Azerbaijan 26/12 đã tổ chức ngày quốc tang cho các nạn nhân vụ tai nạn máy bay khiến 38 người thiệt mạng và làm tất cả 29 người sống sót bị thương, trong khi có nhiều đồn đoán về nguyên nhân gây ra thảm họa mà hiện vẫn chưa xác định được lý do.
Chiếc Embraer 190 của hãng hàng không Azerbaijan Airlines hôm 25/12 đang trong hành trình từ thủ đô Baku của Azerbaijan đến thành phố Grozny của Nga ở Bắc Kavkaz thì bị chuyển hướng vì lý do chưa rõ và bị rơi khi đang cố gắng hạ cánh tại Aktau ở Kazakhstan sau khi bay về phía đông qua Biển Caspi.
Máy bay đã rơi cách Aktau khoảng 3 km. Đoạn phim quay bằng điện thoại di động đang lan truyền trên mạng dường như cho thấy máy bay lao nhanh xuống trước khi đâm xuống đất, biến thành một quả cầu lửa. Các cảnh quay khác cho thấy một phần thân máy bay bị xé toạc khỏi cánh và phần còn lại của máy bay nằm ngửa trên bãi cỏ.
Hôm 26/12, quốc kỳ đã được để rủ trên khắp Azerbaijan, giao thông trên khắp đất nước dừng lại vào buổi trưa và các tiếng còi được phát ra từ tàu thuyền và tàu hỏa khi cả nước dành một phút mặc niệm trên toàn quốc.
Phát biểu tại một cuộc họp báo hôm 25/12, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev nói rằng vẫn còn quá sớm để suy đoán về lý do gây ra vụ tai nạn, nhưng cho biết thời tiết đã buộc máy bay phải thay đổi lộ trình đã định.
"Thông tin được cung cấp cho tôi là máy bay đã thay đổi lộ trình giữa Baku và Grozny do điều kiện thời tiết xấu đi và hướng đến sân bay Aktau, nơi nó đã bị rơi khi hạ cánh", ông nói.
Cơ quan hàng không dân dụng của Nga, Rosaviatsia, nói rằng thông tin sơ bộ chỉ ra rằng các phi công đã chuyển hướng đến Aktau sau khi một vụ va chạm với chim dẫn đến tình trạng khẩn cấp trên máy bay.
Theo các quan chức Kazakhstan, những người trên máy bay bao gồm 42 công dân Azerbaijan, 16 công dân Nga, sáu người Kazakhstan và ba công dân Kyrgyzstan. Bộ Tình trạng khẩn cấp của Nga hôm 26/12 đã đưa chín người Nga sống sót đến Moscow để điều trị.
Khi cuộc điều tra chính thức về vụ tai nạn bắt đầu, có nhiều giả thuyết về nguyên nhân, với một số nhà bình luận cho rằng các lỗ thủng nhìn thấy ở phần đuôi máy bay có thể chỉ ra rằng máy bay có thể đã bị hệ thống phòng không của Nga bắn hạ trong khi chống lại một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine.
Máy bay không người lái của Ukraine trước đây đã tấn công Grozny, thủ phủ của Cộng hòa Chechnya thuộc Nga và các khu vực khác ở Bắc Kavkaz của nước này. Một số phương tiện truyền thông Nga tuyên bố rằng một cuộc tấn công khác bằng máy bay không người lái vào Chechnya đã xảy ra hôm 25/12, mặc dù thông tin này chưa được xác nhận chính thức.
Osprey Flight Solutions, một công ty an ninh hàng không có trụ sở tại Vương quốc Anh, đã cảnh báo khách hàng của mình rằng "chuyến bay của hãng hàng không Azerbaijan Airlines có khả năng đã bị hệ thống phòng không quân sự của Nga bắn hạ". Osprey cung cấp phân tích cho các hãng hàng không vẫn bay vào Nga sau khi các hãng hàng không phương Tây dừng các chuyến bay của họ trong chiến tranh.
Tổng giám đốc điều hành Osprey Andrew Nicholson nói rằng công ty đã phát đi hơn 200 cảnh báo liên quan đến các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và hệ thống phòng không ở Nga trong chiến tranh.
Khi được hỏi về những tuyên bố rằng máy bay đã bị lực lượng phòng không bắn, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov trả lời các phóng viên rằng "sẽ là sai lầm nếu đưa ra giả thuyết trước khi các nhà điều tra đưa ra kết luận".
Chủ tịch Quốc hội Kazakhstan Maulen Ashimbayev cũng cảnh báo không nên vội vàng đưa ra kết luận dựa trên hình ảnh các mảnh vỡ của máy bay, mô tả cáo buộc về hỏa lực phòng không là vô căn cứ và "phi đạo đức".
Các quan chức khác ở Kazakhstan và Azerbaijan cũng tránh bình luận về nguyên nhân có thể gây ra vụ tai nạn, nói rằng việc xác định nguyên nhân sẽ tùy thuộc vào các nhà điều tra.
Diễn đàn