Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đã có bài phát biểu cuối cùng trước các nhà lãnh đạo thế giới tại Liên Hiệp Quốc vào thứ Ba (24/9), tuyên bố rằng cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã thất bại và vẫn có thể có được giải pháp ngoại giao giữa Israel và nhóm Hezbollah của Lebanon.
Trong khi còn bốn tháng nữa là hết nhiệm kỳ, ông Biden đã bước lên bục phát biểu màu xanh lá cây tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc trong lúc các cuộc chiến ở Ukraine, Dải Gaza và Sudan vẫn đang diễn ra ác liệt và có khả năng kéo dài hơn nhiệm kỳ tổng thống của ông, vốn sẽ kết thúc vào tháng 1.
Ông tìm cách xoa dịu căng thẳng khi cuộc chiến kéo dài gần một năm giữa Israel và các chiến binh Hamas ở Dải Gaza bị bao vây hiện đe dọa bao trùm Lebanon - nơi Israel đã tấn công hơn một nghìn mục tiêu của Hezbollah vào thứ Hai (23/9).
“Chiến tranh toàn diện không có lợi cho bất kỳ ai, ngay cả khi tình hình leo thang, một giải pháp ngoại giao vẫn khả dĩ”, ông phát biểu trước Đại hội đồng LHQ gồm 193 thành viên.
Trong tiếng vỗ tay, ông Biden kêu gọi Israel và Hamas hoàn tất các điều khoản của lệnh ngừng bắn ở Gaza và thỏa thuận thả con tin do Hoa Kỳ, Qatar và Ai Cập đưa ra.
Nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden cũng bị chi phối bởi cuộc xâm lược Ukraine của Nga vào tháng 2/2022. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã có mặt tại hội trường để nghe ông Biden phát biểu và nhấn mạnh sự ủng hộ của Hoa Kỳ dành cho đất nước của ông.
“Tin tốt là cuộc chiến của Putin đã thất bại trong mục tiêu cốt lõi của ông ta. Ông ta đặt ra mục tiêu phá hủy Ukraine, nhưng Ukraine vẫn tự do”, ông Biden nói.
“Chúng ta không thể mệt mỏi, không thể ngoảnh mặt làm ngơ, và chúng ta sẽ không buông xuôi sự ủng hộ dành cho Ukraine, cho đến khi Ukraine giành chiến thắng với một nền hòa bình công bằng và lâu dài”, ông nói.
Nga kiểm soát gần 1/5 Ukraine, bao gồm khoảng 80% khu vực Donbas. Theo các blogger chiến tranh và truyền thông nhà nước Nga, lực lượng Nga đã bắt đầu tấn công thị trấn Vuhledar ở miền đông Ukraine, một thành trì đã kháng cự đà tấn công của Nga kể từ khi bắt đầu cuộc chiến.
Ông Biden dự kiến sẽ nghe ông Zelenskyy trình bày về một kế hoạch hòa bình mới của Ukraine khi họ gặp nhau tại Washington vào thứ Năm (26/9). Một quan chức Hoa Kỳ cho biết kế hoạch này có lẽ rất giống với các kế hoạch trước đây là kêu gọi thêm vũ khí và hỗ trợ cho cuộc kháng chiến của Ukraine.
Đẩy lùi Trung Quốc và Iran, những quốc gia ủng hộ cả Hamas và Hezbollah, đã chiếm phần lớn thời gian bài phát biểu của tổng thống Biden.
Ông Biden cho biết hôm thứ Ba (24/9) rằng tiến triển trong hòa bình ở Trung Đông sẽ đặt thế giới vào vị thế tốt hơn để giải quyết “mối đe dọa đang diễn ra do Iran gây ra”.
“Chúng ta phải cùng nhau không cho các lực lượng khủng bố ủy nhiệm của họ hoạt động... và đảm bảo rằng Iran sẽ không bao giờ, không bao giờ có được vũ khí hạt nhân”, ông nói.
Ông cho biết Hoa Kỳ đang tìm cách quản lý cạnh tranh với Trung Quốc một cách có trách nhiệm để không đi vào xung đột.
“Chúng tôi sẵn sàng hợp tác giải quyết các thách thức cấp bách”, ông nói. “Gần đây, chúng tôi đã nối lại hợp tác với Trung Quốc để ngăn chặn dòng chảy ma túy tổng hợp gây chết người. Tôi đánh giá cao sự hợp tác này. Điều này có ý nghĩa đối với người dân đất nước tôi và nhiều người khác trên khắp thế giới”.
Ông Biden cũng có những lời lẽ mạnh mẽ đối với các nhà lãnh đạo của các bên tham chiến ở Sudan: “Hãy chấm dứt cuộc chiến này ngay bây giờ”.
THÁCH THỨC ĐỐI VỚI TỔNG THỐNG TIẾP THEO CỦA HOA KỲ
Bài phát biểu của ông Biden tại Liên Hiệp Quốc là sự kiện trọng tâm trong chuyến công tác kéo dài hai ngày của ông tới New York, bao gồm bài phát biểu về khí hậu vào cuối ngày thứ Ba và cuộc họp vào thứ Tư với ông Tô Lâm, Tổng bí thư- Chủ tịch nước Việt Nam.
Ông Biden rất mong muốn tăng cường quan hệ với quốc gia Đông Nam Á chiến lược và là trung tâm sản xuất để chống lại Nga và Trung Quốc, hai nước mà Việt Nam cũng vẫn duy trì quan hệ.
Ukraine và Nga, Gaza, Iran và Trung Quốc đều được coi tiếp tục sẽ là thách thức đối với tổng thống tiếp theo, bất kể người kế nhiệm ông Biden là phó tổng thống Kamala Harris bên Dân chủ, hay cựu Tổng thống Donald Trump bên Cộng hòa.
Cách tiếp cận chính sách đối ngoại của bà Harris rất giống với ông Biden, mặc dù bà đã có giọng điệu cứng rắn hơn về hàng chục nghìn người Palestine thiệt mạng và cuộc khủng hoảng nhân đạo ở Dải Gaza bị tàn phá bởi các cuộc tấn công của Israel.
Ông Trump, người có xu hướng cô lập hơn, không mấy nhiệt tình ủng hộ cuộc chiến của Ukraine nhằm đánh đuổi quân xâm lược Nga, và là người ủng hộ mạnh mẽ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đã có sự rạn nứt với ông Biden.
Ông Biden đã bày tỏ sự ủng hộ kiên định đối với Israel trong nỗ lực tiêu diệt các chiến binh Hamas trên dải Gaza nhưng cho đến nay vẫn chưa thành công trong nỗ lực đàm phán thỏa thuận ngừng bắn đổi con tin và chưa có bước đột phá nào được nhìn thấy.
Dưới sự lãnh đạo của ông Biden, Hoa Kỳ đã chuyển hàng triệu đô la vũ khí của Mỹ cho Ukraine và tập hợp khối NATO đoàn kết đằng sau Kyiv. Nhưng cuộc xung đột phần lớn đang bế tắc khi Nga vẫnchiếm giữ các khu vực miền đông Ukraine mà họ đã chiếm được vào đầu cuộc chiến.
Diễn đàn