Úc và Anh hôm 22/3 chỉ trích Trung Quốc về những hành động của họ ở Hong Kong, Biển Đông và sự ủng hộ của nước này đối với Nga, sau cuộc gặp mà trong đó London và Canberra tăng cường quan hệ an ninh.
Hai nước lên án “hành vi không an toàn và gây mất ổn định gần đây của tàu Trung Quốc đối với tàu và thủy thủ đoàn Philippines gần Bãi Cỏ Mây ở Biển Đông” trong một tuyên bố có ngôn từ thẳng thắn một cách khác thường về các hoạt động của Bắc Kinh trong khu vực.
Trong một tuyên bố chung hồi đầu tháng này với các quốc gia Đông Nam Á, Australia kêu gọi kiềm chế ở Biển Đông mà không đề cập rõ ràng đến Trung Quốc.
Tuyên bố hôm 22/3 được đưa ra sau khi Ngoại trưởng Anh David Cameron và Bộ trưởng Quốc phòng Grant Shapps gặp những người đồng cấp Australia, bà Penny Wong và ông Richard Marles, ở Adelaide.
Bốn bộ trưởng cho biết họ lo ngại về luật an ninh mới của Hong Kong và sự xói mòn tự do và quyền lợi trên lãnh thổ vốn là cựu thuộc địa của Anh, cũng như tình trạng vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc.
“Họ nêu lên những lo ngại sâu sắc về sự xói mòn liên tục mang tính hệ thống đối với quyền tự chủ, tự do và các quyền ở đó cũng như tác động của Luật Bảo vệ An ninh Quốc gia mới được thông qua đối với thành phố, đồng thời thừa nhận tác động tiềm tàng của những luật này đối với những cá nhân bên ngoài Hong Kong”, tuyên bố nói.
Anh và Úc cũng chỉ trích mạnh mẽ việc Nga xâm chiếm Ukraine và cho rằng Trung Quốc nên đóng một vai trò trong việc chấm dứt xung đột.
“Các bộ trưởng kêu gọi tất cả những bên có quan hệ chặt chẽ với Nga, đặc biệt là Trung Quốc, hạn chế giúp đỡ Nga tiếp tục chiến tranh dưới bất kỳ hình thức nào và thuyết phục Nga chấm dứt cuộc chiến bất hợp pháp”, tuyên bố nói thêm.
Úc đang nỗ lực hàn gắn mối quan hệ với Trung Quốc sau nhiều năm căng thẳng, trong đó có việc đình chỉ các cuộc họp cấp bộ trưởng và việc Bắc Kinh áp đặt các biện pháp hạn chế đối với hàng nhập khẩu của Úc.
Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã gặp Ngoại trưởng Wong trong chuyến thăm Australia tuần này.
Quan ngại về Gaza
Tuyên bố cũng cảnh báo về những hậu quả tàn khốc tiềm tàng của cuộc xâm lược của Israel vào Rafah ở Gaza.
“Do số lượng lớn người di tản đang trú ẩn trong khu vực và thiếu không gian an toàn ở Gaza, các bộ trưởng chia sẻ mối quan ngại sâu sắc về những hậu quả tàn khốc có thể xảy ra đối với thường dân sau một chiến dịch quân sự mở rộng của Israel ở Rafah,” tuyên bố chung của Anh và Úc nói.
Israel nói rằng một cuộc tấn công vào Rafah là cần thiết để loại bỏ Hamas, bất chấp các nước trong đó có Hoa Kỳ cảnh báo về hậu quả thảm khốc đối với hơn một triệu người Palestine đang trú ẩn ở đó kể từ khi họ phải di dời đến từ những nơi khác ở Dải Gaza trong cuộc chiến đã kéo dài hơn 5 tháng.
Cuộc họp cấp bộ trưởng của Anh và Úc diễn ra sau khi một thỏa thuận an ninh và quốc phòng mới được ký kết hôm 21/3. Úc đã vạch ra kế hoạch chi hàng tỷ đô la cho các bến cảng, nhà máy đóng tàu và các nhà máy trong nước và ở Anh cho các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân theo hiệp ước an ninh AUKUS.
Diễn đàn