Hôm thứ Năm 22/9, Nga bắt tay thực hiện việc bắt quân dịch lớn nhất kể từ Thế chiến II, khiến một số người đàn ông vội vã chạy ra nước ngoài; trong khi đó, Ukraine yêu cầu phải có "sự trừng phạt công minh" đối với cuộc xâm lược kéo dài 7 tháng gây chấn động thế giới.
Lệnh của Tổng thống Vladimir Putin về huy động thêm 300.000 người Nga là bước leo thang của một cuộc chiến đã khiến hàng nghìn người thiệt mạng, hàng triệu người mất nhà cửa, gây đổ nát ở các thành phố, làm thiệt hại nền kinh tế toàn cầu và hồi sinh cuộc đối đầu kiểu Chiến tranh Lạnh.
Việc bắt quân dịch hàng loạt có thể là bước đi đối nội rủi ro nhất trong hai thập kỷ cầm quyền của ông Putin, sau khi Điện Kremlin từng hứa rằng điều đó sẽ không xảy ra và sau một chuỗi những thất bại trên chiến trường ở Ukraine.
Một nhóm theo dõi tình hình cho biết các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh đã nổ ra ở 38 thành phố của Nga, trong đó, hơn 1.300 người bị bắt hôm 21/9. Một số người đã nhận giấy triệu tập phải có mặt tại các phòng tuyển quân vào ngày 22/9, là ngày đầu tiên của lệnh bắt quân dịch, các hãng tin độc lập cho biết.
Giá vé máy bay rời khỏi Moscow tăng vọt lên hơn 5.000 đô la cho các chuyến bay một chiều đến các địa điểm nước ngoài gần nhất, hầu hết đã bán hết cho những ngày tới. Lượng xe cộ cũng tăng vọt tại các cửa khẩu biên giới với Phần Lan và Georgia.
Điện Kremlin cho rằng các tin tức về một cuộc di cư đông đảo đã bị phóng đại.
Trong một diễn biến khác, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy kêu gọi Liên Hiệp Quốc thành lập một tòa án đặc biệt và tước quyền phủ quyết của Moscow trong Hội đồng Bảo an LHQ, cùng lúc một cuộc đối đầu ngoại giao lờ mờ hiện ra hôm 22/9 ở New York.
Ông Zelenskyy phát biểu: "Đã xảy ra tội ác giáng xuống Ukraine và chúng tôi yêu cầu phải có sự trừng phạt công minh". Ông Zelenskiy mặc áo thun quân đội màu xanh lá cây đặc trưng khi phát biểu với các nhà lãnh đạo thế giới qua đường truyền video tại Đại hội đồng LHQ thường niên hôm 21/9.
Hội đồng Bảo an đã không thể có hành động đáng kể gì về Ukraine vì Nga là thành viên thường trực có quyền phủ quyết, cùng với Hoa Kỳ, Pháp, Anh và Trung Quốc.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov sẽ đối mặt với những người đồng nhiệm của Ukraine và phương Tây khi Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres và Công tố viên của Tòa án Hình sự Quốc tế Karim Khan họp với hội đồng gồm 15 thành viên vào tối 22/9.
Trên chiến trường, ông Oleksandr Starukh, thống đốc vùng, cho biết quân Nga đã bắn 9 tên lửa vào thành phố Zaporizhzhia, đánh trúng một khách sạn và một trạm điện. Ông cho hay ít nhất một người chết, nhiều người khác bị mắc kẹt dưới đống đổ nát. Zaporizhzhia cách nhà máy hạt nhân cùng tên khoảng 50 km.
Tại thành phố Melitopol ở miền nam bị Nga kiểm soát, cũng thuộc vùng Zaporizhzhia, một vụ nổ đã xảy ra ở một khu chợ đông đúc. Thị trưởng lưu vong của thành phố cho biết vụ này làm chết 3 binh sĩ và do lực lượng chiếm đóng dàn dựng để cáo buộc rằng Ukraine khủng bố, trong khi một thành viên của chính quyền địa phương do Nga dựng lên cáo buộc các cơ quan đặc nhiệm Ukraine cố gieo rắc khủng bố trước một cuộc trưng cầu.
Giới lãnh đạo thân Nga trong khu vực đã công bố sẽ có các cuộc trưng cầu dân ý về việc gia nhập Nga, diễn ra từ 23/9 đến ngày 27/9 tại các tỉnh Luhansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia – chiếm khoảng 15% lãnh thổ Ukraine.
Ukraine và các đồng minh lên án kế hoạch này, gọi đó là trò hề.
Moscow không kiểm soát được toàn bộ nơi nào trong số 4 khu vực mà họ đang tìm cách thôn tính, lực lượng của họ chỉ nắm giữ khoảng 60% Donetsk và 66% Zaporizhzhia.
(Reuters)
Diễn đàn