Hôm 5/4, Nhật Bản cho biết họ có kế hoạch sẽ trợ giúp tài chính cho các quốc gia để giúp họ tăng cường phòng vệ, đánh dấu việc Nhật Bản có bước đi rõ ràng đầu tiên thôi áp dụng các quy định cấm sử dụng viện trợ quốc tế cho mục đích quân sự, theo Reuters.
Chánh Văn phòng Nội các Nhật Hirokazu Matsuno cho biết trong một cuộc họp báo thường kỳ rằng chương trình Trợ giúp An ninh Hải ngoại (OSA) của Nhật sẽ được quản lý tách biệt với chương trình Trợ giúp Phát triển Hải ngoại (ODA) vốn đã tài trợ cho đường xá, đập và các cơ sở hạ tầng dân sự khác trong nhiều thập kỷ.
“Bằng cách tăng cường khả năng an ninh và răn đe, OSA hướng tới tăng cường hợp tác an ninh của chúng tôi với các nước, nhằm tạo ra một môi trường an ninh như kỳ vọng cho Nhật Bản”, Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết trong một tuyên bố.
Sự thay đổi này diễn ra khi Nhật tiến hành củng cố sức mạnh quân đội có quy mô lớn nhất kể từ Thế chiến II trong một bước đi rõ rệt rời khỏi chủ nghĩa hòa bình được quy định trong hiến pháp và đã thống trị nền chính trị của nước này trong nhiều thập kỷ.
Bộ Ngoại giao Nhật cho biết bất kỳ khoản viện trợ nào theo chương trình mới đều sẽ không được sử dụng để mua vũ khí sát thương mà nước tiếp nhận có thể sử dụng trong các cuộc xung đột với các quốc gia khác theo ba nguyên tắc chi phối việc xuất khẩu vũ khí.
Các dự án cụ thể dự kiến sẽ bao gồm thiết bị liên lạc vệ tinh và hệ thống bộ đàm để giám sát hàng hải, và công tác chuẩn bị đang được tiến hành để có thể duyệt các khoản viện trợ đầu tiên trong năm tài chính này, Bộ Ngoại giao Nhật cho biết.
Những nước nhận viện trợ đầu tiên nhiều khả năng sẽ là Philippines, Malaysia, Bangladesh hoặc Fiji. Bộ Ngoại giao hôm 5/4 khởi động một chương trình để bắt đầu một nghiên cứu khả thi cho OSA ở những quốc gia đó, với mục đích tăng cường an ninh hàng hải của họ.
Nhật đang xem xét cung cấp radar cho Philippines để giúp nước này giám sát hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông có nhiều tranh chấp, báo Yomiuri đưa tin hôm 3/4.
Theo Bộ Ngoại giao Nhật, về nguyên tắc, chỉ các nước đang phát triển mới đủ điều kiện nhận viện trợ vì khoản viện trợ này sẽ được cung cấp dưới dạng viện trợ không hoàn lại.
Quyết định mở rộng phạm vi viện trợ quốc tế cho các dự án liên quan đến quân sự được đưa ra sau thông báo của Nhật vào tháng 12 về việc tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng trong 5 năm nhằm đối phó với sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc.
Tiếp theo sau cuộc cải tổ chiến lược quân sự, ngày càng có nhiều động lực thúc đẩy Nhật nới lỏng lệnh cấm xuất khẩu vũ khí.
Nhật cũng đã tăng cường liên lạc với các quốc gia đang phát triển trong nỗ lực đối trọng lại Trung Quốc. Thủ tướng Fumio Kishida vào tháng 3 vừa công bố khoản đầu tư 75 tỷ đôla vào Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương khi ông tìm cách củng cố mối quan hệ bền chặt hơn với khu vực Nam và Đông Nam Á.