Afghanistan quyết định giải tán các công ty an ninh tư nhân

Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai lâu nay vẫn chống đối con số lớn các công ty an ninh tư nhân trong nước bởi vì ông nói rằng nhiều công ty coi thường luật pháp của Afghanistan và có thể biến thành các nhóm dân quân tư nhân. Và, đã có những trường hợp lạm dụng hợp đồng kể từ bạo lực cho đến hiện tượng coi thường văn hóa, khiến cho cơng nghiệp an ninh tư nhân mang tiếng xấu đối với nhiều người Afghanistan.

Ông Karzai xác định tháng này là kỳ hạn để các công ty an ninh tư nhân được thay thế bởi Lực lượng Bảo vệ Tư nhân của Afghanistan mới, còn gọi tắt là APPF, đặt dưới sự chủ quản của Bộ Nội vụ. Kỳ hạn đó đã được gia hạn tới 90 ngày để tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển tiếp. Nhưng hơn 50 công ty an ninh tư nhân sẽ bị giải thể và hơn 10 ngàn nhân viên an ninh sẽ được tái bố trí hay bị thay thế.

Thiếu tướng Carsten Jacobson, phát ngôn viên của Lực lượng Hỗ trợ An ninh Quốc tế của NATO, tức ISAF, nói rằng đây là một dấu mốc quan trọng trong tiến trình bàn giao toàn bộ các trách nhiệm về an ninh cho lực lượng Afghanistan trước khi hầu hết các binh sĩ tác chiến quốc tế triệt thoái vào năm 2014.

Ông Jacobson nói: “APPF nay đang tập trung vào việc tiếp thu trách nhiệm an ninh cho các dự án phát triển, các đoàn công-voa, và các cơ sở kinh doanh thương mại. Đến tháng 3 năm 2013, toàn bộ an ninh cho các căn cứ của ISAF và các công trường xây dựng dự trù sẽ chuyển sang cho APPF.”

Đương nhiên dịch vụ này không phải là miễn phí. Các công ty và bộ nội vụ từ mấy tháng nay đã thương lượng về cách thức tiến trình sẽ vận hành ra sao và tổn phí sẽ như thế nào. Một công ty của Mỹ có tên là DAI, mới đây là thực hiện việc chuyển tiếp. DAI điều hành một số dự án do USAID tài trợ, trong đó có một dự án giúp nông dân cải thiện sản lượng hoa mầu và lợi tức như một sáng kiến để tách ra khỏi nền kinh tế trồng cây thẩu bất hợp pháp.

Giám đốc thông tin liên lạc của DAI, ông Steven O’Connor, cho hay công ty sử dụng nhân viên an ninh để bảo vệ nhân viên tại một số văn phòng và khu nhà ở khắp nước. Ông nói theo sự dàn xếp mới với bộ nội vu, mọi việc có nhiều phần sẽ giống y như trước. Tổ chức của ông còn có khả năng giữ lại các nhân viên bảo vệ cũ.

Ông O’Connor nói: “Do đó, cơ bản là hiện nay chúng tôi làm hợp đồng với APPF, nhưng vẫn là những nhân viên cũ. Họ sẽ đăng ký với bộ nội vụ dưới một tiêu đề mới và mang chức vụ mới.”

Công ty an ninh tư nhân trước đây của DAI, là Edinburgh International, sẽ vẫn tham dự với tư cách cố vấn về quản lý rủi ro. Công ty sẽ tiếp tục đào tạo cho các nhân viên bảo vệ và làm đầu mối liên lạc giữa công ty và bộ nội vụ.

Sự chuyển tiếp diễn ra vào lúc tình cảm chống Mỹ dâng cao sau vụ một quân nhân Mỹ sát hại thường dân Afghanistan và vụ vô tình đốt kinh Quran tại một căn cứ quân sự Mỹ. Vụ đốt kinh Quran đã châm ngòi cho một tuần lễ bạo động trên khắp nước và những vụ tấn công nhắm vào binh sĩ Hoa Kỳ gây chết người.

Một số tổ chức phát triển và các công ty an ninh tư nhân đã bầy tỏ riêng những sự dè dặt về việc liệu nhân viên bảo vệ làm việc cho Bộ Nội vụ có thể tin cẩn được là sẽ cung cấp bảo vệ và an ninh ở cùng mức độ hay không. Và có những nghi ngại về khả năng bao che và tham nhũng từ phía các giới chức trong bộ là những người nắm độc quyền công nghiệp này. Hiện đã có một số tổ chức nhìn thấy tổn phí gia tăng vì vừa phải trả tiền cho Bộ Nội vụ vừa phải trả tiền cho các công ty quản lý rủi ro.

Ông O’Connor cho rằng DAI lấy làm lạc quan một cách dè dặt về hệ thống mới nhưng sẽ theo dõi sát về các vấn đề an ninh và tổn phí.

Ông O’Connor nói tiếp: “Chúng tôi sẽ không có mặt ở đó vào lúc này nếu chúng tôi không nghĩ rằng ít nhất trên nguyên tắc, đó cũng là một giải pháp có hiệu quả đối với việc cung cấp an ninh. Nói như thế, đây là một giải pháp chưa được thử nghiệm, có nghĩa là chúng ta mới bắt đầu. Chúng ta sẽ phải cực kỳ đề cao cảnh giác để bảo đảm rằng nó cung cấp loại trách nhiệm và những tiêu chuẩn giống như ta đã có trước đây.”

Nếu thực sự những mối lo ngại về an ninh xảy ra hay các tổn phí liên hệ gia tăng đáng kể, thì các công ty phát triển tư nhân cho hay họ sẽ đình hoãn hay hủy bỏ các dự án có thể gây thiệt hại cho Afghanistan hàng tỷ đôla về viện trợ Hoa Kỳ.