Một số quốc gia loan báo sẽ giám sát nước thải trong các chuyến bay đến từ Trung Quốc để đối phó với sự bùng phát dịch COVID-19 ở Trung Quốc.
Mặc dù biện pháp này sẽ không ngăn chặn sự lây lan của virus, nhưng nó sẽ cung cấp một cái nhìn khái quát về quy mô đợt bùng phát ở Trung Quốc và liệu các biến thể mới có xuất hiện ở đó hay không.
Cách thức
Tiến trình này bao gồm việc kiểm tra hỗn hợp nước tiểu và phân từ nhà vệ sinh của các chuyến bay đến từ Trung Quốc.
Sau đó, nước thải có thể được phân tích để tìm ra khoảng bao nhiêu phần trăm hành khách mắc COVID, cũng như các biến thể.
Chính quyền địa phương thu gom nước thải trực tiếp sau khi máy bay hạ cánh và gửi đến các phòng thí nghiệm để xét nghiệm.
Một khi virus được phát hiện, bộ gen của nó sẽ được giải trình tự để tìm hiểu xem nó có phải là một biến thể phụ đã biết hay không.
Nước thải cũng có thể được thu thập từ toàn bộ sân bay, nhưng điều này khiến cho việc xác định các mẫu có nguồn gốc từ quốc gia nào là điều không thể.
Nước nào?
Bỉ, Canada, Áo và Úc nằm trong số các quốc gia cho biết họ sẽ kiểm tra nước thải của các máy bay đến từ Trung Quốc.
Liên hiệp châu Âu dự kiến sẽ làm theo sau khi hầu hết các quan chức y tế quốc gia hôm 3/1 khuyến nghị tăng cường giám sát nước thải.
Hoa Kỳ cũng đang xem xét biện pháp này, theo báo cáo của truyền thông Hoa Kỳ.
Tại sao?
Các ca nhiễm đã tăng vọt ở Trung Quốc kể từ tháng trước, khi nước này bắt đầu dỡ bỏ các biện pháp zero-COVID nghiêm ngặt kể từ khi bắt đầu đại dịch.
Một số quốc gia bao gồm cả Hoa Kỳ cho biết họ yêu cầu hành khách đến từ Trung Quốc phải có kết quả xét nghiệm COVID âm tính, khiến Bắc Kinh phẫn nộ.
Không giống như các xét nghiệm, việc giám sát nước thải sẽ không ngăn cản những người hiện đang dương tính với COVID nhập cảnh vào một quốc gia.
Tuy nhiên, ông Antoine Flahault, giám đốc Viện Y tế Toàn cầu tại Đại học Geneva, nói: “Những mẫu này cung cấp một cửa sổ về những gì hiện đang xảy ra ở Trung Quốc.”
Ông nói với AFP rằng điều này có thể đặc biệt quan trọng với “những nghi ngờ về tính minh bạch và sự cẩn trọng của thông tin y tế chính thức đến từ chính phủ Trung Quốc”.
Tổ chức Y tế Thế giới hôm 4/1 chỉ trích định nghĩa “rất hạn hẹp” của Bắc Kinh về số ca tử vong do COVID và cho biết số liệu thống kê chính thức của Trung Quốc về số ca nhập viện và tử vong ở nước này “không có tính cách đại diện”.
Ít ‘xâm lấn’
Ông Flahault cho biết việc giám sát nước thải có thể giúp bổ sung dữ liệu còn thiếu.
Ông nói: “Biết rằng 30 đến 50% hành khách từ Trung Quốc hiện đang bị nhiễm bệnh là hữu ích, trong trường hợp không có số liệu đáng tin cậy.”
Việc này cũng cho phép các quốc gia tìm hiểu về các biến thể mới có thể thay đổi đường đi của đại dịch, như Omicron đã làm vào cuối năm 2021.
Các chuyên gia y tế đã cảnh báo rằng sự bùng nổ các ca bệnh trong dân số 1,4 tỷ người của Trung Quốc có thể tạo ra mảnh đất màu mỡ cho các chủng virus mới.
Giám sát nước thải dễ thực hiện hơn và ít “xâm lấn” hơn nhiều so với việc xét nghiệm hành khách khi họ đến sân bay.
Những hạn chế
Nhà virus học người Pháp Vincent Marechal nói với AFP rằng trong khi kiểm tra nước thải “hiệu quả rất tốt”, nó không đưa ra “cái nhìn toàn diện” về việc nhiễm trùng hoặc các biến thể trên máy bay.
Một hạn chế là nước thải chỉ có thể giám sát những hành khách đã sử dụng nhà vệ sinh trong chuyến bay.
Cũng phải mất nhiều ngày để thu thập, kiểm tra, sắp xếp và phân tích các phát hiện.
Điều này khiến khó có thể nhanh chóng hành động dựa trên kết quả.
“Một khi bạn có thông tin, bạn có thể làm gì với nó? Gọi lại tất cả những người trên máy bay ư?” ông Marechal hỏi. “Biện pháp thì hay nhưng quá muộn để có thể ra tay hành động.”