Ông Donald Trump trở thành cựu tổng thống đầu tiên bị truy tố trong một vụ án hình sự sau cuộc điều tra của đại bồi thẩm đoàn về các khoản tiền bịt miệng được thực hiện nhân danh ông trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2016.
Vụ truy tố chưa từng có được đưa ra khi đảng viên Đảng Cộng hòa này phải đối mặt với các cuộc điều tra pháp lý khác và đang nỗ lực để trở lại Tòa Bạch Ốc vào năm 2024.
Vụ truy tố sẽ thử thách Đảng Cộng hòa vốn đã bị chia rẽ về việc có nên ủng hộ ông Trump vào năm tới hay không.
Ông Trump đã phủ nhận mọi hành vi sai trái và cáo buộc các công tố viên tham gia vào một “cuộc truy lùng chính trị” có động cơ chính trị nhằm gây thiệt hại cho chiến dịch tranh cử của ông.
Dưới đây là cái nhìn về vụ án tiền bịt miệng, cuộc điều tra của đại bồi thẩm đoàn và những hậu quả có thể xảy ra đối với chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump:
Vụ này là gì?
Đại bồi thẩm đoàn đã dành nhiều tuần họp kín để điều tra sự liên quan của ông Trump trong khoản thanh toán 130.000 đô la được thực hiện vào năm 2016 cho diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels để ngăn bà này đưa ra công khai cuộc quan hệ tình dục mà bà nói rằng bà đã có với ông nhiều năm trước đó. Luật sư của ông Trump, Michael Cohen, đã trả tiền cho bà Daniels, tên thật là Stephanie Clifford, thông qua một công ty vỏ bọc trước khi được ông Trump hoàn trả. Công ty của ông Trump, Trump Organization, ghi việc trả tiền như là chi phí pháp lý.
Trước đó vào năm 2016, ông Cohen cũng đã sắp xếp để cựu người mẫu Playboy Karen McDougal được nhà xuất bản của tờ báo lá cải The National Enquirer trả 150.000 đô la, tờ báo này sau đó đã bóp nghẹt câu chuyện của bà trong một tập tục đáng ngờ về mặt báo chí được gọi là “bắt và giết”.
Ông Trump phủ nhận từng quan hệ tình dục với hai phụ nữ này.
Công ty của ông Trump đã “gộp lại” khoản bồi hoàn của ông Cohen cho khoản thanh toán cho bà Daniels để thanh toán các khoản thuế, theo các công tố viên liên bang, những người đã truy tố hình sự luật sư liên quan đến các khoản thanh toán vào năm 2018. Tổng cộng, ông Cohen đã nhận được 360.000 đô la cộng với 60.000 đô la tiền thưởng, tổng cộng là 420,000 đô la.
Ông Cohen đã nhận tội vi phạm luật tài chính liên bang về chiến dịch tranh cử liên quan đến các khoản thanh toán. Các công tố viên liên bang nói rằng các khoản thanh toán là bất hợp pháp, hỗ trợ không được báo cáo cho chiến dịch tranh cử của ông Trump. Nhưng họ từ chối không truy tố chính ông Trump.
Những truy tố nào?
Lệnh truy tố chưa được khai mở nên hoàn toàn không rõ.
Một số chuyên gia nói họ tin rằng ông Trump có thể bị truy tố giả mạo hồ sơ kinh doanh, đây có thể là một tội nhẹ hoặc trọng tội theo luật New York. Để đảm bảo kết tội về trọng tội, các công tố viên sẽ phải chứng minh rằng hồ sơ bị giả mạo với ý định phạm tội hoặc che giấu tội phạm thứ hai. Không rõ những gì các công tố viên có thể cáo buộc là tội phạm thứ hai.
Luật sư của ông Trump nói gì?
Luật sư của ông Trump, Joe Tacopina, ngày 30/3 nói rằng cựu tổng thống không phạm tội gì và thề sẽ “đấu tranh mạnh mẽ với vụ truy tố chính trị này trước tòa.”
Ông Tacopina cáo buộc các công tố viên “bóp méo luật” để cố gắng hạ bệ cựu tổng thống. Ông mô tả ông Trump là nạn nhân của một vụ tống tiền, người phải trả tiền vì những cáo buộc sẽ khiến ông xấu hổ, “bất kể chiến dịch là gì.”
“Ông đã làm điều này bằng tiền cá nhân để ngăn chặn điều gì đó lộ ra ngoài - sai sự thật, nhưng khiến bản thân ông, gia đình ông, đứa con trai nhỏ của ông xấu hổ. Đó không phải là hành vi vi phạm tài chính của chiến dịch tranh cử, hoàn toàn không”, ông Tacopina nói trên chương trình “Good Morning America” của đài ABC trước khi có truy tố.
Chuyện gì xảy ra tiếp theo?
Các quan chức thực thi pháp luật đã chuẩn bị an ninh trong nhiều ngày cho khả năng truy tố và cựu tổng thống ra hầu tòa.
Ông Trump dự kiến sẽ trình diện chính quyền vào tuần tới, mặc dù các chi tiết vẫn đang được làm việc, theo một người quen thuộc với vấn đề này, người không được cho phép để thảo luận về một vấn đề vẫn còn trong vòng bí mật.
Đại bồi thẩm đoàn này là gì và ai đã làm chứng?
Đại bồi thẩm đoàn bao gồm những người được chọn ra từ cộng đồng, tương tự như bồi thẩm đoàn xét xử. Nhưng không giống như bồi thẩm đoàn xét xử, đại bồi thẩm đoàn không quyết định ai đó có tội hay vô tội. Họ chỉ quyết định liệu có đủ bằng chứng để truy tố ai đó hay không.
Công chúng, bao gồm cả các phương tiện truyền thông không được tham dự tiến trình tố tụng. Đại bồi thẩm đoàn New York có 23 người. Ít nhất 16 người phải có mặt để nghe bằng chứng hoặc thảo luận và 12 người phải đồng ý rằng có đủ bằng chứng để truy tố.
Ông David Pecker, một người bạn lâu năm của ông Trump và là cựu giám đốc điều hành của công ty mẹ của The National Enquirer, đã trở lại tòa án vào tuần này, nơi đại bồi thẩm đoàn đang họp.
Công ty của ông Pecker, American Media Inc., đã bí mật hỗ trợ chiến dịch tranh cử của Trump bằng cách trả 150.000 đô la cho bà McDougal vào tháng 8 năm 2016 để có quyền đối với câu chuyện của bà này về cáo buộc ngoại tình với ông Trump. Sau đó, công ty đã dập tắt câu chuyện của bà McDougal cho đến sau cuộc bầu cử.
Đại bồi thẩm đoàn cũng đã nghe ông Cohen, cũng như ông Robert Costello, người từng là cố vấn pháp lý cho ông Cohen.
Kể từ đó, những người này đã bất hòa và ông Costello cho biết ông có thông tin mà ông tin rằng làm giảm uy tín của ông Cohen và mâu thuẫn với những tuyên bố buộc tội của ông về ông Trump. Ông Costello đã làm chứng theo lời mời của các công tố viên, có lẽ là một cách để đảm bảo rằng đại bồi thẩm đoàn có cơ hội xem xét bất kỳ lời khai hoặc bằng chứng nào có thể làm suy yếu vụ án để tiếp tục với một bản án.
Ông Trump cũng được mời làm chứng nhưng không làm.
Hậu quả chính trị cho ông Trump là gì?
Tuần trước tại Waco, Texas, ông Trump đã có lập trường thách thức tại cuộc tập họp đầu tiên trong chiến dịch tranh cử năm 2024 của ông, chê bai các công tố viên đang điều tra ông và dự đoán ông sẽ được minh oan khi ông tập hợp những người ủng hộ ở một thành phố nổi tiếng bởi sự phản kháng quyết liệt chống lại cơ quan thực thi pháp luật.
“Các bạn sẽ chiến thắng và tự hào,” ông Trump nói trong một bài phát biểu tràn ngập sự phẫn nộ và coi các cuộc điều tra là các cuộc tấn công chính trị nhằm vào chính ông và những người ủng hộ ông. “Những kẻ côn đồ và tội phạm đang làm hỏng hệ thống tư pháp của chúng ta sẽ bị đánh bại, mất uy tín và hoàn toàn bị sỉ nhục.”
Trước khi các cáo buộc được đưa ra, nhiều lãnh đạo đảng cũng đã bắt đầu bảo vệ cựu tổng thống.
Trong chuyến thăm Iowa vào tháng này, cựu Phó Tổng thống Mike Pence đã gọi ý tưởng truy tố một cựu tổng thống là “rất đáng lo ngại”. Một ứng viên tiềm năng khác của Đảng Cộng hòa năm 2024, Thống đốc New Hampshire, Chris Sununu, cho biết có cảm giác rằng cựu tổng thống đang bị tấn công một cách bất công.
Cựu Thống đốc Nam Carolina, Nikki Haley, một ứng cử viên đã tuyên bố tranh cử, cũng từng là đại sứ của ông Trump tại Liên hiệp quốc, gọi trường hợp của ông Bragg là một nỗ lực ghi “điểm chính trị”, nói thêm, “Bạn không bao giờ muốn chấp nhận bất kỳ hình thức truy tố nào đang bị chính trị hóa.”
Thống đốc Florida, Ron DeSantis, người đang cân nhắc tham gia chiến trường của Đảng Cộng hòa năm 2024, chỉ trích cuộc điều tra là có động cơ chính trị. Nhưng ông cũng đã đưa ra cú đấm đầu tiên của mình vào cựu tổng thống trong một câu châm biếm có khả năng làm gia tăng sự cạnh tranh của họ. Ông DeSantis nói cá nhân ông không “biết điều gì sẽ xảy ra khi trả tiền bịt miệng cho một ngôi sao phim khiêu dâm để đảm bảo sự im lặng trước một số vụ việc bị cáo buộc”.
Các điều tra khác về ông Trump như thế nào?
Vụ kiện ở New York chỉ là một trong nhiều rắc rối pháp lý mà Trump đang phải đối mặt.
Bộ Tư pháp cũng đang điều tra việc ông lưu giữ các tài liệu tuyệt mật của chính phủ tại dinh thự Mar-a-Lago ở Florida sau khi rời Tòa Bạch Ốc. Các nhà điều tra liên bang vẫn đang điều tra cuộc bạo loạn ngày 6 tháng 1 năm 2021 tại Điện Capitol của Hoa Kỳ và những nỗ lực nhằm lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 mà ông Trump đã tuyên bố sai sự thật là đã bị đánh cắp.
Tại Georgia, Biện lý quận Fulton, Fani Willis, đang điều tra xem liệu ông Trump và các đồng minh của ông có can thiệp bất hợp pháp vào cuộc bầu cử năm 2020 hay không. Người đứng đầu một đại bồi thẩm đoàn đặc biệt, đã nghe lời khai của hàng chục nhân chứng, cho biết vào tháng trước rằng hội đồng đã đề nghị truy tố nhiều người và ám chỉ rằng ông Trump có thể nằm trong số đó. Cuối cùng, tùy theo ông Willis có quyết định có tiếp tục hay không.