Các Thượng nghị sỹ Dân chủ của Mỹ, trước sự đồng lòng phản đối của các đồng nghiệp Cộng hòa, hôm 7/8 đã thông qua một dự luật sâu rộng để chống biến đổi khí hậu, cắt giảm chi phí y tế và tăng thuế đối với các tập đoàn có lợi nhuận cao.
Dự luật này, phiên bản thu gọn của kế hoạch lập pháp kinh tế bị đình trệ từ lâu của Tổng thống Joe Biden, đã được thông qua với tỷ lệ sít sao 51-50, với lá phiếu quyết định do Phó Tổng thống Kamala Harris bỏ sau nhiều giờ tranh luận đến tận tối ngày 6/8 và sau đó được kéo sang phiên họp chiều Chủ nhật hiếm hoi.
Sau khi bỏ lá phiếu quyết định, bà Harris đã đứng dậy và hoan hô các đảng viên Dân chủ đang reo hò vì luật được thông qua. Nhiều đảng viên Cộng hòa, biết rằng họ đã thua, đã rời khỏi nghị trường.
Lãnh đạo khối đa số tại Thượng viện Chuck Schumer gọi đó là ‘một trong những màn ăn mừng lập pháp định hình thế kỷ 21’.
“Thượng viện đang làm nên lịch sử,” ông nói.
Đạo luật dành khoản đầu tư lớn nhất từ trước đến nay ở Mỹ để đương đầu với tác động của sự ấm nóng toàn cầu – số tiền 370 tỷ đô la để thúc đẩy sử dụng năng lượng sạch, khuyến khích người Mỹ mua xe điện và giảm 40% lượng khí thải nhà máy cho đến năm 2030.
Đạo luật cũng sẽ lần đầu tiên cho phép chính phủ Mỹ đàm phán với các công ty dược phẩm về giá cả của một số loại thuốc để có thể giảm chi phí thuốc men cho người Mỹ lớn tuổi, mở rộng trợ cấp bảo hiểm y tế cho hàng triệu người và áp thuế tối thiểu 15% đối với các công ty doanh thu tỷ đô vốn hiện không phải đóng cắc nào. Đạo luật cũng yêu cầu tuyển thêm 87.000 nhân viên thuế liên bang để xem xét kỹ hơn hồ sơ khai thuế cá nhân và doanh nghiệp để truy ra những kẻ gian lận thuế và cắt giảm được khoảng 300 tỷ đô thâm hụt ngân sách kinh niên của Mỹ.
Dự luật này đã lách qua được cánh cửa hẹp trong cuộc bỏ phiếu thử quan trọng hôm 6/8 với tỷ lệ 51/50, cũng với lá phiếu phá vỡ thế cân bằng của bà Harris sau khi toàn bộ 50 thành viên Dân chủ ở Thượng viện ủng hộ dự luật và khối Cộng hòa gồm 50 thành viên đồng lòng phản đối. Sau đó, các thượng nghị sỹ đã đưa ra nhiều sửa đổi trong nhiều giờ tranh luận thường nhưng những sửa đổi này cũng không đi đến đâu với tỷ lệ bỏ phiếu 50-50 được dự đoán trước và không đảng nào lay chuyển để ủng hộ nhhững sửa đổi của phía bên kia.
Trong một tuyên bố hôm 7/8, Tổng thống Joe Biden nói: “Tôi muốn cảm ơn lãnh đạo Schumer và mọi thành viên Dân chủ tại Thượng viện đã ủng hộ dự luật này. Nó đòi hỏi nhiều thỏa hiệp. Làm những việc quan trọng hầu như luôn luôn phải có thỏa hiệp.”
“Hạ viện nên thông qua dự luật này càng sớm càng tốt và tôi trông đợi sẽ ký nó thành luật,” tuyên bố viết.
Đảng Dân chủ đã tranh luận gay gắt trong nhiều tháng về gói 2 nghìn tỷ đô la ban đầu mà ông Biden gọi là kế hoạch ‘Xây dựng lại tốt hơn’. Giờ đây, khi người tiêu dùng Mỹ đang lo lắng về giá tiêu dùng tăng mạnh nhất trong bốn thập kỷ - 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái vào quý 2 - các đảng viên Đảng Dân chủ đã gọi dự luật được rút gọn này là Đạo luật Giảm Lạm phát.
Tuy nhiên, sau khi xem xét đạo luật, Văn phòng Ngân sách Quốc hội vốn phi đảng phái cho biết các điều khoản trong luật sẽ có ‘tác động không đáng kể’ đối với lạm phát trong phần còn lại của năm 2022 và cũng ít có hiệu quả vào năm tới.
Toàn bộ đạo luật dường như đã cáo chung cho đến khi ông Schumer, với sự chấp thuận của Tổng thống Biden, mới đây đã đạt được thỏa thuận với hai Thượng nghị sỹ Dân chủ trung dung, Joe Manchin của West Virginia và Kyrsten Sinema của Arizona, về các điều khoản về thuế và kiểm soát khí hậu trong đề xuất mà họ sẽ chấp nhận.
Khi tranh luận mở màn hôm 6/8, trước khi các nghị sỹ từ cả hai đảng đưa ra một loạt các sửa đổi vốn cuối cùng đều thất bại, ông Schumer nói: “Dự luật lịch sử này sẽ làm giảm lạm phát, giảm chi phí, chiến đấu với biến đổi khí hậu và đã đến lúc đưa đất nước tiến lên phía trước.”
Giờ đây khi Thượng viện đã thông qua dự luật, Hạ viện dự kiến sẽ ngưng nghỉ hè để thông qua vào ngày 12/8 và gửi nó đến Nhà Trắng cho ông Biden ký thành luật.