Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. hôm 29/1 tới Hà Nội trong chuyến thăm đầu tiên của ông kể từ khi nhậm chức với mục tiêu không chỉ thúc đẩy mối quan hệ song phương mà còn để tăng cường hợp tác hàng hải với Việt Nam, quốc gia cũng đang có tranh chấp chủ quyền trên biển với Trung Quốc như Philippines.
Văn phòng Tổng thống Philippines nói trong một thông cáo báo chí đưa ra hôm 29/1 rằng ông Marcos, cùng Phu nhân Louise “Liza” Araneta-Marcos, đã tới sân bay Nội Bài và được các quan chức Việt Nam đón tiếp nồng hậu. Cùng lúc, truyền thông nhà nước Việt Nam cho biết tổng thống Philippines và phu nhân được Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Lê Khánh Hải và nhiều quan chức cấp cao khác của chính phủ ra đón tại sân bay.
Trước khi rời Manila để tới Hà Nội hôm 29/1, ông Marcos nói rằng chuyến thăm Việt Nam của ông có tầm quan trọng “vì đây là đối tác chiến lược duy nhất của Philippines trong khu vực Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).” Theo ông Marcos, đây là cơ hội để Philippines tái khẳng định cam kết của nước này đối với Việt Nam trong việc tăng cường hơn nữa quan hệ song phương.
“Hợp tác hàng hải sẽ là một trong những nền tảng của Quan hệ đối tác chiến lược mà chúng tôi đang xây dựng và chúng tôi hy vọng sẽ tăng cường hơn nữa khía cạnh này trong chuyến thăm nhằm thúc đẩy hòa bình và ổn định trong khu vực,” ông Marcos nói khi phát biểu trước lúc lên máy bay, theo một thông cáo riêng rẽ được Văn phòng Tổng thống Philippines công bố hôm 29/1.
“Tôi cũng sẽ thảo luận hợp tác về quốc phòng và an ninh, thương mại và đầu tư, giáo dục, du lịch cũng như các vấn đề khu vực và đa phương cùng quan tâm,” ông Marcos nói.
Văn phòng Tổng thống Philippines cho biết ông Marcos sẽ hội đàm với Chủ tịch nước Việt Nam Võ Văn Thưởng, Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính và Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Lực lượng tuần duyên của Philippines hôm 25/1 cho biết họ sẽ ký kết một bản ghi nhớ về hợp tác với lực lượng bảo vệ bờ biển Việt Nam trong chuyến thăm của ông Marcos.
Trong danh sách phái đoàn quan chức cùng ông Marcos tới Việt Nam, được báo Tin Tức của TTXVN và nhiều trang mạng trong nước trích dẫn, có Tư lệnh Lược lượng Tuần duyên Philippines Ronie Gil L. Gavan.
Việt Nam và Philippines, dù có các yêu sách chồng chép ở Biển Đông, nhưng nhìn chung có mối quan hệ thân thiện và là hai quốc gia thường xuyên lên tiếng mạnh mẽ nhất trong khu vực trước các tuyên bố chủ quyền lãnh thổ trên biển của Trung Quốc.
Philippines là quốc gia đưa Trung Quốc ra tòa quốc tế ở La Haye trong vụ kiện mà tòa ra phán quyết vào tháng 7/2016 rằng các tuyên bố chủ quyền trên hầu hết Biển Đông của Bắc Kinh không có giá trị. Trung Quốc không công nhận phán quyết này của tòa trọng tài.
Chuyến thăm của ông Marcos tới Hà Nội diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Manila và Bắc Kinh tăng cao trong năm qua, cùng lúc với lập trường cứng rắn hơn của Philippines trong lúc chính quyền của ông Marcos gia tăng mối quan hệ quân sự với Mỹ.
Tờ Tin Tức cho biết chuyến thăm của ông Marcos “khẳng định quan hệ Đối tác chiến lược vững chắc giữa Việt Nam và Philippines, góp phần tăng cường tin cậy chính trị, tạo xung lực thúc đẩy hợp tác hai nước, đóng góp tăng cường đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN.”
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng hôm 26/1 nói với các phóng viên rằng hợp tác chính trị với Philippines tiếp tục được tăng cường trong khi hợp tác trong các lĩnh vực khác, gồm cả an ninh – quốc phòng, tiếp tục được chú trọng.
Bà Hằng không trả lời yêu cầu bình luận của VOA về việc liệu hai nước sẽ ký thỏa thuận hợp tác tuần duyên khi ông Marcos thăm Hà Nội hay không.
Theo Văn phòng Tổng thống Philippines, trong thời gian ở Hà Nội, ông Marcos sẽ thăm Công ty Vingroup để tăng cường sự hợp tác của Philippines với tập đoàn lớn nhất Việt Nam, hiện có 21,1 tỷ USD vốn hóa thị trường tính đến tháng 4/2023 thông qua công ty con VinFast, được định giá 15 tỷ USD.
VinFast có kế hoạch bán và ra mắt xe điện (EV) do hãng sản xuất tại Philippines thông qua hoạt động kinh doanh đại lý vào tháng 4 năm nay, theo thông cáo của Văn phòng Tổng thống Philippines. Thông cáo cho biết, mục đích của kế hoạch này là để thử nghiệm thị trường địa phương trước tiên vì VinFast bày tỏ ý định tham gia sản xuất/lắp ráp ô tô điện trong nước với 100% linh kiện nhập khẩu (CKD) tùy thuộc vào kết quả thử nghiệm thị trường.
Một số nhà lãnh đạo khu vực tư nhân Philippines sẽ tham gia cùng ông Marcos trong cuộc gặp với lãnh đạo Vingroup nhằm thúc đẩy các cơ hội hợp tác, theo thông cáo.
Tổng thống Indonesia Joko Widodo, trong chuyến công du tới Việt Nam trước đây trong tháng này, cũng đã tới thăm tổ hợp sản xuất của VinFast tại Hải Phòng trong lúc hãng xe điện của Việt Nam có kế hoạch đầu tư ít nhất 1,2 tỷ USD trong dài hạn để phân phối xe điện sản xuất từ Việt Nam vào thị trường Indonesia cũng như thiết lập một nhà máy sản xuất xe điện của hãng tại đây.