Trân Văn
Xung đột giữa Nga với Ukraine đã cũng như đang tạo ra xung đột trên mạng Việt ngữ, giữa một bên ủng hộ và một bên lên án Nga. Tuy bên ủng hộ Nga có sự hỗ trợ của rất nhiều cơ quan truyền thông chính thức tại Việt Nam, đặc biệt là những cơ quan truyền thông chính thức xưa nay vốn tuyệt đối trung thành với sự nghiệp của đảng CSVN như tờ Quân đội nhân dân (1) nhưng dường như lý lẽ của bên ủng hộ yếu hơn bên lên án...
Ý kiến của hai nhân vật ủng hộ Nga đều đã hoặc đang là sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam tiếp tục được nhiều người Việt chuyển cho nhau xem khi xung đột Nga – Ukraine trở thành tiêu điểm thời sự tuần này. Đó là một Nguyễn Văn Hạnh khẳng định: “Nếu chiến tranh thế giới thứ III nổ ra, tôi sẵn sàng tự nguyện đứng về phía quân đội Nga để chiến đấu. Mục đích bảo vệ thành quả cách mạng tháng 10 Nga, của chiến tranh thế giới I và II, như nước Nga và Liên Xô đã hành động trong thế kỷ 20”. Đồng thời thòng thêm rằng khẳng định vừa kể để... “thể hiện sự trung thành tuyệt đối với lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân đã lựa chọn” (2). Song song đó có một Le The Mau bày tỏ sự cảm kích dành cho ông Putin vì... “Tổng thống Nga đã cứu thế giới thoát khỏi hiểm họa Chiến tranh thế giới lần thứ III”... (3)!
Không thể, cũng không tiện tường thuật lại tất cả những nhận xét tuy hữu lý nhưng rất nặng nề dành cho ông Hạnh, ông Mau và những người ủng hộ Nga như hai ông... Có lẽ nên chọn thông báo của ông Phan Châu Thành - một người Việt sống tại Ba Lan để phác họa phản ứng của số đông: Mình tình nguyện tài trợ vé máy bay cho sĩ quan quân đội Cộng hòa XHCN Việt Nam muốn sang Ukraine để chiến đấu cho quân đội Nga nhưng bạn ấy lại ‘block’ mình (4).
Hoặc như ông Quoc Dung Hoang sau khi thấy “rất nhiều bạn Việt Nam, kể cả những người có chức tước to vật trong quân đội Việt Nam cho rằng Nga giúp Việt Nam đánh nhau với Mỹ nên bây giờ phải ủng hộ Nga đánh Ukraine”.
Theo ông Quoc Dung Hoang thì đây là một câu chuyện dài nên ông chỉ lưu ý vài khía cạnh nhỏ: Thứ nhất, Liên Xô chứ không phải Nga giúp Việt Nam đánh Mỹ và trong Liên Xô có cả Ukraine – một trong những quốc gia thành viên lớn nhất của Liên Xô. Nói cách khác Ukraine cũng giúp Việt Nam đánh Mỹ nên ủng hộ Nga là quá sai và vô ơn. Ông Quoc Dung Hoàng thách bất kỳ ai phản bác nhận định này nhưng những người ủng hộ Nga chưa lên tiếng. Có thể họ đang suy nghĩ và suy nghĩ vẫn chưa xong.
Khía cạnh thứ hai mà ông Quoc Dung Hoang lưu ý: Chính xác là Putin đánh Ukraine, không phải Nga đánh Ukraine. Ông nhấn mạnh, ông tin, “không người Nga nào yêu nước Nga, có lương tâm, có lương tri lại ủng hộ cuộc chiến do Putin khởi xướng”. Đồng thời dẫn chứng việc đã có rất nhiều trí thức, nhà văn, nhà báo… của Nga công khai bày tỏ việc họ không đồng tình với cuộc chiến mà Putin tạo ra nhằm chống lại Ukraine.
Bởi là người Việt, Quoc Dung Hoang nêu ra khía cạnh thứ ba: Là một người Việt nhưng tôi vẫn phản đối Việt Nam nếu Việt Nam đánh chiếm Campuchia, Lào. Tôi chưa muốn nói đến chuyện Liên Xô giúp Việt Nam đánh Mỹ để làm gì, hậu quả ra sao… Không thể dựa vào địa lý chính trị của thế kỷ trước để ủng hộ Putin. Từ 1991, Ukraine đã là một quốc gia có chủ quyền như Việt Nam. Ủng hộ Nga đánh Ukraine cũng giống hệt như ủng hộ Tàu đánh ta. Tôi không muốn sau này con cháu chúng ta buộc phải suốt ngày lẩm bẩm: ‘Xoong thủng, nồi thủng, ủng thủng’... giống như dân Ukraine bị buộc phải nói tiếng Nga thời Liên Xô... để lại hậu quả cho đến ngày nay.
Cuối cùng, Quoc Dung Hoang tiết lộ thêm một số chi tiết về ông, một người mà điểm xuất phát dường như không khác lắm với những người đang ca ngợi Putin và ủng hộ việc Nga tấn công Ukraine: Đừng nghĩ là tôi ghét nước Nga nhé. Tôi cũng yêu nước Nga. Đừng quên là tôi biết nói tiếng Nga. Nhưng không vì thế mà ngu. Nói cả ngày không hết chuyện này. Nhưng thôi nói ngắn thể thôi may ra một số bình loạn viên... THỦNG” (5).
***
Trong vài ngày vừa qua, nhiều người sử dụng mạng xã hội Việt ngữ đã chuyển cho nhau xem bài viết của Viet Trung Nguyen – một người mà dường như điểm xuất phát cũng giống như ông Quoc Dung Hoang – về cuộc khủng hoảng ở Ukraine sau khi nhận ra, thông tin khách quan, có lương tâm dường như bị nhấn chìm trong dòng lũ của tuyên truyền sai lệch, có chủ ý nhằm bóp méo sự việc, không rõ do chính sách hay sự yếu kém về tư duy, về kiến thức vì chỉ lấy tin từ Nga - hệ thống truyền thông mà 20 năm nay đã bị chế độ độc tài Putin thao túng và biến thành truyền thông nô lệ, sẵn sàng sản xuất ra những thông tin sai lệch trắng trợn phục vụ cho cuộc chiến kiểu mới.
Viet Trung Nguyen nhắc rằng, chiến tranh giữa Ukraine với Nga không phải mới bắt đầu mà đã xảy ra cách nay tám năm và kéo dài tới nay khi Nga cưỡng chiếm Crimea, cũng như một phần Donbas, khi 15.000 người Ukraine đã nằm xuống để bảo vệ quê hương của họ. Viet Trung Nguyen nhận định, cuộc chiến tranh này sẽ còn kéo dài và những gì xảy ra gần đây chỉ là một giai đoạn của cuộc chiến lâu dài thôi.
Viet Trung Nguyen giới thiệu “hình thái Chiến tranh kiểu mới” – chiến tranh pha trộn mà tiếng Nga gọi là Гибридная Война, tiếng Anh gọi là Hybrid Warfare: Pha trộn nhiều cách tấn công không cần ra mặt, không cần điều động quân đội tham chiến nhưng vẫn gây thiệt hại cho đối phương bằng các chiến dịch thông tin, tấn công mạng, sử dụng ưu thế về năng lượng làm vũ khí, kích động - giúp đỡ nổi dậy, phá hoại từ bên trong.
Theo Viet Trung Nguyen, chiến tranh pha trộn đã có từ thời cổ đại lúc nhà Tần ở Trung Quốc dùng tiền để mua chuộc tầng lớp quan lại cao cấp của các nước nhỏ, gây chia rẽ, sau đó thôn tính hết các nước đó tại Trung Quốc. Chính quyền độc tài của Putin đã nâng Hybrid Warfare thành học thuyết, thành nghệ thuật. Nước Nga độc tài với thể chế dựa trên sự dối trá rất thích hợp với kiểu chiến tranh này.
Cha đẻ Học thuyết Hybrid Warfare của Nga là tướng Valeri Gerasimov - Tổng tham mưu trưởng quân đội Nga. Vài thập niên gần đây, khi dân chúng ở nhiều quốc gia độc tài chán ngấy bất công, tham nhũng, đứng dậy đòi quyền công dân (Gruzia, Ukraine, Belarus, Kazakhstan, Mùa Xuân Ả Rập,...), để có thể chống lại chính quyền của các nước đã thay đổi thể chế do cách mạng, giữ các nước này trong vòng ảnh hưởng của mình, Gerasimov giới thiệu học thuyết Hybrid Warfare.
Hybrid Warfare của Gerasimov đánh vào những mắt xích yếu nhất của thể chế phương Tây vốn dựa trên nguyên tắc “Kiềm chế”. Khi xảy ra bất kỳ vấn đề nào, phương Tây sẽ cần nhiều thời gian để thảo luận, phân tích, tham khảo ý kiến của xã hội và tìm sự thống nhất trong các cơ quan quyền lực khác nhau. Ngược lại, Nga có thể hành động rất nhanh, rất gắt gao, hay rất uyển chuyển… mà không quan tâm đến tính hợp pháp với luật pháp Nga và luật pháp quốc tế.
Viet Trung Nguyen giải thích tại sao nhiều người, đặc biệt là nhiều người ở Việt Nam xem Putin như một lãnh đạo tài ba và khó đoán, ‘quay’ các lãnh đạo phương Tây đầy kinh nghiệm như chong chóng, qua mặt họ: Đơn giản vì Putin sử dụng Hybrid Warfare và không cần chơi theo luật. Nếu ông ta không phải là Tổng thống của một quốc gia có đủ vũ khí hạt nhân để hủy diệt hành tinh này, có khối lượng nguyên liệu thô khổng lồ mà nền kinh tế thế giới cần thì thiên hạ chỉ coi Putin là một kẻ thần kinh, một Chí Phèo của thời hiện đại và chắc chắn rằng ông ta sẽ bị trừng trị thích đáng. Người ta phải đàm phán với Putin vì ông ta là Tổng thống của nước Nga có vũ khí hạt nhân!
Putin đã dùng vô số phương thức khác nhau trong nhiều năm qua với Ukraine: Đưa quân không mang phù hiệu vào Crimea. Kích động - hỗ trợ nổi dậy để chiếm Donbass. Tổ chức phá hoại ở Ukraine. Đưa lính đánh thuê vào châu Phi để gây bất ổn. Ủng hộ chế độ độc tài Syria. Đầu độc cựu tổng thống Ukraine và các đối thủ chính trị bằng phóng xạ. Tấn công mạng. Can thiệp bầu cử ở Mỹ, Anh, Đức,... Bẻ cong và bôi đen mọi thứ bằng thông tin giả. Mua chuộc các chính khách châu Âu. Dọa dẫm bằng tập trận... Hybrid Warfare có một nguyên tắc mà Putin luôn tuân thủ: KHÔNG BAO GIỜ THỪA NHẬN ĐÃ THỰC HIỆN NHỮNG ĐỘNG THÁI PHÁ HOẠI BẨN THỈU VÀ TRÁI LUẬT.
Bởi nhiều người bình luận về việc Putin ngăn cản Ukraine gia nhập NATO do không muốn hỏa tiễn của NATO từ Ukaine có thể chạm đến Moscow trong bảy phút, Viet Trung Nguyen lưu ý chi tiết: Tại sao hỏa tiễn của NATO đặt ở ba quốc gia khu vực Baltic sẽ chạm đến Moscow trong thời hạn ngắn hơn mà Putin không lo ngại khi NATO kết nạp ba quốc gia đó (?) để nhấn mạnh, Putin sử dụng Hybrid Warfare nhằm tung hỏa mù. Putin thừa biết, NATO không thể tiếp nhận Ukraine do vướng điều lệ (chỉ tiếp nhận thành viên mới nếu tất cả các thành viên đồng ý và thành viên đó không có xung đột về lãnh thổ với bất kỳ quốc gia nào) nhưng vẫn lớn tiếng chỉ vì muốn ép Ukraine theo mình.
Viet Trung Nguyen tin rằng, Ukraine không lùi bước có thể bởi hiểu rất rõ, rằng có lui cũng không thể có hòa bình và an ổn, bởi Ukraine sẽ bị kiềm chế để không thể phát triển và mãi mãi lệ thuộc. Thực tế chỉ ra, những quốc gia thân Nga (Liên Xô), đi theo mô hình của Nga (Liên Xô) đều kém dân chủ, lạc hậu, không phát triển về mọi mặt (Venezuela, Syria, Bắc Triều Tiên , Cuba , Armenia, Kazakhstan, Uzbekistan, Kyrgyzstan, Belarus…). Putin có thể đạt chiến thắng tạm thời nhưng cộng đồng quốc tế có cơ hội nhận ra Nga không đáng tin, không biết tuân thủ luật chơi chung, luôn chơi bẩn và sẽ đoàn kết để chống lại những trò bẩn. Vào lúc này, Nga không có đồng minh thật sự và phải tranh thủ Trung Quốc. Oái oăm là từ lâu, Trung Quốc đã từ lâu mơ lấy lại những vùng đất Sa Hoàng từng chiếm của nhà Thanh.
Ukraine không may khi sống bên cạnh một cường quốc nhiều tham vọng nhưng Viet Trung Nguyen cho rằng, lịch sử có nhiều thí dụ về những nước nhỏ sống bên cạnh một nước lớn có dã tâm, ngông cuồng nhưng với chính sách đúng, đoàn kết... vẫn rất thành công như: Phần Lan, Hàn Quốc, Đài Loan,... Hy vọng Ukraine sẽ xuất hiện tầng lớp tinh hoa đủ lương tâm, ý chí,... để xây dựng, thay đổi Ukraine. Khi đó máu của các anh hùng đã hy sinh vì một Ukraine dân chủ, phát triển theo kiểu văn minh, không uổng phí.
Việt Trung Nguyen đã so sánh để cho thấy, Ukraine và Việt Nam có nhiều điểm tương đồng, kể cả tương đồng về nguy cơ (Nga dùng quân không đeo phù hiệu chiếm Crimea, Trung Quốc dùng dân quân biển ở biển Đông. Nga đánh cho Ukraine kiệt quệ về nội lực. Cuộc chiến biên giới 1979 Trung Quốc phá sạch hạ tầng ở biên giới Việt Nam rồi rút. Thậm chí, mức độ phụ thuộc của kinh tế Việt Nam vào Trung Quốc lớn hơn mực độ phụ thuộc của kinh tế Ukraine vào Nga,...).
Học thuyết Hybrid Warfare của Nga rất giống với Học thuyết “Chiến tranh không hạn chế” của Trung Quốc năm 1999. Nếu Nga đàn áp Ukraine thành công, Trung Quốc sẽ nhìn Đài Loan và Việt Nam theo kiểu khác. Hôm nay Putin gây chiến với Ukraine mà không bị trừng phạt gì thì ngày mai, lửa có thể cháy ngay trên mảnh đất chúng ta đang sống. Hãy nhìn, hãy hiểu, hãy tư duy, nếu không ủng hộ Ukraine thì ít nhất cũng đừng ủng hộ hành động xâm lược của Putin! Trước thực tế như đang thấy, dường như cái Ác đang thắng cái Thiện. Tuy nhiên Viet Trung Nguyen hy vọng: Điều quan trọng là cái Thiện đừng hùa theo cái Ác và giữ được cái Thiện khi cái Ác ngự trị, đó chính là mục đích của cuộc sống, là Đạo của cuộc đời (6)!
Chú thích
(1) https://www.qdnd.vn/quoc-te/binh-luan/khi-canh-cua-doi-thoai-bi-khep-lai-686693
(2) https://www.facebook.com/hanhbttm/posts/4865999383513817
(3) https://www.facebook.com/lethemau/posts/1678236585845329
(4) https://www.facebook.com/chau.t.phan/posts/10220780758643910
(5) https://www.facebook.com/quocdung.hoang.319/posts/3226955004293629
(6) https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=10217767630341998&id=1818558412
