Bùi Văn Phú
Ghi nhận từ Chủ Nhật 26 tháng Giêng, khi chỉ còn ba ngày nữa là đến Tết Ất Tỵ. Cuối tuần này không khí đón Tết bừng lên trên thung lũng hoa vàng San Jose với cuộc diễn hành và hội chợ trong khuôn viên trung tâm thương mại Grand Century Mall.
Gần 12 giờ trưa mà dòng xe đã kéo dài ra đến ngoài lối vào đường Story từ xa lộ 101, chỉ nhích được vài mét mỗi phút. Tôi mở radio tìm nghe chương trình phát thanh tiếng Việt trên các đài AM 1120, 1290 và 1430. Nhạc Xuân tưng bừng trên sóng, nhiều bài hát Xuân quen thuộc từ trước năm 1975 như “Ly rượu mừng”, “Đầu xuân lính chúc”, “Hoa Xuân” và thỉnh thoảng có bài nhạc mới vui tươi “Tết, tết, tết đến rồi.” Xen kẽ nhạc Xuân là thông tin, quảng cáo bán nhà, thực phẩm chức năng, kem dưỡng gia, nhiều dịch vụ cộng đồng.
Một căn nhà rộng hơn 2.800 square feet, khoảng 300 mét vuông, trên khu đất hơn 6.000 square feet, rao bán với giá 1 triệu 500 nghìn đôla, mà ở một nơi cách đây hơn nửa giờ lái xe. Nếu ở ngay San Jose sẽ cao hơn và bây giờ giá một triệu ở thành phố này không ít, dù nhà cũ đã vài chục năm. Nhà mới xây trên đồi, trị giá vài triệu đôla là bình thường. Nếu đã trả hết nợ nhà thì có thể nói chủ nhà đã thành triệu phú. Dù giá sinh hoạt cao hơn nơi khác nhưng nhiều người Việt vẫn thích sống ở đây vì có nhiều việc làm, từ công nghệ thông tin cho tới dịch vụ. Siêng năng, cần cù làm việc rồi cũng an cư lạc nghiệp.
Năm nay không khí đón Tết của người Việt tại vùng Vịnh San Francisco nhộn nhịp hơn, sau những năm bị đại dịch Covid-19. Cuối tuần trước có Hội chợ Tết ở San Francisco ngày 18-1 và ở Oakland ngày 19-1.
Hôm thứ Bảy, San Jose bắt đầu vui Xuân đón tết với diễn hành từ trường trung học Yerba Buena đến khu hội chợ. Từ 15 năm qua đã vắng bóng cuộc diễn hành mừng Xuân của người Việt tại thành phố với một triệu cư dân, trong đó có 100 nghìn gốc Việt. Những năm đầu thiên niên kỷ, dịp tết về San Jose đã có diễn hành với sự tham dự của nhiều đoàn thể sinh viên, học sinh, các hội ái hữu cựu học sinh, cựu quân nhân; nhiều xe hoa của các cơ sở thương mại, xe của các vị dân cử, xe hoa hậu áo dài tiếp nối nhau trên đại lộ Market với đông khách du xuân tràn ngập Cesar Chavez Plaza đứng xem.
Diễn hành năm nay tuy không dài và đông như trước nhưng là niềm vui cho một sự trở lại, hy vọng sẽ có nhiều xe hoa đẹp, lộng lẫy hơn trong những tết sau.
Qua đường, vào khu hội chợ là nghe tiếng phèng trống inh ỏi của múa lân đang diễn ra trước lối vào Grand Century Mall. Theo tôi múa lân mang nét sinh hoạt văn hoá Trung Hoa nhiều hơn là Việt trong các sinh hoạt lễ tết, khai trương cơ sở thương mại. Đoàn lân đang biểu diễn không thấy có chút nét Việt gì trong đó, từ trang phục của các em đến cờ phướn. Áo dài Việt Nam nay cũng thế, nhất là áo của các ông đã được cải biên, cách tân mà theo cách nhìn của tôi cũng giống trang phục Trung Hoa nhiều hơn.
Cà phê Paloma ngay mặt tiền, trong ba thập niên qua là nơi gặp gỡ của giới văn nghệ, báo chí nay đã đổi thành Buôn Mê với chủ mới. Sáng nay tôi không gặp khuôn mặt quen thuộc nào ngồi đó, như trước đây từng có dịp chào nhau, hỏi dăm ba câu chuyện thời sự, cộng đồng. Bên trong thương xá, khu ăn uống đông khách, ngồi kín các bàn ở hành lang. Các chủ quán làm ăn phát tài cuối tuần này.
Trong khu hội chợ cũng có nhiều quán bán thức ăn, từ miền tây nam bộ, ốc các loại, cho đến bánh mì, bánh bao. Đã quá trưa, hàng quán ngoài trời còn lưa thưa, có lẽ vì trời lạnh nên khách chọn vào ăn bên trong thương xá cho ấm.
Cả trăm gian hàng hội chợ. Nhiều trò chơi cho trẻ em, theo kiểu như carnival các công ti mang đến dựng lên cho các em nhỏ vui chơi. Có biểu diễn võ thuật của võ đường Thần Phong. Có quầy thư pháp, quầy quảng cáo rượu đế sản xuất tại Mỹ. Có những dịch vụ cộng đồng về y tế, giáo dục. Năm nay không thấy trưng bày xe VinFast, chỉ có hai xe Tesla đặt ngay bên cổng vào. Trước những tấm phông cảnh tết đông du khách du xuân chụp hình kỷ niệm. Trên sân khấu lớn vang vang những giọng hát văn nghệ với ca sĩ vườn nhà cũng như chuyên nghiệp như Ngọc Hạ, Trần Thái Hoà, Như Quỳnh biểu diễn trong hai ngày hội chợ.
Trưa nay, tôi chưa được nghe tiếng pháo nổ giòn và cũng không thấy bàn bán pháo trước cửa vào bên trong Grand Century Mall. Chắc phải chờ đến giao thừa hay cuối tuần tới mới có pháo nổ vì hôm nay chưa phải là ngày tết chăng?
Đi bộ qua Vietnam Town ngay bên cạnh, tôi thấy các bàn bầu cua đã được bày ra, đông người chơi trò đỏ đen. Phở Hà Nội, bánh cuốn Ông Tạ, cà phê Trung Nguyên đông khách. Các cơ sở dịch vụ khác hầu hết đóng cửa vào ngày Chủ Nhật. Sau Gand Century Mall, Vietnam Town là khu thương mại thứ nhì với hàng trăm cơ sở thương mại của người Việt được xây dựng trên đường Story là khu vực Little Saigon
Dạo chơi hội chợ xong, vào siêu thị Lion mua rau và đồ khô. Nhà hay ăn thịt heo cuốn nên thấy bánh tráng Ba Cô Gái, cỡ trung, bình thường 2,69 đô một gói, hôm nay khuyến mãi còn 2,29 đô. Rau mồng tơi 4,49 đô một pound, về nấu tôm ăn với cà ghém. Giá thực phẩm, ăn uống đã tăng lên trong vài năm qua làm dân phải dè sẻn chi tiêu hơn. Một tô phở bây giờ không còn ở mức trên dưới 10 đô mà gần gấp đôi.
Qua tiệm giò chả Đức Hương, đông khách xếp hàng trước cửa. Chả lụa có lẽ là món bán chạy nhất lúc này. Riêng tôi cũng đã mua 4 pounds (453 gam một pound), gần 2 ký, gồm một cây chả 2 pound giá 16 đôla, hai cây 1 pound giá 8 đôla một cây. Ai muốn mua chả to hơn, một cây 3 pound cũng có, giá 24 đôla.
Rời siêu thị, chạy ngang chùa Đức Viên, qua khu thương mại trên đường Senter nơi nào cũng nhộn nhịp đón tết. Đến Lion Plaza trên đường Tully thấy có hai bàn bán pháo, 5 đôla một phong. Thỉnh thoảng nghe tiếng pháo ở phía sân sau. Ở đây có bán nhiều loại hoa và cây trái như lay-ơn, đào, mai, cúc, soài, đu đủ, mãng cầu Mễ. Một thiếu nữ mua chùm đào đỏ ba cây giá 60 đô. Một ông mua cành mai 40 đô.
Từ khi nào, theo tôi hiểu không biết đúng hay sai, chuyện này chỉ có sau năm 1975 là phong tục cúng tết trên bàn thờ của nhiều gia đình Việt có các loại trái cây là mãng cầu, dừa, đu đủ và xoài, nghe giải thích là ý nghĩa “cầu vừa đủ sài”. Bên Mỹ các loại cây trái đó đều có, dừa từ Việt Nam hay Thái Lan nhập cảng, còn mãng cầu, đu đủ, xoài trồng bên Mexico hay dưới nam Mỹ đưa lên. Một sạp trái cây của người Mexico có bán mãng cầu, đẩy giá lên 15 đô một pound, không biết có ai mua không vì bình thường có giá từ 9 đến 12 đô.
Tết sắp đến rồi, vì tin dị đoan nên cũng có người mua, cũng như có người sẵn sàng đốt những tràng pháo thật dài như đốt tiền.
Sinh hoạt đón Xuân trong hai cuối tuần qua của người Việt vùng Vịnh San Francisco có nhộn nhịp, nhưng không đông bằng những năm trước dịch Covid-19. Có thể là vì nhiều gia đình đã về quê nhà ăn tết, như tôi biết.
Hội Tết San Jose năm nay do Liên hội Sinh viên và Vietnamese-American Roundtable đứng ra phối hợp tổ chức. Đông hay không đông, sinh hoạt tết của người Việt ở đây còn kéo dài với hội tết trong Kelly Historical Park vào cuối tuần này và tuần sau nữa là tại bãi đậu xe của Eastridge Mall. Cứ như ông bà đã dạy “Tháng Giêng là tháng ăn chơi…” theo nếp sống nông nghiệp, dù đang sống ở thủ đô của công nghệ cao.
Trên đường về, ghé thăm gia đình anh chị con ông bác. Vườn nhà anh chị mai và đào đã bừng nở sớm hơn mọi năm. Cắt mấy cành đào, cùng bánh chưng bánh ít do bà chị tự gói, cho mang về ăn Tết.
Trên sóng phát thanh vẫn vang vang nhạc xuân. Tết đến tôi hay nhớ ca từ trong nhạc phẩm “Mùa xuân đầu tiên” của nhạc sĩ Văn Cao sáng tác vào năm 1976, như vui mà vẫn có chút buồn.
… Người mẹ nhìn đàn con nay đã về
Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên
Nước mắt trên vai anh, giọt sưởi ấm đôi vai anh
Niềm vui phút giây như đang long lanh.
Ôi giờ phút yêu quê hương làm sao trong xuân vui đầu tiên.
Ôi giờ phút trong tay anh đầu tiên một cuộc đời êm ấm.
Từ đây người biết quê người
Từ đây người biết thương người
Từ đây người biết yêu người …
Diễn đàn