Ở những ngày, những giờ cuối cùng của một năm cũ, giữa rừng thông tin chủ yếu vẫn là những chuyện đáng buồn về một xã hội càng ngày càng hỗn độn, đạo đức – văn hóa trở thành quí - hiếm, có ba điểm sáng le lói khiến người ta không quá tuyệt vọng trước thềm năm mới
Cướp được gọi là… anh!
Công an tỉnh Bình Dương vừa bảo với báo giới rằng, có lẽ họ sẽ đình chỉ điều tra về một vụ cướp xảy ra vào ngày 28 tháng 1 (24 tháng Chạp âm lịch) ở thị xã Thuận An theo đề nghị của… nạn nhân – cô Phan Thị Bích Tuyền.
Hôm ấy, trước khi về quê nghỉ Tết, Tuyền được nơi cô làm việc giao 100 triệu đồng để mang tới ngân hàng, gửi vào tài khoản của công ty. Trên đường, ba lô có 100 triệu đồng của công ty, cùng với bảy triệu đồng của riêng Tuyền, hai điện thoại di động và toàn bộ giấy tờ tùy thân bị một gã thanh niên cướp mất…
Dẫu đã khai báo về vụ cướp với công an nhưng giống như nhiều người khác, Tuyền tin, sau Tết, chính cô sẽ phải bồi thường cho công ty 100 triệu đồng mà cô được giao gửi vào ngân hàng…
Cuối ngày hôm đó, Tuyền được Công an phường An Phú, thị xã Thuận An nhắn đến nhận lại 100 triệu đồng và hai điện thoại di động. Không phải công an bắt được cướp, thu hồi lại số tài sản ấy để giao cho Tuyền. Chính gã thanh niên đã cướp ba lô của cô nhờ công an giúp anh ta…
Lá thư dài ba trang giấy, được viết nguệch ngoạc, đầy lỗi chính tả của kẻ thủ ác, giải thích tại sao anh ta đi cướp: Vợ sanh, hai vợ chồng không có tiền, phải vay “tín dụng đen”. Sát Tết, không có khả năng trả nợ, không muốn du đãng đến nhà siết nợ làm vợ suy sụp khi đang nuôi con chưa đầy ba tháng. Anh ta đi cướp…
Tên cướp không dè số tiền trong ba lô mà anh ta cướp được quá lớn! Khoản tiền 107 triệu đồng khiến tên cướp cảm thấy bất an vì có thể hành động của anh ta đã gieo đại họa cho người khác. Tên cướp quyết định nhờ công an trả lại 100 triệu, hai điện thoại di động, chỉ “mượn” bảy triệu để trả nợ, kèm lời hứa khi có thể “sẽ trả lại cho xã hội”.
Tên cướp xin nạn nhân thông cảm vì cướp xong, lục bóp lấy hết tiền, tên cướp đã vứt bóp cũng như toàn bộ giấy tờ tùy thân của nạn nhân vào thùng rác. Lúc phát giác trong ba lô còn 100 triệu nữa và quyết định hoàn lại số tiền này cho nạn nhân, tên cướp đã lục thùng rác, tìm lại bóp thì bóp đã mất…
Vụ cướp làm Tuyền mất bảy triệu nhưng cô đã viết đơn gửi công an, đề nghị đừng truy bắt “anh cướp”. Tuyền bảo, cô biết, người nghèo phải gánh chịu áp lực như thế nào khi vay “tín dụng đen”. Tuyền nhấn mạnh với báo giới là cô không oán, không trách “anh cướp”. Cô cầu mong “anh cướp” an lành trong năm mới (1)…
Chỉ xin đừng phạt!
Ông Phạm Ngọc Tuyền, tài xế xe buýt số 65 ở Sài Gòn xem điều ông và đồng nghiệp – tiếp viên Lâm Thị Kim Hoa, vừa làm tối 3 tháng 2 (29 tháng Chạp âm lịch) là tất nhiên. Ông Tuyền chỉ mong các viên chức hữu trách trong lĩnh vực vận chuyển hành khách công cộng đừng phạt vì ông chạy sai… tuyến, trễ giờ.
Một trong những hành khách mà ông Tuyền vận chuyển tối hôm đó là một phụ nữ quê ở Tây Ninh. Người phụ nữ này đang mang thai bảy tháng. Cô từ Tây Ninh lên Sài Gòn khám bệnh nhưng không đủ tiền nên phải quay về. Đến Bến xe An Sương thì cô đau bụng, cô tất tả đón xe buýt quay lại bệnh viện…
Ông Tuyền kể rằng, trong khi lái xe, ông nghe người phụ nữ gọi điện thọai cho vài nơi hỏi mượn tiền… ông đã cảm thấy chạnh lòng trước hoàn cảnh của cô, bụng mang dạ chửa, chỉ có một thân, một mình, cần vào bệnh viện mà không có tiền… Thế rồi người phụ nữ đột ngột đề nghị ông Tuyền ngừng lại, cô thấy không ổn vì bụng đau dữ dội…
Sợ phiền ông Tuyền, người phụ nữ muốn xuống xe buýt, đón taxi. Đến lúc đó, tiếp viên Lâm Thị Kim Hoa phát giác, thân dưới của cô đầy máu… Không chỉ ông Tuyền, bà Hoa mà những hành khách có mặt trên xe đều khuyên người phụ nữ ngồi lại trên xe vì khó mà có taxi nào chịu đón – đưa cô đến bệnh viện như vậy…
Ông Tuyền cho xe buýt đổi hướng, di chuyển đến bệnh viện gần nhất. Xe ngừng ở Bệnh viện Đa khoa Vạn Hạnh – quận 10, không chỉ có ông Tuyền, bà Hoa mà những hành khách có mặt trên xe đã cùng nhau chuyển người phụ nữ vào phòng cấp cứu. Ông Tuyền kể thêm, ông và các sinh viên là hành khách trên xe góp được một triệu đồng.
Một người mẹ có mặt trên xe bảo cô con gái: Có bao nhiêu hãy góp hết đi!... Cuối cùng, tổng số tiền mà tài xế, tiếp viên và hành khách trên chuyến xe số 65 đã góp trong tối 29 tháng Chạp âm lịch để giúp người phụ nữ đáng thương đã kể là bốn triệu đồng. Ai ở Việt Nam không biết, đa số những người đi xe buýt đều là người nghèo, thậm chí rất nghèo?
Những chiếc xe đột ngột dừng lại giữa đường
Cho đến sát giờ giao thừa, nhiều người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ vẫn còn chuyển cho nhau xem status và những tấm ảnh mà Huan Phạm chia sẻ về một cảnh mà facebooker này chứng kiến ở cầu Ba Son – Thị Nghè, Sài Gòn: Một anh chàng kiếm sống bằng nghề giao hàng, sơ ý để số cam mà anh ta đang vận chuyển rơi tung tóe trên đường. Tết – ai cũng vội nhưng khi thấy anh chàng hối hả lượm cam, sợ xe cộ qua lại sẽ cán bẹp chúng, Huan tường thuật: Những người lái xe không chỉ dừng lại, một số người, có cả những người đang ngồi trong xe hơi đã bước ra khỏi xe, phụ anh chàng giao hàng lượm cam (3)...
***
Dẫu những đốm sáng trước thời khắc “tống cựu, nghinh tân” có thể vẫn còn làm người ta lấn cấn, chẳng hạn:
Tại sao hệ thống ngân hàng chỉ rót tiền cho các dự án vô bổ, chỉ cho một số doanh nghiệp vay để đầu tư vào các công trình hạ tầng giao thông theo hình thức BOT,… cuối cùng người nghèo phải dựa vào hệ thống “tín dụng đen”? Bao nhiêu người nghèo hiện là nạn nhân của hệ thống tàn tệ đang hoành hành trên khắp Việt Nam và gây ra đủ loại thảm cảnh này? Bao nhiêu dân lành vì thế mà trở thành “anh cướp”?..
Đất nước đã thống nhất gần năm thập niên, các nguồn lực quốc gia đã được sử dụng thế nào khiến chính sách an sinh xã hội vẫn chưa phải là chỗ dựa cho những công dân “thất cơ, lỡ vận” như người phụ nữ mang thai bảy tháng trên chuyến xe buýt số 65. Cuối cùng, sinh tồn vẫn trông vào từ tâm và chủ yếu là “lá rách đùm lá nát”?..
Song có lẽ đó sẽ là những chuyện bàn vào thời điểm khác. Năm mới đã đến, hãy để những đốm sáng le lói, lấp lánh tình người ấy vun vén hy vọng.
…Nhấc cao ly này. Hãy chúc ngày mai sáng trời tự do. Nước non thanh bình. Muôn người hạnh phúc chan hoà. Ước mơ hạnh phúc nơi nơi. Hương thanh bình dâng phơi phới!
Chú thích
(3) https://www.facebook.com/huan.pham.562/posts/10157179727124917