Thụy Điển và Phần Lan hôm 29/6 dường như sẽ nhanh chóng trở thành thành viên NATO sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bỏ quyền phủ không cho hai nước này gia nhập, tại một hội nghị thượng đỉnh mà liên minh do Hoa Kỳ dẫn đầu dự kiến sẽ áp dụng một chiến lược sâu rộng tập trung vào Nga và Trung Quốc trong thập niên tới.
Sau cuộc hội đàm tại Madrid, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan hôm 28/6 đã đồng ý với những người đồng cấp Phần Lan và Thụy Điển một loạt biện pháp an ninh để cho phép hai nước Bắc Âu tiến triển trong nỗ lực gia nhập NATO.
“Chúng tôi sẽ đưa ra quyết định tại hội nghị thượng đỉnh để mời Thụy Điển và Phần Lan làm thành viên của liên minh”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói về hai quốc gia đã từ bỏ chủ trương trung lập trong nhiều thập niên qua để nộp đơn xin gia nhập liên minh vào giữa tháng Năm.
Thỏa thuận, được truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ ca ngợi là một chiến thắng của Tổng thống Erdogan, đã loại bỏ rào cản lớn đối với hai quốc gia Bắc Âu. Đơn xin gia nhập của họ giờ phải chờ được quốc hội của các quốc gia thành viên chuẩn thuận, một quá trình có thể sẽ mất một thời gian.
Cuộc xâm lược Ukraine ngày 24/2 của Nga đã tạo động lực mới cho Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), vốn được thành lập năm 1949 để phòng vệ trước mối đe dọa từ Liên Xô, sau những thất bại ở Afghanistan và bất hòa nội bộ dưới thời cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Hội nghị thượng đỉnh NATO, bắt đầu vào tối 28/6 bằng yến tiệc tại cung điện hoàng gia Tây Ban Nha, còn chào đón các nhà lãnh đạo của các nước ngoài NATO là Australia, New Zealand, Nhật Bản và Hàn Quốc.
NATO đang tìm cách tăng cường quan hệ chặt chẽ hơn với các quốc gia này để chống lại Trung Quốc và Nga, hai nước hồi đầu tháng 2 đã ra tuyên bố chung bác bỏ sự mở rộng của NATO ở châu Âu và thách thức trật tự quốc tế do phương Tây dẫn đầu.
Các đồng minh dự kiến sẽ nhất trí với nhau về khái niệm chiến lược mới đầu tiên của NATO trong cả thập niên, theo một tài liệu về chiến lược chính của khối.
Nga sẽ bị coi là “mối đe dọa chính” của NATO trong khái niệm chiến lược, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nói trong bài phát biểu.
Nga trước đây được coi là đối tác chiến lược của NATO.
Tài liệu cũng lần đầu tiên đề cập đến Trung Quốc là một thách thức, tạo tiền đề cho 30 đồng minh lên kế hoạch đối phó với việc Bắc Kinh chuyển đổi từ một đối tác thương mại lành tính thành một đối thủ cạnh tranh đang phát triển nhanh chóng từ Bắc Cực cho đến không gian mạng.
Không như Nga, quốc gia gây ra cuộc chiến ở Ukraine làm dấy lên lo ngại nghiêm trọng về một cuộc tấn công vào lãnh thổ NATO, Trung Quốc không phải là một đối thủ, theo lời các lãnh đạo NATO. Ông Stoltenberg đã nhiều lần kêu gọi Bắc Kinh lên án cuộc xâm lược Ukraine của Nga, mà Moscow nói là một “chiến dịch đặc biệt”.
Tại hội nghị thượng đỉnh, NATO dự kiến sẽ đồng ý về một gói hỗ trợ dài hạn hơn cho Ukraine, bên cạnh hàng tỷ đô la đã cam kết trong việc hỗ trợ vũ khí và tài chính.
Liên minh phương Tây cũng đồng ý rằng các đồng minh lớn như Hoa Kỳ, Đức, Anh và Canada sẽ bố trí quân lực, vũ khí và trang thiết bị tại vùng Baltics và tăng cường các cuộc tập trận.
NATO cũng đang đặt mục tiêu sẽ có đến 300.000 binh sĩ sẵn sàng chiến đấu trong trường hợp xảy ra xung đột, một phần của lực lượng phản ứng NATO mở rộng.
Các nhà lãnh đạo phương Tây nói Nga đang gặt hái những điều trái ngược với những gì ông Putin tìm kiếm khi xua quân đánh Ukraine, một phần trong đó là chống lại sự mở rộng của NATO.
Diễn đàn