Dường như ông Tô Lâm, Bộ trưởng Công an, chẳng học được gì từ thái độ của công chúng đối với sự kiện ông Trần Đại Quang, người tiền nhiệm của mình qua đời, thành ra vẫn điều hành Bộ Công an không phải như viên chức đứng đầu hệ thống bảo vệ - thực thi luật pháp, duy trì trật tự, trị an mà như ông trùm của một tổ chức lưu manh đang nắm giữ công quyền, để mặc thuộc hạ muốn làm gì thì làm!
***
Diễn biến vụ va chạm giữa Phạm Thanh Qua, Phạm Ngọc Tuyển – cùng ngụ tại xã Canh Vinh, huyện Vân Canh - với công an tỉnh Bình Định cho thấy công an tỉnh này chẳng khác gì một đàn thú, sau khi dàn cảnh cắn bậy bất thành, bị dư luận vụt cho tả tơi, vừa sợ, vừa hận, nên lúc thì cúp đuôi lùi lại, lúc gầm gừ, nhe nanh, xòe vuốt, tìm cách lao vào trả đũa các nạn nhân…
Sáng 8 tháng 11, người sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam chuyền cho nhau một video clip ghi lại cảnh Qua và Tuyển ngăn cản công an thu giữ một chiếc xe hai bánh gắn máy vào tối 7 tháng 11. Lời qua, tiếng lại được vài phút, một thiếu úy cảnh sát giao thông tự nhiên… ngã ngửa. Các loại cảnh sát có mặt tại hiện trường chỉ chờ có thế để xông vào quật ngã Qua, rượt đánh Tuyển (1).
Video clip vừa kể khiến dư luận sôi sùng sục, hệ thống truyền thông chính thức tự thấy khó có thể đứng ngoài lề nên cuối cùng cũng nhập cuộc. Dù cố gắng kiềm chế, hệ thống truyền thông chính thức vẫn không thể giấu diếm sự bất bình đối với công an tỉnh Bình Định, bởi chuyện dàn cảnh để dập tắt sự phản kháng của công dân, ngụy tạo vụ án “chống người thi hành công vụ” nhằm tống họ vào tù - vừa vụng về, vừa phi nhân.
Ngày 9 tháng 11, trả lời chất vấn của báo giới, ông Huỳnh Dư Phi Long – Thượng tá, Trưởng Công an thành phố Qui Nhơn – khẳng định, đang xem xét để xử lý Qua và Tuyển, bất kể chính ông Long thừa nhận, sở dĩ Qua và Tuyển ngăn không cho công an mang chiếc xe hai bánh gắn máy trong video clip ra khỏi hiện trường vì trước đó, nó bị một chiếc xe hai bánh gắn máy khác đụng. Khi đến hiện trường xử lý tai nạn, công an… “vô ý” để người đụng Qua và Tuyển mang xe của họ đi (2).
Thắc mắc vì công an đến hiện trường xử lý tai nạn không mang bảng tên, không lập biên bản, chỉ muốn giữ một trong hai xe liên quan đến tai nạn và đòi công an lập biên bản, nếu muốn tạm giữ thì phải tạm giữ cả hai xe liên quan đến tai nạn – liệu có quá đáng? Nếu đòi hỏi ấy là hợp lý và cần thiết, chuyện viên thiếu ý cảnh sát đột nhiên ngã ngửa là một sự kiện nghiêm trọng: Che đậy sự sai trái của những kẻ bảo vệ - thực thi luật pháp. Vô hiệu hóa yêu cầu chính đáng của công dân. Cố tình giương bẫy để tống giam, phạt tù ít nhất hai người lương thiện.
Ông Nguyễn Bá Nhiên, Thiếu tướng, Giám đốc Công an tỉnh Bình Định không nhìn vấn đề theo hướng đó. Theo ông thì chuyện không lớn, không có dấu hiệu phạm tội nào nên đã chỉ đạo Công an thành phố Quy Nhơn xử lý theo đúng qui định pháp luật (3). Thượng tá Long được mở đường nên một mặt, chỉ nhắc nhở thuộc cấp (4). Mặt khác, ra lệnh cho thuộc cấp củng cố hồ sơ xử lý cả Qua và Tuyển vì “cản trở người thi hành công vụ” lẫn người ghi – đưa video clip lên Internet “bình luận không đúng bản chất sự việc” (5).
***
Đâu phải chỉ ở Bình Định công an mới hành xử càn rỡ, lưu manh như vậy.
Cũng tuần trước, đại diện chính quyền thành phố Cần Thơ đã mời ông Lê Hồng Lực - chủ tiệm vàng Thảo Lực, tọa lạc ở phường An Hội, quận Ninh Kiều - đến nhận lại 20 viên kim cương, 19.910 viên đá nhân tạo và 70 triệu đồng là khoản tiền phạt mà ông Lực từng nộp do bị kết buộc là “kinh doanh hàng hoá không rõ nguồn gốc, xuất xứ” (6).
Scandal đổi 100 Mỹ kim bị phạt 90 triệu đồng (7) là một vết nhơ cho hệ thống công quyền Việt Nam. Nó không chỉ vô hiệu hóa tất cả các cam kết, hứa hẹn trước nay của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền (xây dựng chính phủ kiến tạo, khuyến khích – mời gọi đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh,…) mà còn gieo rắc sự bất an, khiến dân chúng phẫn nộ vì chính quyền càng ngày càng tỏ ra bất toàn.
Cho đến giờ này khi các tình tiết có liên quan đến scandal đổi 100 Mỹ kim bị phạt 90 triệu đồng đã được bạch hóa, người ta mới thấy, thủ phạm chính của scandal đó là… Phòng Cảnh sát kinh tế của Công an Cần Thơ.
Chưa rõ vì sao Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế của Công an Cần Thơ muốn triệt hạ tiệm vàng Thảo Lực và rình tiệm vàng này suốt nửa năm. Trước khi có bằng cớ, chứng minh chủ tiệm vàng Thảo Lực vi phạm pháp luật, Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế của Công an Cần Thơ đã hai lần đề nghị Chủ tịch quận Ninh Kiều ký… quyết định khám tư gia của ông Lực theo hình thức xử lý vi phạm hành chính vì “cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính”.
Quyết định lần đầu ký từ ngày 5 tháng 5 năm 2017 nhưng không có cớ để dùng nên ngày 24 tháng 1 năm 2018, Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế của Công an Cần Thơ đề nghị Chủ tịch quận Ninh Kiều ký một quyết định khác.
Về mặt luật pháp, đề nghị ra quyết định khám xét tư gia của công dân theo hình thức xử lý vi phạm hành chính khi không có bất kỳ bằng chứng nào rằng tại đó đang “cất giấu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính” là… phạm pháp. Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế của Công an Cần Thơ đẩy Chủ tịch quận Ninh Kiều đến chỗ phạm pháp tới hai lần.
Ngày 30 tháng 1 năm 2018, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an Cần Thơ “bắt quả tang” tiệm vàng Thảo Lực nhận đổi cho ông Nguyễn Cà Rê 100 Mỹ kim và dùng quyết định mà Chủ tịch quận Ninh Kiều đã ký trước đó cả tuần để khám xét từ tư gia tới trụ sở doanh nghiệp (ngoài thẩm quyền cho phép của Chủ tịch quận, huyện). Tang vật liên quan tới vi phạm là tờ 100 Mỹ kim và 2.260.000 đồng do hai bên trao đổi với nhau nhưng Công an Cần Thơ thu sạch kim cương, đá nhân tạo cất trong tủ đặt tại nhà riêng của ông Lực với lý do “kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ”.
Chuyện chưa ngừng ở đó, thu 20 viên kim cương và 19.910 viên đá nhân tạo từ cuối tháng 1 nhưng đến giữa tháng 8, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an Cần Thơ mới lập Biên bản vi phạm hành chính đối với tiệm vàng Thảo Lực (vi phạm quy định hoạt động ngoại hối, kinh doanh hàng hoá nhập lậu, vi phạm quy định về công bố tiêu chuẩn áp dụng, vi phạm về chất lượng hàng hoá lưu thông trên thị trường) và đề nghị chính quyền thành phố Cần Thơ ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Tin vào công an, chính quyền thành phố Cần Thơ ra quyết định xử phạt tiệm vàng Thảo Lực tổng cộng 295 triệu, công bố tịch thu 20 viên kim cương, 19.910 viên đá nhân tạo và tờ 100 Mỹ kim… Bị đẩy tới cùng đường, chủ tiệm vàng Thảo Lực tuyên bố sẽ kiện chính quyền thành phố Cần Thơ ra tòa.
Nếu không thoái bộ, với hàng loạt những yếu tố lôm côm mà Phòng Cảnh sát kinh tế Công an Cần Thơ tạo ra cho chính quyền thành phố Cần Thơ tự tròng vào cổ, chắc chắn chính quyền thành phố Cần Thơ sẽ phơi áo trước Tòa Hành chính, chưa kể thanh danh, uy tín sẽ tả tơi hơn dưới búa rìu dư luận…
Tuy là thủ phạm nhưng Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế, Giám đốc Công an thành phố Cần Thơ hoàn toàn vô sự, rung đùi ngồi ngắm các viên chức chính quyền thành phố Cần Thơ chật vật đối phó với dư luận, loay hoay tìm đường thoát khỏi mớ bùng nhùng do ngành công an tạo tác.
***
Các viên chức hữu trách trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tại Việt Nam hiểu hơn ai hết nhân tâm đang như thế nào và điều đó đe dọa tương lai của họ ra sao. Với bối cảnh như hiện nay, dung dưỡng sự càn rỡ, làm ngơ trước lối hành xử lưu manh của lực lượng công an, chẳng khác gì tự đưa tất cả vào tuyệt lộ.
Nếu xác định việc truy cứu trách nhiệm của người đứng đầu là phương thức hữu hiệu nhất để chỉnh đốn hệ thống và an dân thì đã đến lúc nên buộc ông Tô Lâm phải trả lời, vì sao lực lượng bảo vệ - thực thi luật pháp, duy trì trật tự, trị an hành xử chẳng khác gì lưu manh? Bao giờ thì tình trạng lưu manh nắm giữ công quyền, gieo vạ cho dân lành chấm dứt?
Chú thích
(1) https://www.youtube.com/watch?v=utzg6JV95bE
(2) https://tuoitre.vn/lam-ro-vu-csgt-nga-khi-giai-quyet-vu-va-cham-giao-thong-20181108181253383.htm
(3) https://tuoitre.vn/vu-csgt-nga-do-truot-chan-chu-khong-ai-danh-20181109144420597.htm
(4) https://news.zing.vn/csgt-te-ngua-vi-treo-chan-mat-thang-bang-khi-tranh-huc-cui-cho-post891033.html
(6) https://news.zing.vn/can-tho-tra-20-vien-kim-cuong-cho-chu-tiem-vang-thao-luc-post890998.html