Thủ tướng Australia Anthony Albanese nói rằng một tàu chiến Trung Quốc đã hành động nguy hiểm trong vụ va chạm với tàu hải quân Australia khiến một thợ lặn quân sự bị thương. Đây là những phát biểu đầu tiên của ông về vấn đề mà ông cho rằng đã làm tổn hại đến mối quan hệ.
Bộ trưởng Quốc phòng Australia Richard Marles hôm 18/11 cho hay tàu khu trục tầm xa HMAS Toowoomba đang tiến hành hoạt động lặn trong Vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản hôm 14/11 để tháo lưới đánh cá vướng vào chân vịt tàu thì sự cố xảy ra.
Ông Albanese, người có cuộc gặp ngắn với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương (APEC) ở San Francisco vào tuần trước, phải chịu áp lực chính trị trong nước về việc ông đã nêu vấn đề này với nhà lãnh đạo Trung Quốc hay không.
Trong một cuộc phỏng vấn hôm 20/11 với đài Sky News Australia, ông Albanese nói rằng vụ việc đã gây thương tích cho một người và cho thấy cần phải có “đường dây liên lạc có tác dụng như dải hộ lan” giữa hai quân đội.
Ông phát biểu: “Sự việc thật là nguy hiểm, phía tàu chiến Trung Quốc đã không an toàn và thiếu chuyên nghiệp”.
Ông Albanese cho hay vụ việc được nêu ra thông qua “tất cả các kênh thông thường” nhưng không tiết lộ liệu nó có được thảo luận trong cuộc gặp riêng với ông Tập tại APEC hay không.
“Hậu quả của những sự kiện này là chúng làm tổn hại đến mối quan hệ. Và đây chắc chắn là một sự kiện gây thiệt hại. Và chúng tôi đã nói rõ điều đó với Trung Quốc”, ông nói thêm.
Bộ trưởng Quốc phòng Ông Marles trước đây nói rằng một tàu khu trục của Hải quân thuộc Giải phóng quân Nhân dân Trung Quốc đã tiến về phía tàu HMAS Toowoomba, bất chấp tàu Úc thông báo cho tàu chiến Trung Quốc về hoạt động lặn, và tàu Trung Quốc đã vận hành thiết bị định vị thủy âm (sonar) gắn trên thân tàu một cách không an toàn.
Bộ trưởng Quốc phòng Australia cho biết thêm rằng các đánh giá y tế cho thấy các thợ lặn bị thương nhẹ có thể do thiết bị thủy âm của tàu khu trục Trung Quốc gây ra.
Ông Albanese đã đến thăm Trung Quốc trong tháng này, là nhà lãnh đạo Australia đầu tiên thăm Bắc Kinh sau 7 năm, đồng ý khởi động lại cuộc đối thoại hàng năm giữa các nhà lãnh đạo hai nước.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Australia dẫn lại bình luận của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh hôm 20/11 nói rằng quân đội Trung Quốc “luôn có tính kỷ luật cao và tiến hành các hoạt động chuyên nghiệp phù hợp với luật pháp quốc tế và thông lệ quốc tế”.
Bà Mao nói thêm: “Chúng tôi hy vọng các bên liên quan sẽ ngừng khuấy động rắc rối ngay trước cửa Trung Quốc và hợp tác với chúng tôi để cùng duy trì động lực cải thiện và phát triển quan hệ Trung Quốc-Australia”.