Hôm 6/2, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump ký lệnh áp dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế và du hành nhắm vào những người làm việc về các cuộc điều tra của Tòa Hình sự Quốc tế (ICC) đối với công dân Hoa Kỳ hoặc các đồng minh của Hoa Kỳ như Israel, lặp lại hành động mà ông đã thực hiện trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Động thái này diễn ra cùng lúc có chuyến thăm Washington của Thủ tướng Israel Benajmin Netanyahu. Cả ông Netanyahu lẫn cựu bộ trưởng quốc phòng và lãnh đạo nhóm chiến binh Palestine Hamas đều đang bị ICC truy nã vì cuộc chiến ở Dải Gaza.
Không rõ Hoa Kỳ sẽ công bố tên những người bị trừng phạt nhanh chóng đến mức nào. Trong thời chính quyền thứ nhất của ông Trump, vào năm 2020, Washington áp đặt các lệnh trừng phạt đối với công tố viên lúc đó là Fatou Bensouda và một trong những trợ lý hàng đầu của bà về cuộc điều tra của ICC về cáo buộc tội ác chiến tranh của quân đội Mỹ ở Afghanistan.
ICC không trả lời ngay lập tức khi được đề nghị đưa ra bình luận. Các biện pháp trừng phạt bao gồm phong tỏa mọi tài sản tại Hoa Kỳ của những người bị nêu tên và cấm họ và gia đình họ nhập cảnh vào Hoa Kỳ.
ICC gồm 125 nước thành viên là tòa án thường trực có thể truy tố các cá nhân về tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người, tội diệt chủng và tội xâm lược lãnh thổ của các quốc gia thành viên hoặc công dân của họ. Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nga và Israel không phải là thành viên của ICC.
Ông Trump ký sắc lệnh hành pháp về việc trừng phạt này sau khi các đảng viên đảng Dân chủ tại Thượng viện Hoa Kỳ vào tuần trước ngăn chặn nỗ lực do đảng Cộng hòa lãnh đạo nhằm thông qua đạo luật thiết lập chế độ trừng phạt nhắm vào tòa án về tội ác chiến tranh.
Các nguồn tin nói với Reuters vào tháng trước rằng tòa án này đã thực hiện các biện pháp để bảo vệ nhân viên khỏi các lệnh trừng phạt có thể có của Hoa Kỳ, trả lương trước 3 tháng vì tòa án chuẩn bị cho những hạn chế tài chính có thể làm tê liệt tòa án về tội ác chiến tranh.
Vào tháng 12/2024, chủ tịch tòa án, thẩm phán Tomoko Akane, cảnh báo rằng các biện pháp trừng phạt sẽ “nhanh chóng làm suy yếu hoạt động của Tòa trong mọi tình huống và vụ việc, đồng thời gây nguy hiểm cho sự tồn tại của cơ quan này”.
Nga cũng đã nhắm mục tiêu vào tòa án. Năm 2023, ICC ban hành lệnh bắt giữ Tổng thống Vladimir Putin, cáo buộc ông về tội ác chiến tranh khi trục xuất trái phép hàng trăm trẻ em khỏi Ukraine. Nga đã cấm công tố viên trưởng ICC Karim Khan nhập cảnh và đưa ông này cùng hai thẩm phán ICC vào danh sách truy nã.