Hai nhà ngoại giao Anh bị trục xuất trong một vụ bê bối gián điệp. Một tuyên bố gay gắt từ cơ quan tình báo nước ngoài của Nga gọi Anh là ‘kẻ hiếu chiến’. Và một đồng minh hàng đầu của Tổng thống Vladimir Putin đe dọa tịch thu tài sản của Anh tại Nga.
Trong khi Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump tìm cách thiết lập lại quan hệ với Moscow và làm trung gian hòa bình giữa Nga và Ukraine, thì Anh lãnh danh hiệu ‘kẻ thù công khai số một’ của Nga. Đây là vị trí mà nước này đã nắm giữ nhiều lần trong hai thế kỷ qua.
“Hôm nay, giống như trước thềm cả hai cuộc Thế chiến trong thế kỷ trước, London đang hành động như kẻ hiếu chiến hàng đầu thế giới”, cơ quan tình báo nước ngoài Nga tuyên bố trong một thông báo công khai đầy căng thẳng đầu tuần này và cáo buộc London đang cố gắng phá hoại nỗ lực của ông Trump trong việc làm trung gian hòa bình ở Ukraine.
Mặc dù Moscow đặc biệt nhắm vào Anh với những lời chỉ trích nặng nề, nhưng nước này cũng leo thang luận điệu chống Liên hiệp châu Âu và đặc biệt là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, người đã khiến Điện Kremlin phẫn nộ với các tuyên bố về việc sử dụng kho vũ khí hạt nhân của Pháp như một đối trọng trước mối đe dọa từ Nga.
Cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine năm 2022 đã trở thành cuộc xung đột lớn nhất và đẫm máu nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II. Hàng trăm ngàn người đã thiệt mạng và bị thương, hàng triệu người khác phải di dời, và cuộc chiến đã gây ra sự đối đầu gay gắt nhất giữa Moscow và phương Tây trong nhiều thập niên.
Trong phần lớn thời gian của cuộc chiến, Nga chỉ trích Washington vì vai trò của Mỹ trong việc cung cấp viện trợ cho Kyiv. Nhưng với ông Trump nắm quyền, điều đó đã thay đổi.
Ba quan chức Nga, đề nghị giấu tên vì không được phép phát ngôn trước truyền thông, nói rằng hiện tại Anh được coi là kẻ thù chính của Moscow. Một người bày tỏ phẫn nộ rằng London đang ‘kích động hỗn loạn và chiến tranh’ ở Ukraine.
Một người khác mô tả Anh là lực lượng thúc đẩy hàng đầu của phương Tây trong việc tập hợp sự phản đối đối với Nga.
Thủ tướng Anh Keir Starmer đã làm dấy lên sự tức giận từ các chính trị gia cấp cao của Nga với tuyên bố vào đầu tháng này về việc có thể triển khai binh sĩ và máy bay Anh đến Ukraine như một phần của lực lượng gìn giữ hòa bình.
Ông Starmer cũng khiến Nga nổi giận khi tổ chức một cuộc họp của ‘liên minh những nước sẵn sàng hành động’ và trực tiếp vận động ông Trump, cả qua điện đàm và gặp mặt, để duy trì sự hỗ trợ đối với Ukraine.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cáo buộc ông Starmer làm gia tăng căng thẳng đúng vào thời điểm ông Trump đang cố gắng hạ nhiệt xung đột.
Cuộc chiến ngoại giao
Các nhà ngoại giao Anh tại Nga cho biết họ hiểu rõ tình thế của mình. Những vụ trục xuất trả đũa đã làm giảm ít nhất 10 nhân viên trong đại sứ quán Anh kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Cả Nga và Anh đều không có tùy viên quốc phòng tại các đại sứ quán của họ.
Cơ quan an ninh FSB của Nga đầu tuần này cáo buộc một nhà ngoại giao Anh và vợ của một nhà ngoại giao khác làm gián điệp và trục xuất họ. London gọi các cáo buộc này là ‘vô căn cứ’.
Anh đã triệu tập đại sứ Nga tại London hôm 12/3, và đáp trả bằng cách trục xuất một nhà ngoại giao Nga cùng vợ của ông ta.
“Bằng chứng cho thấy Nga đang cố gắng buộc Đại sứ quán Anh tại Moscow phải đóng cửa”, Bộ Ngoại giao Anh tuyên bố hôm 12/3.
Bộ Ngoại giao Nga chưa hồi đáp yêu cầu bình luận.
Hành động thù địch
Theo Giám đốc MI6 của Anh, Nga đã thực hiện các hành động phá hoại ‘vô cùng liều lĩnh’ trên lãnh thổ Anh và châu Âu.
Một tòa án ở London tháng này đã kết án ba người Bulgaria vì có liên quan đến một mạng lưới gián điệp của Nga. Tháng 10 năm ngoái, một người đàn ông Anh đã thừa nhận trước tòa rằng đã thực hiện một vụ phóng hỏa nhắm vào một nhà kho do người Ukraine sở hữu tại đông London theo lệnh của Nga.
Anh đã từng cáo buộc Nga đứng sau vụ đầu độc cựu điệp viên Alexander Litvinenko bằng chất phóng xạ ở London năm 2006 và vụ đầu độc ông Novichok ở Salisbury năm 2018. Moscow bác bỏ các cáo buộc này.
Một số chính trị gia Nga đã ám chỉ, dù không có bằng chứng, rằng Anh đã giúp Ukraine tiến hành các cuộc tấn công phá hoại vào các mục tiêu của Nga, chẳng hạn như vụ đánh bom cầu Crimea năm 2023 khiến hai người thiệt mạng.
Đầu tàu
Trên các chương trình truyền hình nhà nước Nga, các bình luận viên dân tộc chủ nghĩa bắt đầu tuyên truyền rằng London đã tìm cách làm suy yếu Moscow trong nhiều thế kỷ.
Một quan chức Nga nói rằng London đã chứng minh được khả năng lãnh đạo phương Tây trong vấn đề Ukraine.
“Họ là đầu tàu và kéo theo các nước khác cùng hành động”, quan chức này nhận định.
Nga đặc biệt phẫn nộ khi Anh là nước đầu tiên cam kết gửi xe tăng chiến đấu của phương Tây tới Ukraine và cung cấp phi đạn hành trình tầm xa khi các nước khác còn do dự.
Dù luận điệu chống Anh đang gia tăng, các chính trị gia Nga cũng không bỏ qua thực tế rằng quân đội Anh hiện chỉ có dưới 75.000 binh sĩ thường trực, so với 1,1 triệu quân nhân Nga.
Diễn đàn