Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm thứ Ba kêu gọi Iran phóng thích ba người Mỹ mà nước này đang giam cầm và giúp tìm người thứ tư được cho là đang ở Iran.
"Chúng tôi sẽ không ngơi nghỉ cho đến khi chúng tôi đưa về tới nhà những người Mỹ của chúng ta đang bị giam giữ một cách bất công ở Iran," ông Obama phát biểu trước một hội nghị của tổ chức Cựu chiến binh Chiến tranh Nước ngoài ở thành phố Pittsburgh. "Nhà báo Jason Rezaian phải được phóng thích. Mục sư Saeed Abedini phảo được phóng thích. Amir Hekmati, một cựu trung sĩ Thủy quân lục chiến Mỹ, phải được phóng thích. Iran cần phải giúp chúng ta tìm Robert Levinson. Những người Mỹ này cần được trở về nhà với gia đình của họ."
Một số người thân, bạn bè và người quen của bốn người bị giam cầm ở Iran đã chỉ trích ông Obama vì không đòi Iran trả tự do cho những người bị bắt như một phần trong thỏa thuận quốc tế đạt được hồi tuần trước với Tehran. Thỏa thuận này ít ra tạm thời ngăn chặn Iran chế tạo vũ khí hạt nhân để đổi lấy việc dỡ bỏ những biện pháp trừng phạt kinh tế làm tê liệt đã bị Liên Hiệp Quốc và các quốc gia phương Tây áp đặt.
Ông Obama bênh vực thỏa thuận mà các nước Anh, Pháp, Đức, Nga, Trung Quốc và Mỹ đã thương thuyết với Iran, gọi đó là "một cách thông minh hơn, có trách nhiệm hơn để bảo vệ an ninh quốc gia của chúng ta." Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã nhất trí chấp thuận thỏa thuận này hôm thứ Hai, nhưng những người chỉ trích ông Obama từ phía Đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ đã hứa sẽ thẩm xét kỹ lưỡng thỏa thuận này trong 60 ngày tới trước khi bỏ phiếu xem có nên ủng hộ hay bác bỏ.
Tổng thống Obama nói rằng ông sẽ phủ quyết nếu Quốc hội bác bỏ thỏa thuận, và việc này sẽ buộc cả Hạ viện và Thượng viện huy động hai phần ba số phiếu để lật ngược phủ quyết.
Tuy nhiên, ông Obama thừa nhận Mỹ vẫn dự liệu sẽ có những cuộc đối đầu khó khăn với Tehran.
"Ngay cả với thỏa thuận này, chúng tôi sẽ tiếp tục có những khác biệt nghiêm trọng với chính phủ Iran, sự hỗ trợ của họ dành cho khủng bố, những lực lượng đại diện gây bất ổn cho vùng Trung Đông," ông nói. "Nhưng chúng tôi không thể để họ thoát khỏi trừng phạt. Những biện pháp trừng phạt của chúng tôi nhắm vào sự hỗ trợ của Iran đối với khủng bố và chương trình phi đạn đạn đạo của họ và những vi phạm nhân quyền của họ, những biện pháp trừng phạt đó sẽ vẫn được giữ nguyên. Và chúng tôi sẽ sát cánh với những đồng minh và đối tác, trong đó có Israel, để chống lại hành vi nguy hiểm của Iran."
Ông Obama đã gọi điện thoại cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm thứ Hai để cảm ơn ông về vai trò của Bắc Kinh trong việc hoàn tất thỏa thuận với Iran. Tòa Bạch Ốc cho biết hai nhà lãnh đạo đồng ý rằng sự hợp tác giữa Mỹ và Trung Quốc là hệ trọng đối với việc thi hành thỏa thuận.
Trong khi đó, Bắc Triều tiên nói họ không quan tâm đến những cuộc đàm phán tương tự như với Iran mà sẽ dẫn đến việc Bình Nhưỡng từ bỏ khả năng hạt nhân của mình.
Your browser doesn’t support HTML5
TT Obama trả lời họp báo về thoả thuận hạt nhân Iran (VOA60)