Hàng chục ngàn người Palestine đã đổ về các tuyến đường chính dẫn về miền bắc Gaza hôm thứ Hai (27/1) sau khi Hamas đồng ý trao trả ba con tin người Israel vào cuối tuần này và lực lượng Israel bắt đầu rút khỏi hành lang chính qua vùng đất này.
Đám đông người, trong đó có một số người bế trẻ sơ sinh trên tay hoặc mang theo những bọc đồ đạc trên vai, đi bộ về phía bắc, theo con đường chạy dọc bờ biển Địa Trung Hải.
“Cảm giác như tôi được tái sinh và chúng tôi lại chiến thắng”, một bà mẹ Palestine, Umm Mohammed Ali, một người trong đoàn người dài hàng dặm di chuyển chậm rãi trên con đường ven biển, nói.
Các nhân chứng cho biết những cư dân đầu tiên đã đến thành phố Gaza vào sáng sớm sau khi điểm giao đầu tiên ở trung tâm Gaza mở cửa lúc 7 giờ sáng. Một điểm giao khác mở cửa khoảng ba giờ sau đó, cho phép xe cộ đi vào.
“Tim tôi đập thật mạnh, tôi từng nghĩ mình sẽ không bao giờ quay trở lại”, Osama, 50 tuổi, một công chức và là cha của năm đứa con, cho biết khi ông đến thành phố Gaza. “Cho dù lệnh ngừng bắn có thành công hay không, chúng tôi sẽ không bao giờ rời khỏi thành phố Gaza và miền Bắc nữa, ngay cả khi Israel đưa xe tăng đến, không còn cảnh di dời nữa”.
Sau nhiều lần phải di dời trong suốt 15 tháng chiến tranh, tiếng reo hò vang lên tại các nơi trú ẩn và trại lều khi các gia đình nghe tin các cửa khẩu sẽ được mở.
“Không ngủ được, tôi đã đóng gói mọi thứ và sẵn sàng lên đường khi trời sáng”, Ghada, một bà mẹ năm con, cho biết.
“Ít nhất thì chúng tôi cũng được trở về nhà, giờ tôi có thể nói rằng chiến tranh đã kết thúc và tôi hy vọng mọi thứ sẽ vẫn bình yên”, bà nói với Reuters qua ứng dụng trò chuyện.
Các quan chức Hamas và thường dân Gaza đã bác bỏ đề xuất của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump rằng Jordan và Ai Cập nên tiếp nhận người Palestine từ vùng đất bị chiến tranh tàn phá này, khơi dậy nỗi sợ hãi lâu đời của người Palestine về việc bị đuổi khỏi nhà vĩnh viễn.
Trẻ em mặc áo khoác ấm và đeo ba lô nắm tay nhau đi bộ, đàn ông đẩy người già ngồi xe lăn và các gia đình tạo dáng chụp ảnh tự sướng khi các quan chức do Hamas thuê mặc áo ghi lê đỏ chỉ đường cho họ dọc theo con đường ven biển.
PHÁ HỦY
Theo các điều khoản của thỏa thuận ngừng bắn, người dân ở phía bắc Gaza dự kiến sẽ trở về vào cuối tuần. Nhưng Israel nói Hamas đã phá vỡ thỏa thuận bằng cách không thả con tin nữ dân sự Arbel Yehud và vẫn giữ lực lượng của mình ở hành lang Netzarim, cắt ngang vùng đất phía nam thành phố Gaza.
Vào cuối ngày Chủ Nhật, các nhà hòa giải Qatar đã giải quyết tranh chấp sau khi nhóm chiến binh Palestine Hamas đồng ý thả Yehud, cùng với nữ binh sĩ Agam Berger và một con tin khác vào thứ Năm, hai ngày trước đợt thả ba con tin tiếp theo theo lịch trình vào thứ Bảy. Sau đó, Israel đã bật đèn xanh cho phép quay trở lại miền bắc Gaza từ sáng thứ Hai.
Hamas cũng đã cung cấp danh sách được mong đợi từ lâu về tất cả các con tin sẽ được thả trong giai đoạn sáu tuần đầu tiên của thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, nêu rõ tình trạng của họ.
Vào thứ Hai, một quan chức Hamas nói với Reuters rằng nhóm đã giao cho các nhà hòa giải một danh sách cho thấy 25 trong số 33 con tin dự kiến được thả trong giai đoạn đầu tiên vẫn còn sống. Con số 25 này bao gồm 7 con tin được thả kể từ khi lệnh ngừng bắn bắt đầu vào ngày 19/1.
Chính quyền Israel trước đó nói họ tin rằng hầu hết trong số 33 người vẫn còn sống.
Khoảng 650.000 người đã phải di dời khỏi miền bắc Gaza trong cuộc chiến, vốn bắt đầu từ cuộc tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas vào miền nam Israel, trong đó 1.200 người đã thiệt mạng và 251 người bị bắt làm con tin, theo số liệu của Israel.
Theo Bộ Y tế Gaza, hơn 47.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc tấn công của Israel vào Gaza.
Nhiều người trong số những người di dời đã phải di chuyển nhiều lần khi Israel chỉ định một số khu vực của Gaza là khu vực nhân đạo và sau đó lại buộc họ dọn đi trước khi tiến hành các chiến dịch ở đó.
Phần lớn Gaza hiện chỉ còn là đống đổ nát. Văn phòng truyền thông của chính quyền Gaza do Hamas điều hành cho biết những người hồi hương về miền bắc cần ít nhất 135.000 lều trại và nơi trú ẩn khi họ cố gắng tái thiết cuộc sống trong cảnh đổ nát của những ngôi nhà trước đây của họ.
Theo lệnh ngừng bắn, chỉ những người không có vũ khí mới được phép trở về miền bắc. Các phương tiện sẽ bị soi X-quang để phát hiện vũ khí và chất nổ. Quân đội Israel cảnh báo người dân Gaza không được mang theo vũ khí hoặc tiếp cận quân đội Israel ở bất kỳ đâu.
Người dân băng qua phía bắc cho biết nhân viên an ninh Ai Cập đang giám sát việc người Palestine trở về bằng xe dọc theo đường Salahuddin, con đường chính chạy từ miền bắc xuống miền nam, với cảnh sát của Hamas ở gần đó.
“Tại ngã tư Netzarim, các quân nhân trẻ Ai Cập đang giám sát máy chụp X-quang ô tô và họ đối xử với những người hồi hương một cách trìu mến. Họ tạo điều kiện cho mọi người băng qua, và toàn bộ quá trình chỉ mất vài phút”, Mustafa Ibrahim, một cư dân Gaza cho biết.
Diễn đàn