Quá tải trước số lượng người xin tị nạn kỷ lục từ khắp nơi trên thế giới, các quan chức biên giới Hoa Kỳ đã thả hàng nghìn di dân ra đường phố ở khu vực San Diego trong tháng qua, trong đó có khoảng 1.400 người ở thị trấn ven biển Oceanside.
Hai lần một ngày, xe tải hoặc xe buýt của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới (CBP) thả những người xin tị nạn tại trung tâm quá cảnh ở Oceanside, một thành phố 172.000 dân, cách biên giới khoảng 80 km về phía bắc, các tổ chức nhân đạo và tình nguyện viên cho biết. Những người này chào đón và giúp đỡ di dân đến các điểm đến khác ở Hoa Kỳ.
Số này nằm trong số khoảng 18.500 người được thả ra đường ở khu vực San Diego kể từ ngày 13/9, theo các quan chức chính quyền địa phương và các tổ chức pháp lý và nhân đạo đã liên hệ với CBP.
CBP cho biết trong một tuyên bố với Reuters rằng trong khi các tổ chức phi chính phủ thường tiếp nhận di dân vượt quá khả năng, Cơ quan Biên phòng sẽ phối hợp với chính quyền địa phương để xác định “các địa điểm an toàn thay thế nơi di dân có thể thuận tiện tiếp cận các dịch vụ vận chuyển hoặc chỗ ở”.
Hầu hết các vụ thả di dân ra đường diễn ra ở San Ysidro, quận San Diego, giáp với thành phố Tijuana của Mexico, nhưng cũng diễn ra ở các vùng ngoại ô như Oceanside và El Cajon, ngay phía đông San Diego.
Các nhà lãnh đạo địa phương đang kêu gọi có thêm quỹ liên bang để giúp tiếp nhận di dân, trong khi tranh luận chính trị về di dân chắc chắn sẽ gay gắt trước cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội vào tháng 11 năm 2024.
Phó thị trưởng Oceanside, Ryan Keim, nói: “California có quá nhiều cuộc khủng hoảng vô gia cư. Bây giờ chúng ta đang phải đối mặt với gánh nặng của cuộc khủng hoảng di dân. Chúng ta có di dời những người vô gia cư của mình không? Tôi không di dời những người vô gia cư của chúng ta. Chính phủ liên bang cần phải giải quyết vấn đề này”.
Dân biểu Hoa Kỳ Mike Levin, một đảng viên Dân chủ thuộc đơn vị bầu cử bao gồm Oceanside, cho biết trong một email gửi tới cử tri rằng việc thả di dân ra đường phố là “rất đáng lo ngại” và ông đang đấu tranh để có thêm kinh phí để “cung cấp cứu trợ quan trọng cho khu vực của chúng tôi”.
Ông không trả lời yêu cầu phỏng vấn từ Reuters.
Tuần trước, Hội đồng Giám sát Quận San Diego đã phê duyệt một kế hoạch trị giá 3 triệu đô la, sử dụng tiền liên bang sẵn có để thành lập một trung tâm dịch vụ chính thức để tiếp nhận tất cả những di dân được thả ra đường trong địa bàn của quận. Sau khi đi vào hoạt động, nó sẽ thay thế hoạt động tạm thời được thực hiện tại bãi đậu xe của nhà ga xe lửa San Ysidro.
Oceanside đã điều hành một hoạt động tạm thời tại một bãi đậu xe của thành phố bên cạnh một trạm trung chuyển, nơi những di dân được thả ra. Với việc quận đang cố gắng củng cố các dịch vụ tại một địa điểm, thành phố Oceanside và nhóm phi lợi nhuận dẫn đầu nỗ lực, Dịch vụ Cộng đồng Interfaith, ngày 17/10 cho biết họ hiện đang di dời những di dân bị bỏ rơi ở đó đến San Ysidro.
Các trung tâm dịch vụ tạm thời giúp định hướng cho những di dân thường không biết mình đang ở đâu khi được thả. Các trung tâm cũng cung cấp các dịch vụ như tìm nơi trú ẩn tạm thời và đặt vé máy bay để đoàn tụ với gia đình và các người bảo trợ ở những nơi khác ở Mỹ.
Tuần trước, khoảng 65 người đàn ông, phần lớn đến từ quốc gia Guinea ở Tây Phi, đã đến Oceanside. Mỗi người đều có một phong bì lớn đựng thông báo sẽ xuất hiện tại tòa án di trú tại các địa điểm trên khắp đất nước. Hầu hết đều đến Thành phố New York hoặc Columbus, Ohio.
Cuối cùng đến được Hoa Kỳ sau những hành trình dài đầy gian khổ, nhiều di dân không thèm nhận nước đóng chai, trái cây tươi và đồ ăn nhẹ mà chạy ngay đến bàn sạc điện thoại để có thể kết nối với gia đình ở quê nhà.
Các quan chức biên giới Hoa Kỳ đã đón hơn 204.000 di dân ở khu vực San Diego trong 11 tháng tính đến tháng 8, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước. Nhiều người mới đến đang xin tị nạn, điều này đòi hỏi họ phải chứng minh rằng họ cần được bảo vệ khỏi sự đàn áp ở quê nhà. Các tòa án di trú tị nạn đang chấp nhận ít hơn 15% số đơn xin tị nạn.
‘Chúng tôi không thể giúp bạn’
Khi người xin tị nạn Iran Hanieh Sadat Siadati đến Mỹ ngày 8/10, bà nói rằng sĩ quan biên giới Mỹ đã thả bà xuống trung tâm quá cảnh Oceanside với lời nhắn nhủ: “Chúng tôi không thể giúp bà, cứ đi đi.”
Bà Siadati, 34 tuổi, cho biết bà phải đối mặt với sự đàn áp của cảnh sát ở Iran vì tham gia các cuộc biểu tình trên đường phố. Bà cho biết bà đến nơi trong sợ hãi và khóc sau hành trình kéo dài ba tháng bao gồm chuyến bay từ Iran đến Brazil và chuyến đi đường bộ qua chín quốc gia khác.
Khi đến Oceanside, các tình nguyện viên “đã giúp đỡ tôi và tôi nghĩ, ‘Tôi đã được cứu. Cảm ơn Chúa’”, bà Siadati, hiện là tình nguyện viên tại trung tâm trong khi chờ phiên điều trần tại tòa án di trú, cho biết.
Những người xin tị nạn thường tự ra đầu thú với các quan chức Hoa Kỳ tại biên giới Hoa Kỳ-Mexico và được cấp thông báo ra tòa án di trú để xét xử. Đôi khi các quan chức biên giới sẽ cố gắng phối hợp việc thả với các cơ quan phi lợi nhuận có thể giúp họ đến đích, nhưng với khả năng quá tải, họ sẽ được thả ra xa hơn và với số lượng lớn hơn.
Theo Trung tâm Luật Bảo vệ Di dân, việc thả người hiện đang diễn ra nhiều lần trong ngày, khiến trung bình có gần 600 người mỗi ngày trên đường phố ở khu vực San Diego.