Các giới chức ngân hàng trung ương Mỹ chưa tăng lãi suất lần thứ ba trong năm nay. Nhưng Cục Dự trữ Liên bang, gọi tắt là là Fed, cho hay sẽ bắt đầu thu hẹp tài sản có trị giá khổng lồ gồm trái phiếu và chứng khoán bảo đảm bằng tài sản thế chấp. Trong lúc quyết định hoãn tăng lãi suất và thu hẹp (hay đưa về mức bình thường) bản cân đối kế toán 4.500 tỉ đôla không nằm ngoài dự đoán trước đó, vấn đề đang thu hút nhiều sự chú ý hiện nay là ai sẽ lãnh đạo ngân hàng trung ương Mỹ khi nhiệm kỳ chủ tịch Quỹ Dự trữ Liên bang của bà Janet Yellen sẽ kết thúc vào đầu năm tới.
Bất chấp những thiên tai bão tố gây thiệt hại nặng nề mới đây, kinh tế Mỹ vẫn trụ vững. Chủ tịch Fed, bà Janet Yellen nói rằng các doanh nghiệp tiếp tục thuê mướn lao động, mức chi tiêu trong công chúng vẫn tăng, và đầu tư vào doanh nghiệp tiếp tục mở rộng.
Bà Yellen phát biểu: "Tuy nhiên trong quý ba, tăng trưởng kinh tế bị chậm lại do bị ảnh hưởng nặng nề của các trận bão Harvey, Irma và Maria.”
Bà Yellen nói rằng tình trạng tăng trưởng kinh tế bị chậm lại có thể sẽ không kéo dài. Do đó từ đầu tháng tới, thay vì tăng lãi suất, Fed sẽ bắt đầu kế hoạch bán dần khối trái phiếu và chứng khoán khổng lồ và Fed đã mua vào kể từ cuộc khủng hoảng tài chánh năm 2008.
Bà Tara Sinclair, nhà phân tích kinh tế của trang web Indeed.com nói cách làm này của Fed qua thời gian có thể khiến lãi suất tăng lên.
Bà Sinclair: "Đây là một giai đoạn mới của Fed, và họ cần phải theo dõi phản ứng của thị trường đối với kế hoạch thu hẹp và tái đầu tư trên bản cân đối ngân sách của Fed.”
Trong lúc những thắc mắc vẫn xoay quanh vấn đề tại sao lạm phát không tăng theo cùng nhịp với đà khôi phục kinh tế, một câu hỏi nữa đặt ra là ai sẽ lãnh đạo ngân hàng trung ương Mỹ vào năm tới khi bà Janet Yellen mãn nhiệm.
Ông Mark Hamrick, một nhà phân tích lãi suất ngân hàng nhận định: "Câu hỏi thực sự là liệu bà Yellen sẽ được tái bổ nhiệm hoặc được tổng thống tái đề cử? Theo tôi thì không có xu hướng bà Yellen sẽ được tái bổ nhiệm.”
Và nếu không phải là bà Yellen, thì sẽ là ai? Một cái tên thường được nhắc tới hiện nay là Cố vấn kinh tế Tòa Bạch Ốc Gary Cohn.
Biên tập viên Tom Buerkle của hãng thông tấn Reuters bình luận rằng nếu ông Cohn được tổng thống đề cử, thì điều đó sẽ phá vỡ truyền thống của lãnh đạo ngân hàng trung ương. Ông nói “Feb chưa từng có một chủ tịch không phải là một nhà kinh tế trong gần 40 năm qua và lần sau cùng chuyện đó xảy ra đã mang lại một kết quả không mấy tốt đẹp.”
Tuy nhiên ông Buerkle nói rằng ông Cohn mang đến cho giới lãnh đạo Tòa Bạch Ốc nhiều kỹ năng quý giá trong tư cách là một nhà giao dịch thành công trên thị trường tài chánh Phố Wall. Và nhiều kinh tế gia cũng bình luận rằng còn quá sớm để loại bà Yellen ra khỏi danh sách. Nhiều người tin rằng bà Yellen đã lèo lái chính sách tiền tệ của Mỹ qua một thời kỳ khó khăn và không để xảy ra biến động đáng kể nào.
Nhà phân tích kinh tế Tara Sinclair nhận định: “Rất khó đoán chính quyền này sẽ làm gì nhưng cá nhân tôi bỏ phiếu ủng hộ bà Yellen ngay lập tức.”
Hội đồng bảy ủy viên của Feb có thể có bốn ghế trống vào khoảng thời gian bà Yelleb mãn nhiệm vào tháng 2 năm tới. Nhưng bà Yellen, 71 tuổi, nữ chủ tịch đầu tiên của của Fed, chưa lên tiếng liệu bà có đồng ý làm thêm một nhiệm kỳ nữa hay không.
