nữa, vi phạm luật pháp quốc tế và có lẽ để thúc đẩy tham vọng chính trị trong tương lai của ông ấy".
Wasel Abu Youssef, một thành viên cấp cao của Tổ chức Giải phóng Palestine, cũng lên án các hướng dẫn của ông Pompeo về nhãn mác hàng hóa.
Hiện không rõ liệu quyết định của ông Trump về các khu định cư có bị chính quyền của ông Biden lật ngược lại hay không, lúc này, Israel lo ngại rằng ông Biden sẽ có đường lối cứng rắn hơn về vấn đề này.
Nhiều người Israel thất vọng khi thấy ông Trump bị thua trong cuộc bầu cử, và ông Netanyahu, đồng minh thân cận của ông Trump, đã đợi tới 10 ngày sau khi ông Biden tuyên bố chiến thắng mới nói chuyện với ứng cử viên Đảng Dân chủ và gọi ông Biden là tổng thống đắc cử.
(Reuters)