Bộ trưởng Ngoại giao của Tổng thống Vladimir Putin hôm Chủ nhật 30/10 khích Tổng thống Joe Biden về Ukraine, nói rằng ông hy vọng Tổng thống Mỹ đủ khôn ngoan để đối phó với một cuộc đối đầu toàn cầu tương tự như Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine đã gây ra cuộc đối đầu lớn nhất giữa Moscow và phương Tây kể từ cuộc khủng hoảng Cuba khi Liên Xô và Hoa Kỳ được coi là đã tiến gần nhất đến chiến tranh hạt nhân.
Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy phát hiện ra rằng nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã triển khai tên lửa hạt nhân ở Cuba sau cuộc xâm lược Vịnh Con Lợn thất bại - một nỗ lực bất thành được Hoa Kỳ hậu thuẫn bởi những người Cuba lưu vong nhằm lật đổ chế độ cộng sản ở Cuba - và việc Hoa Kỳ triển khai tên lửa ở Ý và Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong một cuộc phỏng vấn cho một bộ phim tài liệu của đài truyền hình nhà nước Nga về cuộc khủng hoảng tên lửa, Ngoại trưởng Sergei Lavrov nói rằng có "những điểm tương đồng" với năm 1962, phần lớn là do Nga hiện đang bị đe dọa bởi vũ khí phương Tây ở Ukraine.
"Tôi hy vọng rằng trong hoàn cảnh ngày nay, Tổng thống Joe Biden sẽ có nhiều cơ hội hơn để hiểu ai là người ra lệnh và bằng cách nào," ông Lavrov nói với một nụ cười nhạt. "Tình hình này rất đáng lo ngại."
Ông Lavrov nói: “Sự khác biệt là trong những năm 1962 xa xôi, Khrushchev và Kennedy đã tìm thấy sức mạnh để thể hiện trách nhiệm và sự khôn ngoan, còn bây giờ chúng tôi không thấy sự sẵn sàng như vậy của Washington và các chư hầu.”
Các quan chức Nhà Trắng đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận ngoài giờ hành chính.
Vào ngày 27 tháng 10 năm 1962, thế giới tiến gần đến chiến tranh hạt nhân khi một thuyền trưởng tàu ngầm Liên Xô muốn phóng vũ khí hạt nhân sau khi hải quân Hoa Kỳ thả các vật liệu sâu xung quanh tàu ngầm.
Cuối ngày hôm đó, Kennedy bí mật đồng ý loại bỏ tất cả các tên lửa ở Thổ Nhĩ Kỳ để đổi lấy việc Khrushchev loại bỏ tất cả các tên lửa ở Cuba. Cuộc khủng hoảng đã được xoa dịu, mặc dù nó đã trở thành một biểu tượng cho sự nguy hiểm của sự cạnh tranh giữa các siêu cường trong Chiến tranh Lạnh.
Tổng thống Vladimir Putin cho rằng việc phương Tây gạt bỏ những lo ngại của Nga về an ninh của châu Âu thời hậu Xô Viết, và đặc biệt là việc mở rộng liên minh quân sự NATO về phía đông, là một trong những nguyên nhân dẫn đến xung đột.
Hoa Kỳ và các đồng minh châu Âu nói rằng những lo ngại của Nga là bị thổi phồng quá mức và không thể biện minh cho cuộc xâm lược vào một nước láng giềng thuộc Liên Xô cũ có đường biên giới mà Moscow công nhận sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991.
Ukraine nói họ sẽ chiến đấu cho đến khi đẩy được từng người Nga cuối cùng ra khỏi lãnh thổ của mình, coi chính sách ngoại giao cường quốc của Nga như một trò giả được sử dụng để đánh lạc hướng khỏi một cuộc chiếm đất kiểu đế quốc mà Kiev nói là sẽ diệt vong.
Khi được hỏi Nga nên làm gì bây giờ trong cuộc khủng hoảng hiện nay, Ngoại trưởng Lavrov nói: "Sự sẵn sàng của Nga, bao gồm cả Tổng thống Vladimir Putin, cho các cuộc đàm phán vẫn không thay đổi."
(Theo Reuters)