Trong thời gian thăm Hà Nội để chuẩn bị cho chuyến thăm của Tổng thống Obama vào tháng 5 tới, hôm 21/4, Thứ trưởng Ngoại giao Thường trực Mỹ Antony Blinken đã phát biểu trước hàng trăm sinh viên tại trường Đại học Quốc gia Hà Nội.
Về vấn đề Biển Đông có tranh chấp, đang là tâm điểm chú ý không chỉ của người dân Việt Nam mà còn nhiều nước khác, Thứ trưởng Blinken nêu nghi vấn về các ý đồ của Trung Quốc khi họ thực hiện công trình bồi đắp quy mô lớn ở vùng biển.
Bài phát biểu của ông Blinken có đoạn: “Mỹ và Việt Nam có chung lợi ích trong việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực. Trung Quốc cũng vậy. Nhưng công trình bồi đắp bồi đắp của họ ở Biển Đông và việc quân sự hóa ngày càng tăng các tiền đồn đã đổ thêm dầu vào căng thẳng ở khu vực và đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về ý đồ của Trung Quốc”.
Việt Nam và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền về phần lớn Biển Đông và có tranh chấp gay gắt với nhau, cho dù về mặt ngoại giao Việt Nam đã luôn thể hiện sự mềm mỏng đối với Trung Quốc trong phần lớn thời gian.
Đề cập đến tự do hàng hải, hàng không ở vùng biển trong bài phát biểu, ông Blinken nói: “Mỹ sẽ bảo vệ lợi ích quốc gia của chúng tôi và trợ giúp các đồng minh và đối tác của mình trong khu vực. Chúng tôi không tìm kiếm các căn cứ, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục đi biển, bay và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép”.
Ông Blinken nói Mỹ hoan nghênh sự trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc và ông hy vọng Trung Quốc sẽ “hành xử phù hợp với các chuẩn mực, quy định và luật lệ quốc tế” vì điều đó không chỉ có lợi cho Trung Quốc mà cả các nước khác nữa.
Ông nói tảng lờ đi những quy định và luật lệ đó sẽ đẩy Trung Quốc ra xa nhiều nước và qua thời gian sẽ làm suy giảm thay vì nới rộng thế lực của Trung Quốc.
Về quan hệ song phương giữa Việt Nam và Mỹ, Thứ trưởng Blinken không ngại đề cập đến các vấn đề chính trị trong quan hệ giữa hai nước. Ông nhìn nhận có những khó khăn trong quá khứ và những khác biệt về thể chế chính trị giữa hai nước. Nhưng ông khẳng định cả hai nước đều đang mong muốn tăng cường các mối quan hệ, trong đó có những lĩnh vực hợp tác mà trước đây cả hai quốc gia đều khó có thể tưởng tượng được như quân sự hay nhân quyền.
Ông Blinken nói chính phủ Việt Nam cần phải trả tự do cho tất cả các tù nhân chính trị và ngưng bắt bớ những người “thực hiện các quyền được quốc tế công nhận”.
Hướng về tương lai, vị thứ trưởng ngoại giao Mỹ phát biểu: “Chúng ta không quên lịch sử nhưng không để quá khứ chi phối tương lai. Chúng ta dựa vào ngoại giao để mở một chương mới”.
Tiên liệu về chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Tổng thống Obama, ông Blinken nói: "Vào tháng 5, khi chuyên cơ Tổng thống Mỹ đến Việt Nam, ông ấy một lần nữa sẽ chứng minh rằng những cựu thù có thể trở thành những đối tác".
Dự kiến Tổng thống Obama sẽ đi cùng một phái đoàn đông đảo tới Việt Nam. Ông Blinken cho hay, với các cam kết của lãnh đạo cấp cao hai nước, Mỹ hy vọng trong 20 năm tới, hai nước sẽ có quan hệ đối tác chặt chẽ, chia sẻ nhiều giá trị và nguyên tắc.
Theo Indiaexpress.com, Dailyjournal.net
Your browser doesn’t support HTML5
Truyền hình vệ tinh VOA 21/4/2016