Trước chuyến thăm Hà Nội của Tổng thống Mỹ Joe Biden, Uỷ hội Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ (USCIRF) sẽ tổ chức buổi điều trần về tình hình tự do tôn giáo Việt Nam ngày 7/9, nhằm thảo luận các cách thức để chính phủ Hoa Kỳ có thể làm việc với chính phủ Việt Nam như thế nào để giải quyết các vi phạm.
“Bất chấp những cải thiện trong cả mối quan hệ song phương Hoa Kỳ-Việt Nam cũng như các điều kiện tự do tôn giáo ở Việt Nam trong thập kỷ qua, USCIRF đã ghi nhận sự gia tăng các trường hợp cưỡng bức từ bỏ đức tin cũng như đe dọa, giam giữ và bỏ tù các nhà hoạt động và lãnh đạo tôn giáo”, USCIRF nói trong một thông cáo về việc tổ chức buổi điều trần trực tuyến.
Dự kiến các nghị sĩ Quốc hội, nhân viên quốc hội, công chúng và giới truyền thông sẽ tham dự buổi điều trần này.
Bộ Ngoại giao Việt Nam chưa phản hồi ngay đề nghị bình luận của VOA về thông báo điều trần của USCIRF.
Tổng thống Biden sẽ thăm Việt Nam vào ngày 10/9, hội đàm với Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và các quan chức hàng đầu Việt Nam, theo thông cáo của Nhà Trắng hôm 28/8.
Khi được hỏi liệu ông Biden có nêu vấn đề nhân quyền trong chuyến thăm Việt Nam không, Phát ngôn viên Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho VOA biết rằng ông Biden “không bao giờ né tránh” việc nêu vấn đề nhân quyền với bất kỳ nhà lãnh đạo nào.
Your browser doesn’t support HTML5
Nhà sư Khmer Trương Thạch Dhammo ở Toronto, Canada, từng tị nạn ở Thái Lan sau các vụ đàn áp Phật giáo Nam tông ở Nam Bộ, sẽ tham dự buổi điều trần của USCIRF với tư cách như là một nhân chứng. Ông hiện là Chủ tịch Hiệp hội Tu sĩ Phật giáo Khmer Krom Bắc Mỹ và là Giám đốc Tôn giáo của Liên đoàn Khmer Campuchia-Krom (KKF).
“Chúng tôi hy vọng rằng chuyến thăm lần này của Tổng thống Biden sẽ gây áp lực và tháo gỡ được một số vấn đề, trong đó có đề cập đến vấn đề tôn giáo nói chung và đồng thời có vấn đề người dân bản địa nói riêng”, nhà sư Trương Thạch Dhammo nói với VOA.
Ông Trương Thạch Dhammo đồng thời lên án việc chính quyền hai tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng của Việt Nam bắt giam ba nhà hoạt động Khmer hồi cuối tháng 7/2023 với cáo buộc “Lợi dụng quyền tự do dân chủ” bao gồm các ông Thạch Cương, Tô Hoàng Chương và Danh Minh Quang.
“Sự thật đó là cách vu khống cho người dân bản địa… không phải chỉ đối với ba người nói trên mà họ còn quấy nhiễu và đồng thời bắt bớ một số nhà hoạt động ôn hòa của người Khmer Krom ở trong nước”.
Your browser doesn’t support HTML5
Trong Báo cáo thường niên năm 2023 và cũng như các báo cáo trước, USCIRF đề nghị Bộ Ngoại giao Mỹ đưa Việt Nam vào danh sách các Quốc gia cần quan tâm đặc biệt (CPC) vì “có hành vi vi phạm tự do tôn giáo nghiêm trọng, liên tục và có hệ thống”.
Trong khi đó Bộ Ngoại giao Mỹ dường như vẫn còn “nhẹ tay” đối với Hà Nội, theo các nhà hoạt động tôn giáo. Vào tháng 11/2022, Bộ Ngoại giao Mỹ chỉ đưa Việt Nam vào Danh sách Theo dõi Đặc biệt (SWL), một danh sách tiệm cận với CPC. Hà Nội ngay sau đó lên án việc xếp hạng này.
Chính quyền Việt Nam vào các dịp khác nhau luôn bác bỏ cáo cuộc vi phạm tự do tôn giáo, đồng thời cho rằng các báo cáo 2023 của USCIRF và 2022 của Bộ Ngoại giao Mỹ là “thiếu khách quan”.
“Là một quốc gia đa dân tộc, đa tôn giáo với đời sống tín ngưỡng, tôn giáo phong phú, Nhà nước Việt Nam luôn thực hiện nhất quán chính sách tôn trọng và bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo…”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam nói hồi tháng 5/2023.
Hôm 31/8/2023, khi được báo giới hỏi về phản ứng của Việt Nam trước việc tổ chức Khmer Kampuchea Krom phát biểu về tình hình người Khmer ở Việt Nam, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng, nói: “Chúng tôi bác bỏ những thông tin không có cơ sở, sai sự thật về tình hình người Khmer ở Việt Nam.
"Đồng bào Khmer là bộ phận không thể tách rời của cộng đồng 54 dân tộc anh em trên đất nước Việt Nam, chung sống bình đẳng và hòa hợp, cùng đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc suốt chiều dài lịch sử của đất nước", bà Hằng cho biết thêm.