Ở ngoại ô Cairo, một phòng thí nghiệm không gian tiên tiến được cho là phòng thí nghiệm đầu tiên ở Châu Phi sản xuất vệ tinh trong nước. Tuy nhiên, khi bước vào bên trong nhà máy, hình ảnh “sản xuất tại Châu Phi” bắt đầu mờ dần.
Thiết bị và linh kiện vệ tinh được chuyển đến trong các thùng từ Bắc Kinh. Các nhà khoa học Trung Quốc quan sát màn hình theo dõi không gian và hướng dẫn cho các kỹ sư Ai Cập. Một lá cờ Trung Quốc treo trên một bức tường. Vệ tinh đầu tiên được lắp ráp tại nhà máy, được ca ngợi là vệ tinh đầu tiên do một quốc gia Châu Phi sản xuất, chủ yếu được chế tạo tại Trung Quốc và được phóng từ đó vào tháng 12 năm 2023.
Phòng thí nghiệm vệ tinh Ai Cập là bước tiến mới nhất trong chương trình không gian bí mật ở nước ngoài của Trung Quốc. Reuters nắm được tin rằng Bắc Kinh đang xây dựng liên minh không gian tại Châu Phi để tăng cường mạng lưới giám sát toàn cầu và thúc đẩy nỗ lực trở thành cường quốc không gian thống trị thế giới. Trung Quốc đã công khai tuyên bố phần lớn hỗ trợ không gian này cho các quốc gia Châu Phi, bao gồm cả việc tặng vệ tinh, kính viễn vọng giám sát không gian và trạm mặt đất. Điều mà họ chưa thảo luận công khai, và Reuters lần đầu tiên đưa tin, là Bắc Kinh có quyền truy cập vào dữ liệu và hình ảnh thu thập được từ công nghệ vũ trụ này, và nhân sự Trung Quốc duy trì sự hiện diện lâu dài tại các cơ sở mà họ xây dựng ở Châu Phi.
Nhà máy vệ tinh, bắt đầu hoạt động vào năm 2023, là một phần của công nghệ vũ trụ mà Trung Quốc đã tặng cho Ai Cập trong hai năm qua. Các chuyển giao đã được tiết lộ công khai bao gồm một trung tâm giám sát không gian mới, có hai kính viễn vọng mạnh nhất thế giới, cộng với hai vệ tinh quan sát Trái đất được phóng vào năm 2023 - một vệ tinh được lắp ráp tại Ai Cập và một vệ tinh khác được sản xuất hoàn toàn tại Trung Quốc. Ngoài ra, Trung Quốc đã phóng một vệ tinh thứ ba do Trung Quốc sản xuất cho Ai Cập vào năm đó, một vệ tinh có khả năng giám sát kiểu quân sự, theo hai người nắm thông tin về vấn đề này.
Cơ sở vệ tinh là trung tâm của Thành phố Không gian, một khu phức hợp đang được xây dựng cách Cairo khoảng 30 km về phía đông gần một thủ đô hành chính mới do chính phủ của Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi xây dựng.
Ông Sisi đã thúc đẩy mối quan hệ chặt chẽ hơn với Trung Quốc trong những năm gần đây, bao gồm cả việc ký kết các dự án cơ sở hạ tầng và năng lượng theo Sáng kiến Vành đai và Con đường của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Phủ tổng thống Ai Cập đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Ai Cập, một quốc gia nhận viện trợ quân sự lớn của Hoa Kỳ, không phải là quốc gia duy nhất ở Châu Phi bị cuốn vào quỹ đạo của Trung Quốc.
Theo Viện Hòa bình Hoa Kỳ, một trung tâm nghiên cứu, Bắc Kinh có 23 mối quan hệ đối tác không gian song phương tại Châu Phi, bao gồm tài trợ cho các vệ tinh và trạm mặt đất để thu thập hình ảnh và dữ liệu vệ tinh. Trong năm qua, Ai Cập, Nam Phi và Senegal đã đồng ý hợp tác với Trung Quốc về một căn cứ trên mặt trăng trong tương lai, một dự án cạnh tranh với các kế hoạch về mặt trăng của chính Hoa Kỳ.
Đây chỉ là khởi đầu. Trong một cuộc họp với hàng chục nhà lãnh đạo Châu Phi tại Bắc Kinh vào tháng 9, Tập Cận Bình cho biết vệ tinh, cũng như hoạt động thám hiểm mặt trăng và không gian sâu, sẽ nằm trong số các ưu tiên cho khoản vay và đầu tư trị giá 50 tỷ đô la của Trung Quốc dành cho Châu Phi trong ba năm tới. Chính quyền của Tập Cận Bình tuyên bố công khai rằng họ đang giúp thúc đẩy các chương trình không gian của Châu Phi vì Trung Quốc không muốn bất kỳ quốc gia nào bị bỏ lại phía sau khi nền kinh tế và quân đội ngày càng phụ thuộc vào công nghệ không gian.
Trung Quốc đang nhận lại nhiều hơn cho khoản đầu tư của mình. Theo sáu người có hiểu biết trực tiếp về các dự án không gian của Trung Quốc tại Châu Phi, điều này bao gồm quyền truy cập vào dữ liệu giám sát được thu thập bởi vệ tinh và kính viễn vọng cũng như sự hiện diện thường trực tại các cơ sở mà nước này xây dựng.
Trong khi Trung Quốc thúc đẩy mối quan hệ của mình tại Châu Phi thông qua các ưu đãi về công nghệ, Hoa Kỳ đang rút lui. Tỷ phú Elon Musk, Giám đốc điều hành của SpaceX và Tesla, đang dẫn đầu nỗ lực của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nhằm thu hẹp chính phủ liên bang. Một trong những mục tiêu đầu tiên của ông là Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID), cơ quan viện trợ đã truyền bá sức mạnh mềm của Hoa Kỳ trên toàn thế giới kể từ khi được Tổng thống John F. Kennedy thành lập vào năm 1961.
Lầu Năm Góc cho rằng các dự án không gian của Trung Quốc tại Châu Phi và các khu vực khác của thế giới đang phát triển là một rủi ro an ninh vì Bắc Kinh có thể thu thập dữ liệu nhạy cảm, tăng cường năng lực quân sự và ép buộc các chính phủ nếu họ bị ràng buộc vào hệ sinh thái truyền thông của Trung Quốc.
Liu Pengyu, phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, đã không trả lời trực tiếp các câu hỏi về việc liệu Trung Quốc có sử dụng thiết bị ở Châu Phi để giám sát hay không. Ông nói rằng Hoa Kỳ "không có quyền bôi nhọ hoặc phỉ báng Trung Quốc" vì chính hoạt động gián điệp của chính Hoa Kỳ".
"Hoa Kỳ là quốc gia giám sát lớn nhất thế giới", ông Liu nói.
Diễn đàn