Tù binh đến thượng khách: Những khoảnh khắc khó quên của John McCain ở VN
Bức hình chụp ngày 26 tháng 10 năm 1967 cho thấy Thiếu tá không lực Hải quân Hoa Kỳ John McCain (giữa) được người dân Hà Nội kéo vào bờ Hồ Trúc Bạch sau khi chiến đấu cơ Hải quân của ông bị quân đội Bắc Việt bắn rơi trong Chiến tranh Việt Nam. Một trong những người cứu ông nói vào ngày 24 tháng 2 năm 2000 rằng ông McCain đã được đối xử tốt sau khi được kéo vào. Ông McCain kể rằng khi bị bắt, ông bị một đám đông giận dữ vây đánh và bị đâm bằng lưỡi lê vào bẹn.
Bức hình chụp năm 1967 cho thấy ông McCain nằm trên giường trong một bệnh viện ở Hà Nội trong khi được chữa trị thương tích.
Ông McCain được khám sức khỏe tại một bệnh viện ở Hà Nội trong khi bị giam cầm như tù binh chiến tranh vào mùa thu năm 1967. Ông kể những khổ ải mà ông từng phải chịu bao gồm bị đánh đập, không được chữa trị thương tích đầy đủ, và ba năm biệt giam vì điều mà những người giam cầm ông gọi là “thái độ kém.” Hai lần ông tìm cách thắt cổ tự vẫn bằng áo của ông nhưng đều bị lính canh phát hiện và bị đánh thêm nữa, theo lời ông.
Hình ảnh trích từ một đoạn phim tư liệu cho thấy ông McCain bắt tay với một sĩ quan quân đội Mỹ trong một buổi lễ khi ông và các tù binh khác được Bắc Việt phóng thích tại Hà Nội vào ngày 14 tháng 3 năm 1973. Ông kể ông đã từng được Bắc Việt đề nghị phóng thích sớm hơn (sau khi họ hay tin cha ông được thăng chức tư lệnh lực lượng Thái Bình Dương của Mỹ và muốn giành chiến thắng về tuyên truyền), nhưng ông từ chối và nói ông chỉ đồng ý nếu như tất cả tù binh Mỹ đều được phóng thích.
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain ngắm nhìn những hiện vật là tư trang của các tù binh chiến tranh Mỹ tại trung tâm lưu trữ về tù binh chiến tranh/quân nhân mất tích trong chiến sự tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự ở Hà Nội, ngày 31 tháng 5 năm 1993. Ông đi cùng Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John Kerry, người cũng là một cựu quân nhân chiến tranh Việt Nam và sau này trở thành bộ trưởng ngoại giao Mỹ, và một phái đoàn trong một chuyến thăm kéo dài hai ngày nhằm vận động Việt Nam cho phép họ tiếp cận thêm các kho lưu trữ chứa thông tin về số phận của các quân nhân Mỹ mất tích.
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain trong vòng tay thắm thiết của ông Mai Văn Ổn, người đã cứu ông năm 1967 sau khi máy bay ném bom của ông bị bắn rơi tại Hà Nội, khi hai người tái ngộ vào ngày 13 tháng 11 năm 1996. “Trời ơi là trời, gần 27 năm hôm nay tôi mới gặp được ông!” ông Ổn nói trong khoảnh khắc này với sự phấn khích không kiềm chế. “Tôi nhớ ông lắm!”
Thượng nghị sĩ John McCain bắt tay chào một người dân trên bờ hồ Trúc Bạch ở Hà Nội, ngày 26 tháng 4 năm 2000. “Kiểm tra tình trạng bức tượng của tôi lúc nào cũng là điều tốt,” ông nói với phóng viên của AP, nhắc tới tấm bia dựng tại hồ này kỉ niệm sự kiện ông bị bắn rơi vào năm 1967. “Đó là bức tượng duy nhất mà tôi có,” ông nói và cười tươi.
Chuyến đi Việt Nam này của ông diễn ra không lâu sau khi ông rút khỏi cuộc đua giành đề cử tổng thống của Đảng Cộng hòa vào đầu tháng 3 sau những thất bại liên tiếp trước ứng cử viên đồng đảng George W. Bush.
Ông McCain mỉm cười gượng gạo trước bảng thông tin tuyên truyền của Việt Nam nói rằng tù nhân chiến tranh Mỹ được đối đãi tốt và không bị người Việt Nam trả thù, khi ông tham quan nhà tù Hỏa Lò vào ngày 26 tháng 4 năm 2000 tại Hà Nội. Sau khi đọc xong, ông McCain nói nó có tính "giải trí tốt," theo Reuters.
Ông McCain la mắng một cậu bé xin tiền bên bờ Hồ Trúc Bạch ở Hà Nội, ngày 27 tháng 4 năm 2000. Theo tường thuật của AP, trước đó ông đã cho tiền nhưng rồi ông nổi nóng và đuổi đi chỗ khác sau khi cậu bé tới hỏi xin lần nữa.
Ông McCain cùng con trai Jack và vợ Cindy ngắm nghía một chai rượu rắn trong một chuyến đi mua sắm ở Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 28 tháng 4 năm 2000. Ông và gia đình đến đây nhân kỉ niệm 25 năm ngày kết thúc Chiến tranh Việt Nam.
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain hội đàm với Chủ tịch Quốc hội Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tại Hà Nội ngày 7 tháng 4 năm 2009. Truyền thông nhà nước dẫn lời ông nói ông bày tỏ ấn tượng mạnh mẽ về “những thay đổi to lớn” của Việt Nam trong 10 năm qua. Ông Trọng thì bày tỏ mong muốn ông McCain sẽ tiếp tục có những đóng góp thiết thực vào việc thúc đẩy quan hệ hai nước, hai Quốc hội.
Ông McCain phát biểu trước bia kỉ niệm sự kiện ông bị bắt giữ sau khi máy bay ném bom của ông bị bắn rơi vào năm 1967, bên hồ Trúc Bạch, Hà Nội, ngày 7 tháng 4 năm 2009.
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện, nói chuyện với sinh viên Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn tại Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 29 tháng 5 năm 2015. Theo tường trình của truyền thông trong nước, ông đã cổ xúy hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP (mà giờ Mỹ đã từ bỏ dưới chính quyền Trump) và kêu gọi dỡ bỏ lệnh cấm vũ khí sát thương của Mỹ đối với Việt Nam (được Tổng thống Obama loan báo vào năm 2016), cũng như lên án hành động của Trung Quốc ở Biển Đông có tranh chấp.
Giáo viên tiếng Anh người Mỹ Derek Davis đặt một lá cờ Mỹ và hoa để tưởng nhớ Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain tại bia kỉ niệm bên bờ Hồ Trúc Bạch, ở Hà Nội, ngày 26 tháng 8, 2018. Ông qua đời một ngày sau khi gia đình ông thông báo ông đã quyết định dừng chữa trị sau hơn một năm chiến đấu với căn bệnh ung thư não ác tính.