Nếu vào tháng 4 năm 2018 là lúc Phan Hữu Tuấn, cựu Phó Tổng cục trưởng Tổng cục tình báo Bộ Công an đã nghỉ hưu - bị bắt về hành vi “Cố ý làm lộ bí mật nhà nước”, mới chỉ xuất hiện tam giác với ba đỉnh là Phan Hữu Tuấn - Nguyễn Hữu Bách - Phan Văn Anh Vũ, thì sau khi hai viên tướng thứ trưởng Bộ Công an là Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân chính thức bị khởi tố tuy chưa bị bắt vào tháng 12 năm 2018, vụ “Cố ý làm lộ bí mật nhà nước” ở bộ này đã xuất hiện ít nhất một đa giác với 5 đỉnh: Bùi Văn Thành - Trần Việt Tân - Phan Hữu Tuấn - Nguyễn Hữu Bách - Phan Văn Anh Vũ.
Đa giác 5 đỉnh
Tất cả đều là người của Tổng cục Tình báo Bộ Công an. Tổng cục này đã bị xóa sổ trong đề án ‘tái cơ cấu Bộ Công an’ mà về thực chất là một chiến dịch ‘thay máu’ bộ này diễn ra vào tháng 3 năm 2018 - một thắng lợi lớn của Nguyễn Phú Trọng mà khi đó còn là tổng bí thư chưa giành được chức chủ tịch nước. Trong khi đó, các tổng cục và đặc biệt là Tổng cục Tình báo quân đội của Bộ Quốc phòng vẫn ‘ung dung tự tại’.
Dấu hỏi lớn là “bí mật nhà nước” nào đã bị cố ý làm lộ bởi ba quan chức trên?
Vào cuối tháng 12 năm 2017, vào lúc Vũ “Nhôm” - tức Thượng tá công an Phan Văn Anh Vũ đào tẩu và bị phát lệnh truy nã quốc tế, có một chi tiết “lạ”: trong khi báo chí nhà nước ồn ào đưa tin về rất nhiều dự án đất đai và nhà công sản mà Phan Văn Anh Vũ đã trục lợi chính sách để có được và làm giàu bất chính, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an lại tung ra lệnh truy nã đối với Phan Văn Anh Vũ và khởi tố Vũ do có hành vi “Cố ý làm lộ tài liệu bí mật nhà nước”.
Nếu quả thực Phan Văn Anh Vũ có tài liệu bí mật và chủ ý làm lộ tài liệu bí mật ấy, tài liệu này có thể được chỉ đạo cung cấp bởi các tướng Bùi Văn Thành, Trần Việt Tân, Phan Hữu Tuấn, còn cán bộ Nguyễn Hữu Bách là người trực tiếp chuyển giao tài liệu.
Có thể là tài liệu nào?
Vào thời gian Phan Văn Anh Vũ bị truy nã, đã xuất hiện một luồng dư luận cho rằng Vũ có trong tay danh sách màng lưới tình báo viên cùng danh sách các công ty bình phong và công ty sân sau của ngành công an đang hoạt động ở trong và ngoài nước. Nếu bản danh sách này bị lộ ra thì đó sẽ là một chấn động không chỉ đối nội mà còn đối ngoại và mang tầm cỡ quốc tế, khiến không chỉ Tổng cục Tình báo mà cả Bộ Công an cũng “đi đứt”.
Tuy nhiên, cho tới nay vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy có một danh sách như thế được công khai hóa trên mạng xã hội hay được đề cập bởi báo chí quốc tế.
Trong khi đó, thực tế có thể hình dung ngay là trong tay Vũ “Nhôm” rất có thể đã nắm được những tài liệu mà khiến nhiều quan chức đang mất ngủ có thể là những tài liệu mang tính bằng chứng về mối quan hệ ngầm trong giới quan chức lãnh đạo, những phi vụ “xămxônai” (cách gọi loại vali chứa đầy đô la) mà các quan chức “lại quả” cho nhau, hoặc những hình ảnh sống động về giới quan chức đã thác loạn với gái trên giường… Những tài liệu và bằng chứng này chắc hẳn là nhiều hoặc rất nhiều mà Vũ “Nhôm” đã khai báo với cơ quan điều tra kể từ khi bị dẫn độ từ Singapore về Việt Nam vào đầu tháng Giêng năm 2018 đến nay.
Nhưng có lẽ “bí mật nhà nước” được hình dung bị lộ lọt rõ hơn cả là “Báo cáo tin tình báo”.
Một chi tiết liên quan vụ Vũ “Nhôm” nhưng có vẻ ít được dư luận chú ý là chỉ ít ngày sau khi Vũ “Nhôm” bị đặt vào lệnh truy nã, trên mạng xã hội bất thần hiện ra một tài liệu mang tên “Báo cáo tin tình báo”. Không biết tài liệu này có tính xác cứ nào hay không và nếu có thì xác cứ đến mức độ nào, nhưng địa chỉ được cho là phát hành nó là Tổng cục 2 (Tổng cục Tình báo) - Bộ Quốc phòng, ký tên Trung tướng Phạm Ngọc Hùng - Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo.
Bản “Báo cáo tin tình báo” trên dài đến 4 trang, đặc biệt đề cập về Vũ “Nhôm” và “phe cánh chính trị” không chỉ ở Đà Nẵng mà còn lên đến “trung ương”, cùng mối quan hệ của Vũ “Nhôm” với một số nhân vật và quan chức khác.
Nếu đọc kỹ bản báo cáo trên thì có thể nhận ra một số “biện pháp nghiệp vụ” mà cơ quan được cho là Tổng cục 2 quân đội đã áp dụng để theo dõi Vũ “Nhôm”.
Vậy phía quân đội đã phản ứng thế nào với tài liệu hiếm có trên?
Thông thường, việc xuất hiện một tài liệu nghiệp vụ chuyên sâu cùng độ bảo mật cao như vậy là một sự kiện “động trời” trong ngành tình báo, phải khiến cho đương sự là Tổng cục 2 “nhảy nhổm lên”, để ngay lập tức có hành động “phản bác các luận điệu sai trái” trên mạng xã hội, nhất là khi Tổng cục Chính trị Bộ Quốc phòng đã khoe khoang về “lực lượng 47” có đến 10.000 dư luận viên vào cuối năm 2017.
Nhưng rất lạ lùng là cho tới nay, đã nhiều tháng trôi qua kể từ thời điểm hiện ra “Báo cáo tin tình báo” trên, người ta vẫn chưa thấy Bộ Quốc phòng tổ chức họp báo hay có công bố nào để phản bác tính vô xác cứ của tài liệu này.
Mà như vậy, ngày càng xác cứ rằng “Báo cáo tin tình báo” trên là có thực.
Phải chăng Phan Văn Anh Vũ và những quan chức Tổng cục tình báo Bộ Công an đã chủ đích tung tài liệu trên lên mạng xã hội để “chơi lại” Tổng cục 2 quân đội?
Thông điệp ‘hồi tố’?
Không biết vô tình hay hữu ý, chỉ sau sự kiện ‘chủ tịch nước Trần Đại Quang chẳng may qua đời dù đã được tận tình cứu chữa’, hàng loạt vụ việc mà trước đó tưởng như bế tắc và chìm xuồng như vụ Nguyễn Hữu Tín - Phó chủ tịch TP.HCM, vụ ‘thế lực và đường dây nào bảo kê cho Trịnh Xuân Thanh bỏ trốn ra nước ngoài’, và mới đây nhất là vụ Trần Bắc Hà, mới được hồi tố. Nguyễn Hữu Tín chính thức bị bắt, người đầu tiên trong ‘đường dây Trịnh Xuân Thanh’ là Đường Hùng Cường cũng đã bị bắt, sau đó là trùm tài phiệt kiêm ‘chính khách’ lưu manh Trần Bắc Hà, rồi đến cựu phó chủ tịch chính quyền TP.HCM Nguyễn Thành Tài, và bây giờ là là hai thứ trưởng công an Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân.
17 năm sau vụ một thứ trưởng Bộ Công an là Bùi Quốc Huy bị bắt và phải nhận án tù vì bảo kê cho đường dây đánh bạc của Năm Cam ở Sài Gòn, vụ khởi tố Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân là lần thứ hai mà cấp thứ trưởng Bộ Công an ‘thọ nạn’.
Cả Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân lại đều là hai quan chức được phong tướng dưới thời ‘Anh Ba X’, tức Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng công an Trần Đại Quang.
Chẳng khó khăn lắm để hình dung ra một logic: vào năm 2001 là cái thời mà nạn tham nhũng chỉ bằng một phần nhỏ so với hiện nay mà Bùi Quốc Huy còn phải đi tù, chẳng có lý gì hai ‘tham tướng’ Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân lại được ‘tại ngoại hầu tra’. Việc chính thức tra tay vào còng của hai quan chức này chỉ còn là vấn đề thời gian.
Nếu vụ ‘bắt Trần Bắc Hà’ vào cuối tháng 11 năm 2018 đã chuyển một thông điệp lớn đến trước cửa nhà ‘Anh Ba X’ rằng cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng không an toàn hay không thể yên phận ‘làm người tử tế’, vụ khởi tố Bùi Văn Thành và Trần Việt Tân cũng có thể phát ra một thông điệp khác: đã đến thời mà không ít ‘tham tướng’ của ‘cánh Nguyễn Tấn Dũng’ và ‘dây Trần Đại Quang’ bị ‘hồi tố’.
Thông điệp trên, nếu quả có thực, đang phù hợp với những đồn đoán có thực lâu nay về mối quan hệ được xem là ‘hữu cơ’ giữa Trần Đại Quang và Nguyễn Tấn Dũng.
Một hệ quả chắc chắn đang và sẽ xảy ra là vào thời ‘Hậu Quang’, một phần lớn, nếu không nói là toàn bộ ê kip trước đây từ thời Trần Đại Quang còn là bộ trưởng công an sẽ được đặt trên ‘đầu ruồi’ của Văn phòng chủ tịch nước. Tất cả những kẻ nào chưa kịp ‘ra đi tìm đường cứu nước’ đã và sẽ phải chịu chung số phận tê tái, nhẹ thì mất sạch theo cách ‘quan nhất thời dân vạn đại’, nặng dĩ nhiên khó tránh họa ‘cẩu đầu trảm’.