Hôm nay, ứng cử viên Tổng thống của đảng Dân chủ Hillary Clinton sẽ công bố các đề nghị mới nhằm tăng cường việc kiểm soát súng ống ở Hoa Kỳ.
Đây là một vấn đề có một số điểm khác biệt giữa bà Clinton và các đối thủ đang tìm cách để được đảng đề cử ra tranh chức tổng thống vào năm 2016, nhưng cũng là một sự cách biệt cơ bản về chủ thuyết giữa các ứng viên và các đối tác của đảng Cộng Hòa.
Các phụ tá của bà Clinton cho hay bà sẽ nhân 2 cuộc họp tiếp dân ở tiểu bang New Hampshire miền đông bắc để thảo luận các kế hoạch sử dụng quyết định hành pháp nếu như Quốc Hội không chịu giải quyết vấn đề.
Vị cựu thượng nghị sĩ và nguyên là Bộ trưởng Ngoại giao này muốn siết chặt luật lệ đòi hỏi những người mua súng phải qua quá trình kiểm tra lý lịch trước khi mua súng, trong đó có việc yêu cầu họ hiện diện trong những cuộc triển lãm súng và cấm bán trong trường hợp công cuộc kiểm tra không được hoàn tất.
Bà Clinton cũng dự kiến sẽ đề nghị bãi bỏ một bộ luật năm 2005 bảo vệ cho các nhà chế tạo và bán súng có giấy phép trước những vụ kiện dân sự “do việc sử dụng bất hợp pháp hay hình sự” một khẩu súng hay đạn dược.
Bà Clinton đăng trên trang Twitter hôm chủ nhật rằng, “Ta không thể chờ đợi lâu thêm để hành động về việc ngăn chặn bạo lực do súng ống.”
Thông báo của bà sẽ được đưa ra chưa đầy một tuần lễ sau khi một tay súng 26 tuổi giết hại 9 người và làm 9 người khác bị thương trong vụ nổ súng tập thể mới nhất tại một trường học Mỹ. Tổng thống Barack Obama đã có phản ứng gay gắt trước vụ tấn công này. Ông nói với dân chúng Mỹ rằng họ cần phải hối thúc các nhà lập pháp ban hành các luật lệ cứng rắn hơn về kiểm soát súng ống.
Tổng thống Obama nói, “Chúng ta đã trở nên vô cảm trước vấn đề này.”
Thượng nghị sĩ Bernie Sanders, một ứng viên khác ra tranh cử để thay thế ông Obama sau khi nhiệm kỳ thứ hai chấm dứt, nói sau các vụ nổ súng, đất nước cần có “luật lệ hợp lý về kiểm soát súng ống” cùng với sự trợ giúp tốt hơn dành cho những người mắc bệnh tâm thần. Ông cũng ủng hộ việc chấm dứt điều gọi là tránh né phơi bày súng cũng như cấm bán vũ khí tự động.
Lập trường của đảng Cộng hòa: Luật lệ không ngăn được tội phạm
Nhưng đối với các ứng viên của đảng Cộng hòa, sự đáp ứng đối với những vụ nổ súng tập thể không phải là ban hành thêm các luật lệ mà họ cho là sẽ không ngăn chặn kẻ nổ súng kế tiếp có được một khẩu súng.
Tỷ phú Donald Trump, người đã dẫn đầu các ứng viên Cộng hòa từ nhiều tháng nay, nói với chương trình Meet the Press hôm chủ nhật rằng ông có thể lập luận rằng nếu có thêm những người được vũ trang tại trường đại học cộng đồng nơi xảy ra vụ tấn công hôm thứ năm tuần trước, thì số người thiệt mạng sẽ ít hơn.
Ông Trump nói thêm, “Nếu có nhiều súng hơn, ta sẽ được bảo vệ nhiều hơn bởi vì những người đích đáng sẽ có súng. Những người bị bệnh tâm thần sẽ “lọt qua những kẽ hở, và ‘làm những điều mà người thường không tin được là có thể làm được.”
Các đảng viên Cộng hòa thường chống đối luật lệ hạn chế khả năng của người Mỹ mua và sở hữu súng, dựa vào lập trường về Khoản tu chính số 2 trong Hiến pháp Hoa Kỳ viện dẫn “quyền của dân chúng được tàng trữ và mang vũ khí.” Nhiều cuộc tranh luận chính trị và nhiều vụ kiện đã thăm dò ý nghĩa chính xác và việc áp dụng điều khoản này từ hơn 200 năm sau khi bản Hiến pháp được phê chuẩn.
Tối cao Pháp viện đã đề cập đến vấn đề này lần chót trong một phán quyết quan trọng vào năm 2008 ủng hộ quyền được sở hữu vũ khí và sử dụng nó “cho các mục đích hợp pháp lâu đời, như tự vệ bên trong nhà của mình.”
Thượng nghị sĩ Marco Rubio hôm thứ sáu tuyên bố thêm những hạn chế về quyền sở hữu súng sẽ ngăn chặn dân chúng trong việc tự vệ.
Ông Rubio nói, “Các tội phạm không tuân hành luật lệ về súng. Chỉ có những người tuân hành luật pháp mới theo các luật lệ về súng, và dứt khoát không có bằng chứng nào cho thấy những luật lệ về súng ống sẽ ngăn chặn những vụ nổ súng này.”
Bác sĩ giải phẫu thần kinh Ben Carson, đứng thứ nhì sau ông Trump trong các cuộc thăm dò, hôm thứ sáu cũng nói rằng kiểm soát súng ống chỉ định ra những hạn chế đối với những người tuân hành luật pháp. Theo ông, “Nó không có hiệu quả đối với những kẻ điên rồ.”
Trong khi đó, cựu chủ tịch ban quản trị hãng Hewlett-Packard, bà Carly Fiorina nói chính phủ nên tập trung vào việc áp dụng luật lệ hiện hành trước khi vội vàng thêm các luật lệ mới.
Tiến xa hơn nữa
Các đề nghị của bà Clinton có phần chắc sẽ không được thêm sự ủng hộ nào của phe Cộng hòa, nhưng các kế hoạch của bà còn chậm hơn so với một đảng viên Dân chủ khác, là cựu thống đốc tiểu bang Maryland, ông Martin O’Malley, người đã đưa ra một danh sách dài các cải cách về súng ống mà ông muốn ban hành.
Ông O’Malley đồng ý về việc siết chặt kiểm tra lý lịch, và muốn yêu cầu phải có một giấy phép, ghi dấu vân tay và huấn luyện về an toàn cho bất cứ ai mua súng. Ông cũng muốn có một sổ đăng ký vũ khí của liên bang, gia tăng việc thanh tra những nhà giao dịch súng ống, và vận dụng vai trò của chính phủ trong tư cách một người mua súng chính yếu để thúc đẩy giới sản xuất làm sáo theo dõi tốt hơn tất cả các loại súng ống.
