Việt Nam đã đối mặt với việc ách tắc xuất khẩu tôm hùm bông sang Trung Quốc trong vài tháng qua và mới chỉ được Trung Quốc cho biết lý do ngừng nhập khẩu loại hải sản này khi các cơ quan liên quan của hai phía làm việc với nhau hôm 13/11.
Truyền thông trong nước cho biết từ tháng 8 đến nay, Trung Quốc đã ngưng nhập khẩu tôm hùm bông từ Việt Nam khiến nhiều doanh nghiệp phải đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn của quốc gia Đông Nam Á hỗ trợ tháo gỡ việc ách tắc.
Các cơ sở xuất khẩu tôm hùm và Hội nghề cá tỉnh Phú Yên, nơi được xem là một trong những thủ phủ nuôi tôm hùm bông, đã được phía Trung Quốc, nơi nhập tôm hùm nhiều nhất của Việt Nam, thông báo tạm dừng nhập khẩu loại hải sản này mà không đưa ra lý do, theo Vietnam Plus và Tuổi Trẻ.
Sau khi làm việc với Vụ Giám sát kiểm dịch động thực vật của Tổng cục Hải quan Trung Quốc, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển Thị trường (NAFIQPM) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam hôm 13/11 cho biết rằng Trung Quốc xem tôm hùm bông là loại động vật cần được bảo tồn.
Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho phía Việt Nam biết rằng từ năm 2021, Trung Quốc đã sửa đổi danh mục các loài động vật hoang dã nguy cấp cần được bảo vệ, trong đó tôm hùm bông được đưa vào danh mục loài cần được bảo vệ cấp độ 2, theo Vietnam Plus, tờ báo của TTXVN.
Cũng đưa tin về quy định mới của Trung Quốc, tờ Tuổi Trẻ cho biết từ tháng 5 năm nay, Trung Quốc đã sửa đổi Luật bảo vệ động vật hoang dã, trong đó quy định cấm đánh bắt, sử dụng, kinh doanh, buôn bán đối với tôm hùm bông và các loài trong Danh mục động vật hoang dã nguy cấp cần được bảo vệ.
Trung Quốc đã thông báo nội bộ tới cơ quan hải quan địa phương về quy định này để thực hiện, theo Tuổi Trẻ.
Trung Quốc là thị trường xuất khẩu tôm hùm lớn nhất của Việt Nam trong 8 tháng đầu năm nay với kim ngạch 76 triệu USD, theo thống kê của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP). Tuy nhiên, trích dẫn thống kê của VASEP, Tạp chí Người nuôi Tôm cho biết con số này giảm 42% so với cùng kỳ năm trước.
Theo VASEP, việc xuất khẩu tôm hùm của Việt Nam sang Trung Quốc chủ yếu qua đường tiểu ngạch và người nuôi tôm hùm ở Việt Nam luôn gặp nhiều rủi ro khi giá cả lên xuống thất thường cũng như bị thương lái ép giá.
Việt Nam đứng thứ 14 về cung cấp tôm hùm cho Trung Quốc, chiếm thị phần chỉ khoảng 1%. Tôm hùm bông nằm trong số ít các sản phẩm tôm hùm mà Việt Nam xuất chủ yếu sang Trung Quốc, theo VASEP.
Với quy định mới, Trung Quốc chỉ nhập tôm hùm bông từ Việt Nam nếu chúng không được đánh bắt trực tiếp từ biển và nếu là loại được nuôi trồng thì phải có chứng minh quá trình nuôi rõ ràng cũng như không sử dụng nguồn giống khai thác từ tự nhiên – tức con giống phải là thế hệ F2, theo Tuổi Trẻ.
Còn theo Vietnam Plus, phía Trung Quốc sẽ tổ chức kiểm tra trực tuyến hoặc trực tiếp đối với cơ sở nuôi tôm hùm bông ở Việt Nam và công bố danh sách các cơ sở được phép xuất khẩu sang Trung Quốc.
Tuổi Trẻ cho biết, NAFIQPM gần đây nhận định rằng Trung Quốc đang đa dạng hóa nguồn nhập khẩu tôm hùm từ Canada, Mỹ, New Zealand và các nước khác, và việc này có khả năng ảnh hưởng đến cung cầu xuất khẩu với Việt Nam.
Trước việc Trung Quốc tạm dừng nhập khẩu tôm hùm bông từ Việt Nam, Cục Thủy sản của Bộ NNPTNT khuyến cáo nông dân hạn chế nuôi trồng loại hải sản này. Theo Kinh tế Sài Gòn Online, Cục này khuyến khích người dân tăng nuôi tôm hùm xanh, cũng là một loại hải sản được Trung Quốc nhập nhiều nhất của Việt Nam, và xây dựng chuỗi liên kết sản phẩm tôm hùm đảm bảo truy xuất được nguồn gốc.