Các đơn vị lục quân từ khắp nơi trên lãnh thổ Mỹ được gửi đến Fort Irwin – căn cứ của lục quân Mỹ ở miền Nam tiểu bang California và là một trong hai Trung tâm Huấn luyện Quốc gia của Lục quân Mỹ (Trung tâm huấn luyện Quốc gia còn lại là Fort Polk tọa lạc ở miền Nam tiểu bang Louisiana) – huấn luyện thường niên sẽ phải thực hành những bài tập mới để có thể thích nghi, tồn tại và giành chiến thắng trong những cuộc chiến có thể có những đặc tính khác hoàn toàn với những cuộc chiến mà họ đã biết, đã từng trải qua...
***
Tuần trước là khoảng thời gian chẳng dễ dàng chút nào đối với Đại tá Ian Palmer , Chỉ huy trưởng Lữ đoàn 2 thuộc Sư đoàn 1 Kỵ binh. Đơn vị với 4.500 quân nhân này vốn đồn trú ở Fort Hood (một căn cứ tại tiểu bang Texas), mới được điều động đến sa mạc Mohave để đánh chiếm “thị trấn Ujen” đang dưới quyền kiểm soát của “quân Denovian”. Phía “Denovian” chỉ có khoảng 1.350 người nhưng tham chiến với phương thức khác xa những gì Đại tá Palmer và binh sĩ Lữ đoàn 2 từng biết, từng đối diện ở Iraq, Afghanistan...
Ngoài xe tăng, thiết giáp và những loại vũ khí vốn chẳng xa lạ gì với người lính trên chiến trường, phía “Denovian” còn sử dụng rất nhiều thiết bị chiến tranh điện tử và khai thác tối đa các phương tiện truyền thông, tất nhiên có cả các ứng dụng tương tác trên mạng xã hội để tuyên truyền, khích động thường dân chống lại đơn vị của Đại tá Palmer. Gió trên sa mạc Mohave rất mạnh, Lữ đoàn 2 không thể tiến nhanh, đã vậy “quân Denovian” còn sử dụng rất nhiều thiết bị bay không người lái (drone) để giám sát hoạt động chuyển quân của Lữ đoàn 2 và tấn công nếu tìm ra sơ hở...
Đại tá Palmer cho biết, giống như đối thủ, đơn vị của ông cũng sử dụng rất nhiều drone để hỗ trợ tấn công. Mặt khác, họ phải tự tìm phương thức ngụy trang thích hợp với đặc điểm địa hình vì theo Palmer: Nếu bạn để bị đối phương nhìn thấy, cho dù bạn đang ở đâu bạn cũng có thể bị bắn... Palmer và lữ đoàn của ông còn phải đối phó với chiến tranh thông tin. Phía “Denovian” có rất nhiều người sử dụng điện thoại để ghi hình rồi sáng tạo những câu chuyện tồi tệ nhất để tấn công Lữ đoàn 2 trên mạng xã hội. Lữ đoàn 2 vừa phải chiến đấu để chiếm mục tiêu, vừa phải chiến đấu để giành sự thật!..
***
“Thị trấn Ujen” không hiện hữu trên bản đồ. Đó chỉ là một trong nhiều bãi tập ở Fort Irwin. Với diện tích là 1.000 dặm vuông (khoảng 2.600 km2), Trung tâm Huấn luyện Quốc gia này của Lục quân Mỹ có nhiều bãi tập cho các đơn vị bộ binh, thiết giáp, pháo binh, phòng không, công binh,... luyện tập hàng năm và luyện tập trước khi được gửi ra chiến trường. Ngoài kỹ năng cá nhân và chiến thuật, Fort Irwin còn là nơi từng quân nhân lẫn các đơn vị của lục quân Mỹ luyện tập để có thể thích nghi với đặc điểm thời tiết của những khu vực giống như hoang mạc. Fort Polk ngược lại – đó là nơi luyện tập để có thể thích nghi với những khu vực nhiều rừng, đầm lầy, sông hồ...
“Quân Denovian” cũng là lực lượng giả định. Tư lệnh của “quân Denovian” là Chuẩn tướng Curt Taylor, Chỉ huy trưởng Fort Irwin. Tại Fort Irwin có một đơn vị là Trung đoàn 11 Thiết kỵ (Blackhorse) chuyên sắm vai “địch” trong các đợt luyện tập. Nhận định về đợt luyện tập của Lữ đoàn 2, Tướng Taylor bảo rằng: Giống như một dàn nhạc, ở đây, mỗi người chơi một loại nhạc cụ và phải biết kết hợp để tạo ra sự đồng bộ. Pháo binh làm công việc của pháo binh, không kỵ làm công việc của không kỵ, các đơn vị cơ động làm công việc của họ. Cuộc tấn công vào “thị trấn Ujen” chậm trễ là vì họ không thể đồng bộ hóa các yếu tố đó...
Cũng theo Tướng Taylor thì bài tập mới còn một thách thức khác: Hãy nghĩ đến giải pháp cho cả tình huống, anh có một loạt thương vong, sườn trái bị đối phương chọc thủng, tiếp liệu không đến đúng lúc, đúng nơi và không thể tìm ra những yếu tố mang tính đột phá và đối phương khai thác tối đa những yếu tố ấy trên... Twitter!.. Tướng Taylor kể thêm: Sắp tới, kịch bản huấn luyện dự kiến cho những lữ đoàn kế tiếp sẽ tập trung vào phương thức chiến đấu với kẻ thù sẵn sàng dùng hỏa lực để chinh phục một thành phố và phá hủy một thành phố bằng hỏa tiễn...
***
Những gì mà Lữ đoàn 2 thuộc Sư đoàn 1 Kỵ binh vừa đối diện trong đợt luyện tập thường niên không mới – ngay vào lúc này có thể xem những tình huống ấy trên TV, Internet. Chúng đang diễn ra ở Ukraine! Bà Christine Wormuth - Bộ trưởng Lục quân Mỹ, người vừa đến Fort Irwin để quan sát đợt luyện tập của Lữ đoàn 2 - bảo với AP: Toàn bộ quân đội Mỹ đang theo dõi - xem xét những gì đã xảy ra ở Ukraine và cố gắng rút ra những kinh nghiệm, bài học bổ ích bao gồm các vấn đề liên quan đến thiết bị và hậu cần của Nga, cho đến việc thiết lập – duy trì liên lạc và sử dụng Internet.
Theo bà Wormuth, quân đội Mỹ đã nghĩ tới và xem xét các khía cạnh như vậy trong năm năm vừa qua và xung đột Nga – Ukraine trở thành ví dụ minh họa rất rõ ràng. Đây là một cuộc chiến trong thế giới thực có thể quan sát trong thời gian thực. Những người như tướng Taylor và cộng sự được mô tả là đã và đang tách “cuốn sách về cuộc chơi của Nga” ra từng trang để xem xét, suy tính và bảo đảm rằng, lục quân Mỹ sẽ thực sự sẵn sàng để giành chiến thắng nếu trong tương lai phải thực sự đối đầu với những đối thủ như Nga và Trung Quốc.
Nội dung và yêu cầu của các đợt luyện tập dành cho cấp lữ đoàn bắt đầu được điều chỉnh khi Nga tấn công Ukraine và tiếp tục được điều chỉnh sau khi chứng kiến những thất bại của Nga trên lãnh thổ Ukraine: Tổ chức tấn công từ nhiều hướng nhưng không thành công, không thể hỗ trợ bộ binh trong việc đánh chiếm những thành phố quan trọng như Kyiv. Cuối cùng, bắn phá, ném bom các cơ sở dân sự (bệnh viện, trường học, khu dân cư), giết thường dân. Lục quân Mỹ cần làm những gì và phải làm những gì khi trực tiếp đối diện với đối thủ như thế?
Theo Tướng Taylor: Chúng ta sẽ phải tập trung vào việc tìm giải pháp, làm thế nào để chiến đấu chống lại địch thủ xem việc hủy diệt hệ thống hạ tầng như một kiểu chiến đấu. Chúng ta phải chuẩn bị để chiến đấu trong đô thị - nơi đối thủ không ngần ngại bắn giết bừa bãi. Bà Wormuth nói thêm về việc xe tăng Mỹ rất nặng và địa hình châu Âu lầy lội, khác với sa mạc, thành ra phải tìm ra sự cân bằng, phù hợp giữa tính cơ động của xe tăng, khả năng tấn công cũng như khả năng tồn tại của xe tăng. Muốn xe tăng cơ động hơn thì nó phải nhẹ hơn nhưng khả năng tồn tại lại thấp hơn... Rõ ràng, có rất nhiều điều để học từ cuộc xung đột Nga – Ukraine (1)...
***
Chắc chắn không chỉ có Mỹ theo sát các diễn biến trong cuộc xung đột Nga – Ukraine để học – điều chỉnh chiến lược, chiến thuật – nâng cao nâng lực quốc phòng. Còn Việt Nam thì sao? Dường như Bộ Quốc phòng Việt Nam vẫn thế, vẫn... “trước sau như một” là... “bình chân như vại”. Hôm 10/4/2021, công chúng xôn xao trước lệnh đóng cửa phi trường Phù Cát ở Bình Định để... “diễn tập quốc phòng”. Theo các cơ quan truyền thông chính thức thì một số đơn vị của quân chủng Phòng không - Không quân tổ chức cho các loại chiến đấu cơ Su-22, Su-27, trực thăng Mi-28 bắn đạn thật, ném bom thật,... để thực tập tấn công các mục tiêu cả ban ngày lẫn ban đêm trong 10 ngày (10/4/2022 – 21/4/2022).
Nếu theo dõi các diễn biến trên chiến trường Ukraine giữa quân xâm lược Nga và lực lượng vệ quốc ở Ukraine trong gần hai tháng vừa qua, rồi đối chiếu những diễn biến ấy với thông tin, hình ảnh về đợt... “diễn tập quốc phòng” vừa kể (2), hay “diễn tập chiến thuật” (3), “diễn tập khu vực phòng thủ” (4) trước nay vẫn diễn ra đều đặn từ cấp xã trở lên tại Việt Nam, chắc chắn không có ai không cảm thấy lo ngại. Màu sắc chiến tranh càng ngày càng đa dạng, phức tạp nhưng... “diễn tập quốc phòng”, rồi “diễn tập chiến thuật” hay “diễn tập khu vực phòng thủ” tại Việt Nam vẫn chỉ như thế: Luôn có... khán đài với những viên tướng đầy đủ “mũ mão cân đai”, chễm chệ sau những dãy bàn dài phủ vải, bày hoa, bày nước uống,... để xem... rồi... ban huấn thị.
Cho đến giờ vẫn chưa thấy bất kỳ viên tướng nào trong đội ngũ sĩ quan được phong tướng cho khỏi... “tâm tư” nhằm giữ quân đội “trung với đảng” bày tỏ sự lo âu khi các cuộc diễn tập quanh đi, quẩn lại vẫn chỉ là xếp hàng, đi đều, sau đó bủa ra chạy lúp xúp trên đồng trống, trang bị cá nhân của quân nhân nghèo nàn đến mức tội nghiệp... Khi thắng – thua trong một cuộc chiến càng lúc càng phụ thuộc vào kỹ thuật, công nghệ nhưng đủ loại “diễn tập” tại Việt Nam vẫn như phim về... lịch sử - diễn tập thường niên cấp lữ đoàn mà vẫn còn cảnh hàng chục quân nhân xúm vào vừa kéo, vừa đẩy một khẩu đại bác vào đúng vị trị cần thiết (5)!
Chẳng lẽ sĩ quan cao cấp chỉ để tham nhũng rồi thỉnh thoảng lôi một loạt ra xử lý kỷ luật hay tống giam để chứng tỏ đảng... “chống tham nhũng không có vùng cấm, không có ngoại lệ”? Chẳng lẽ công việc của sĩ quan cao cấp chỉ là thúc đẩy để quan điểm kiểu như: Tổng thống Ukraine là... “thằng ngu” vì dám chống lại cường quốc khiến “quốc phá, gia vong”. “Khôn” là phải biết... nhẫn nhịn, bất kể ngoại bang sẽ “đè đầu, cưỡi cổ” trở thành... nhận thức của toàn dân?
Chú thích
(2) https://www.youtube.com/watch?v=zLXWkgRZX5s&ab_channel=TV24h
(4) https://www.youtube.com/watch?v=UM1wlj3xPP8&ab_channel=TruyềnHìnhĐồngTháp
(5) http://baoquankhu5.vn/quyet-tam-hoan-thanh-xuat-sac-nhiem-vu-dien-tap-nam-2021/