Chính phủ Úc đang thúc giục Việt Nam trả tự do cho công dân Úc gốc Việt 72 tuổi Châu Văn Khảm, người đang thụ án 12 năm tù tại đây với cáo buộc khủng bố do ủng hộ Đảng Việt Tân, vì lý do sức khỏe, theo AP.
Ông Khảm, một thợ làm bánh đã nghỉ hưu ở Sydney, bị một tòa án ở TPHCM kết án vào năm 2019 với cáo buộc “khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân” do tham gia tuyển mộ thành viên cho Đảng Việt Tân, tổ chức ủng hộ dân chủ có trụ sở ở Mỹ nhưng bị Bộ Công an Việt Nam dán mác “khủng bố.”
Bộ trưởng Ngoại giao Úc Marise Payne được AP trích lời nói rằng bà đã đề cập đến yêu cầu trả tự do cho ông Khảm trong cuộc hội đàm với Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính tại Hà Nội vào năm ngoái và trong một cuộc điện đàm với người đồng cấp Bùi Thanh Sơn vào tuần trước.
“Liên quan đến ông Châu Văn Khảm, chúng tôi tôn trọng hệ thống pháp luật Việt Nam, nhưng mối quan ngại của chúng tôi là về tuổi tác của ông ấy. Ông ấy đã ngoài 70 tuổi, ông ấy không được khỏe,” Ngoại trưởng Payne được AP trích lời nói với các phóng viên.
“Chúng tôi đã tìm kiếm một sự cân nhắc thích hợp về hoàn cảnh của ông ấy với những thực tế đó và để ông ấy được phép quay trở lại Úc,” bà Payne nói.
Bà Payne gặp ông Chính trong chuyến thăm tới Hà Nội vào tháng 9/11/2021 và hội đàm qua điện thoại với ông Sơn hôm 24/3 giữa lúc hai nước tăng cường quan hệ trên mọi mặt.
Tổ chức theo dõi nhân quyền quốc tế Human Rights Watch và gia đình ông Khảm hồi tháng 1 năm nay cũng kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho công dân Úc. Giám đốc quốc gia Australia của HRW, Elaine Pearson, lo ngại về việc điều trị y tế không đầy đủ cho ông Khảm trong khi gia đình ông cho biết họ không được gặp mặt ông kể từ khi ông bị giam giữ ở Việt Nam trong hơn 3 năm qua.
Gia đình ông Khảm coi án tù 12 năm là “án tử” đối với ông vì tình trạng sức khỏe yếu kém của ông. Trong một tuyên bố đưa ra dịp 3 năm kể từ khi ông Khảm bị giam giữ, hồi tháng 1 năm nay, bà Châu Quỳnh Trang, vợ ông Khảm, nói rằng gia đình bà lo sợ rằng họ có thể không bao giờ được gặp mặt ông nữa và kêu gọi chính phủ Úc can thiệp.
Ông Khảm, từng phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng hòa trước khi đến Úc vào đầu những năm 1980, bị kết án cùng với hai người đàn ông khác, Nguyễn Văn Viễn và Trần Văn Quyền, với cùng tội danh theo Điều 113 của Bộ luật Hình sự 2015. Theo truyền thông trong nước, ông Khảm bị bắt sau khi nhập cảnh bất hợp pháp vào Việt Nam từ Campuchia với giấy tờ tùy thân giả mạo. Công an Việt Nam cho rằng ông vào Việt Nam để huấn luyện cho các thành viện của Việt Tân mà trước đó thuộc Hội Anh em Dân chủ.
Dù phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Việt Nam Ngô Toàn thắng nói rằng phiên tòa xét xử ông Khảm “đã diễn ra công khai, minh bạch” và “đảm bảo đầy đủ các quyền của bị cáo”, nhưng HRW và các tổ chức nhân quyền quốc tế khác như Amnesty International lại nhiều lần bày tỏ quan ngại về sự thiếu công bằng cũng như quy trình xét xử ông Khảm trong phiên tòa kéo dài 4 tiếng rưỡi ngày 11/11/2019. Người đứng đầu HRW ở Úc gọi bản án khắc nghiệt đối với ông Khảm về tội khủng bố là “một sự bóp méo công lý.”
Theo gia đình ông Khảm, các vấn đề sức khỏe của ông gồm bệnh tăng nhãn áp, huyết áp cao, cholesterol cao cùng các vấn đề về tuyến tiền liệt và sỏi thận.
Hồi cuối năm ngoái, cộng đồng người Việt ở Sydney đã dựng một bảng hiệu lớn ở đây để kêu gọi chính phủ nước này gây áp lực hơn nữa nhằm buộc chính quyền Việt Nam trả tự do cho ông Khảm.