Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa giáng chức ông Nikolai Patrushev, một chiến binh thời Chiến tranh Lạnh, người đã xây dựng chiến lược an ninh quốc gia của Điện Kremlin, xuống làm công việc giám sát ngành đóng tàu, đồng thời thăng chức hai cấp phó trẻ hơn lên các chức vụ cấp cao của Điện Kremlin.
Kể từ khi lãnh đạo Điện Kremlin 71 tuổi tuyên thệ nhậm chức như một sa hoàng cho nhiệm kỳ tổng thống mới vào ngày 7/5, ông Putin đã thay đổi bộ trưởng quốc phòng giữa bối cảnh cuộc chiến ở Ukraine và trao cho một thế hệ quan chức mới quyền lực rộng lớn trong nền kinh tế.
Ông Putin đã giữ lại ông Anton Vaino, 52 tuổi, làm chánh văn phòng và ông Alexei Gromov, 63 tuổi, và ông Sergei Kiriyenko, 61 tuổi, làm phó chánh văn phòng thứ nhất, nhưng giao cho cựu vệ sĩ Alexei Dyumin, 51 tuổi, một công việc ở Điện Kremlin và nâng ông Maxim Oreshkin, 41 tuổi, lên làm phó chánh văn phòng.
Ông Patrushev, cựu sĩ quan KGB đến từ St Petersburg, sinh quán của ông Putin, được chuyển từ trung tâm Bộ Chính trị thời hiện đại, nơi ông đã làm việc 16 năm với tư cách thư ký Hội đồng An ninh, sang giám sát việc đóng tàu với tư cách là phụ tá của Điện Kremlin.
Tuy nhiên, con trai 46 tuổi của ông, Dmitry, đã được thăng chức làm phó thủ tướng phụ trách nông nghiệp.
Một nguồn tin cấp cao của Nga nói với Reuters, với điều kiện giấu tên do tính nhạy cảm của những phát biểu công khai, rằng: “Oreshkin được thăng chức, Dyumin được xích lại gần hơn và Patrushev Senior (bố) bị giáng chức nặng nề”.
Mặc dù ông Putin, với sức khỏe tốt, đang bắt đầu một nhiệm kỳ mới kéo dài 6 năm và dự kiến sẽ cầm quyền trong nhiều năm tới, nhưng những cuộc cải tổ của ông vẫn được những người theo dõi Điện Kremlin xem xét kỹ lưỡng để cố gắng nhận diện xem liệu ông có sắp xếp các ứng cử viên tiềm năng để kế nhiệm mình hay không.
Không có thông tin đáng tin cậy nào về việc ông Putin có thể ủng hộ ai và việc được công khai xác định là người kế nhiệm tiềm năng không phải là điều mà bất kỳ ai cũng mong muốn vì có những rủi ro đi kèm khi bị coi là một kẻ thách thức. Nhưng tên tuổi của Dyumin, Oreshkin và Patrushev - tất cả đều được thăng chức trong cuộc cải tổ mới nhất - từ lâu đã trở thành chủ đề đồn đoán trong giới tinh hoa chính trị Moscow.
Điện Kremlin nói ông Patrushev, 72 tuổi, sẽ mang kinh nghiệm dày dặn của mình vào một vai trò có tính cách hơi khác nhưng đóng tàu là “một lĩnh vực hoàn toàn mang tính chiến lược” và không loại trừ khả năng ông sẽ được giao thêm trách nhiệm.
Ở lại Điện Kremlin có nghĩa là ông Patrushev vẫn sẽ có quyền tiếp cận Putin, nhà lãnh đạo tối cao của Nga và duy trì một mức độ ảnh hưởng nào đó.
CHIẾN BINH CHIẾN TRANH LẠNH
Chuyển sang ngành đóng tàu chắc chắn là một sự giáng chức đối với một trong những nhân vật quyền lực nhất trong Chiến tranh Lạnh của Điện Kremlin, một cựu điệp viên luôn coi Mỹ là quốc gia đang suy yếu thúc đẩy cuộc cách mạng thảm khốc với ý định tiêu diệt nước Nga.
Ông Patrushev, cựu giám đốc Cơ quan An ninh Liên bang (FSB), từng đưa ra những tín hiệu nhạy cảm của Điện Kremlin cho cả Trung Quốc lẫn Mỹ và được ghi nhận là người đã giúp nhổ tận gốc nền tảng tư tưởng của cuộc đối đầu lớn nhất giữa Nga với phương Tây kể từ Cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962.
Đối với ông Patrushev, giống như nhiều cựu điệp viên ở Moscow, phương Tây, do bọn “Anglo-Saxons” xảo quyệt cầm đầu, đã đẩy thế giới đến bờ vực một cuộc chiến tranh toàn cầu vì không chịu chấp nhận lợi ích của Nga, Trung Quốc và các cường quốc khu vực ở Trung Đông và Mỹ Latinh.
Hãng thông tấn nhà nước TASS dẫn lời ông Patrushev nói với các đồng nghiệp từ một nhóm các nước cộng hòa hậu Xô Viết vào tháng 11: “Hậu quả tự nhiên của các chính sách mang tính phá hoại của Hoa Kỳ là sự suy thoái về an ninh toàn cầu”.
“Nguy cơ sử dụng vũ khí hạt nhân, hóa học và sinh học đang gia tăng”, ông nói. “Chế độ kiểm soát vũ khí quốc tế đã bị suy yếu”.
THẾ HỆ MỚI
Ngoài Bộ trưởng Quốc phòng Andrei Belousov và ông Patrushev, tin tức về cuộc cải tổ sau lễ nhậm chức là việc thăng tiến một nhóm những người trung thành thuộc một thế hệ khác, những người được trao quyền lãnh đạo quốc gia có tài nguyên thiên nhiên lớn nhất thế giới ngay khi ông Putin chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài.
Trong chính phủ, ông Denis Manturov, 55 tuổi, được giao vai trò phó thủ tướng thứ nhất và sẽ điều hành ngành công nghiệp trong khi Alexander Novak, 52 tuổi, vẫn giữ chức phó thủ tướng giám sát năng lượng nhưng sẽ nhận thêm nhiệm vụ điều hành nền kinh tế.
Oreshkin, người sinh ra chỉ 9 năm trước khi Liên Xô sụp đổ năm 1991, được thăng chức từ trợ lý kinh tế của Điện Kremlin lên chức phó chánh văn phòng.
“Tầm quan trọng của nền kinh tế ngày càng tăng, sự hợp tác với nội các các bộ trưởng trong lĩnh vực này ngày càng sâu sắc hơn”, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói.
Một nguồn tin Nga am hiểu tình hình cho biết quan điểm của ông Oreshkin sẽ phù hợp với vai trò lớn hơn của ông Novak trong chính phủ trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế quan trọng.
Một nguồn tin khác cho biết Điện Kremlin ngày càng có quyền lực về chính sách kinh tế, khiến vai trò của ông Oreshkin trở nên then chốt.
Tuy nhiên, ông Dyumin vẫn là một trong những người được thăng chức đáng chú ý nhất khi ông được đưa vào Điện Kremlin sau khi giữ chức thống đốc khu vực Tula của Nga.
Điện Kremlin cho biết ông sẽ giám sát ngành công nghiệp quốc phòng, cơ quan cố vấn của Hội đồng Nhà nước và thể thao.
Ông Dyumin gia nhập Cơ quan Vệ binh Liên bang Nga (FSO), cơ quan đảm bảo an ninh cho giới thượng lưu ở Điện Kremlin, vào năm 1995 và bảo vệ ông Putin trong nhiệm kỳ đầu tiên và thứ hai của ông. Ông cũng từng giữ chức phó giám đốc GRU (tình báo quân đội Nga).
“Dyumin là một trợ lý mới”, ông Sergei Markov, cựu cố vấn của Điện Kremlin, cho biết. “Đó là một nhân tài. Nhưng ông ấy sẽ đi tới đâu? Rốt cuộc, nhiều người tin rằng ông Putin coi Dyumin là người kế nhiệm mình”.
Diễn đàn