WASHINGTON (Reuters) – Bản báo cáo 448 trang của Công tố viên Đặc biệt Robert Mueller về chuyện Nga can thiệp cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 đã được công bố vào ngày thứ Năm, khép lại cuộc điều tra kéo dài 22 tháng mà Tổng thống Donald Trump liên tục đả kích là “săn phù thủy” với hàm ý ông bị truy bức chính trị.
Cuộc điều tra không tìm thấy bằng chứng nào cho thấy ban vận động tranh cử năm 2016 của ông Trump tham gia trong một âm mưu phạm tội với Nga, và ông Mueller không thể đưa ra kết luận về việc liệu ông Trump có phạm tội cản trở công lí hay không.
Bộ trưởng Tư pháp William Barr kết luận rằng ông Trump không phạm tội. Nhưng báo cáo của ông Mueller liệt kê 10 sự việc liên quan đến ông Trump và thẩm định liệu hành vi cản trở công lí có xảy ra hay không.
Dưới đây có thể là những bước tiếp theo trong một câu chuyện trường thiên đã đeo bám ông Trump kể từ khi ông đắc cử và có phần chắc sẽ tiếp diễn sang năm 2020 khi ông nỗ lực tái đắc cử:
BẦU CỬ 2020
Ông Trump có thể tìm cách vận động tranh cử dựa trên cuộc điều tra Mueller, điều mà nhiều nhân vật đồng đảng Cộng hòa cho là nỗ lực của FBI nhằm hạ bệ ông. Lời hiệu triệu của ông nói rằng cuộc điều tra là một cuộc săn lùng phù thủy nhằm loại bỏ một tổng thống được bầu cử dân chủ có thể hữu hiệu trong việc huy động người ủng hộ ông bỏ phiếu cho ông một nhiệm kì thứ hai, nhiều người trong số này vốn ngờ vực Washington,
Ông Trump hôm thứ Năm cố gắng giành lấy lợi thế chính trị. Vài giờ trước khi báo cáo Mueller được công bố, ông đăng trên Twitter: “Trò Bịp Chính trị Vĩ đại nhất mọi thời đại!/ Những tay Cớm Gian trá, Bẩn thỉu và DNC/Phe Dân chủ mới là những kẻ phạm tội.”
Các ứng cử viên tổng thống Đảng Dân chủ phát biểu rất ít về cuộc điều tra Mueller gây chia rẽ sâu sắc một nước Mỹ vốn đã bị phân cực. Câu hỏi bây giờ là liệu việc công bố báo cáo có thôi thúc họ lên tiếng hay không, dù điều đó có nguy cơ đẩy họ vào một tranh cãi trên Twitter với ông Trump mà họ có thể thua.
Các cuộc khảo sát dư luận cho thấy cử tri quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề sát sườn liên quan đến nền kinh tế hơn là cuộc điều tra. Vì vậy, có thể không có lợi lộc gì cho các ứng cử viên Dân chủ tìm kiếm lợi thế chính trị thông qua báo cáo này, đặc biệt là ở các khu vực chiến trường nơi cử tri có quan điểm ôn hòa chiếm đa số,
ĐIỀU TRA Ở NEW YORK
Các công tố viên liên bang ở Khu vực tư pháp phía Nam của New York đang điều tra các hoạt động kinh doanh và giao dịch tài chính của ông Trump, theo lời khai chứng được gửi tới Quốc hội vào tháng 2 bởi cựu luật sư của ông Trump, Michael Cohen, người bị tuyên án tù ba năm vì các tội liên quan đến các khoản chi trả cho những người phụ nữ tuyên bố đã có quan hệ tình dục với ông Trump.
Các công tố viên ở đây có thẩm quyền điều tra rộng hơn ông Mueller và họ sẽ hoạt động độc lập.
Các cáo trạng của các công tố viên liên bang ở New York có thể còn gây chú ý hơn cả báo cáo Mueller.
Báo cáo Mueller lưu ý rằng văn phòng công tố viên đặc biệt đã chuyển 14 hồ sơ đề nghị điều tra hình sự nằm ngoài phạm vi điều tra của công tố viên đặc biệt.
Báo cáo nói các bằng chứng đã được gửi đến “các cơ quan chấp pháp thích hợp,” chủ yếu là các văn phòng khác thuộc Bộ Tư pháp và FBI.
LUẬN TỘI?
Xác suất phe Dân chủ tại Hạ viện tiến hành luận tội ông Trump đã giảm xuống vào tháng trước khi Bộ trưởng Tư pháp William Barr tuyên bố ông Mueller không tìm thấy bằng chứng cho thấy sự thông đồng với Nga.
Nhưng những chi tiết về những phát hiện của ông Mueller có thể cung cấp thêm luận cứ để khởi động các thủ tục luận tội vốn được thực hiện chỉ ba lần trong lịch sử Mỹ.
Một nỗ lực luận tội sẽ tập trung vào việc liệu ông Trump có thể đã phạm “trọng tội và hành vi sai trái” hay không. Đó là một định nghĩa rộng cho Quốc hội thẩm quyền to lớn hơn thẩm quyền điều tra hạn hẹp của ông Mueller.
Tuy nhiên, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, nhân vật hàng đầu của theo Đảng Dân chủ Mỹ, nói vài tuần trước khi báo cáo được công bố rằng bà phản đối việc luận tội, nói rằng việc này sẽ gây chia rẽ quốc gia. Vì cho tới giờ không có nghị sĩ Cộng hòa nào tỏ ra hứng thú với chuyện luận tội, bất cứ nỗ lực nào như vậy có thể sẽ “chìm xuồng” tại Thượng viện, nơi có thể chuyển việc luận tội thành kết tội - trừ phi báo cáo này làm một số người đổi ý.
Tuy vậy, một số thành viên có chủ trương cấp tiến của phe Dân chủ vẫn tiếp tục thúc đẩy việc luận tội.
PHẢN ỨNG VỀ VIỆC CHE BỚT THÔNG TIN
Nhiều nghị sĩ Dân chủ yêu cầu một bản báo cáo đầy đủ mà không có phần nào bị bôi đen.
Ủy ban Tư pháp Hạ viện có thể ra trát đòi giao nộp báo cáo đầy đủ, không bị bôi đen và các tài liệu liên quan, cũng như lời khai chứng mà ông Mueller thu thập từ một số cựu phụ tá Nhà Trắng hàng đầu của ông Trump.
Nếu hành động đó được thực hiện, không rõ liệu Bộ Tư pháp có tuân thủ trát hay không. Nếu không, tranh chấp này cuối cùng có thể được Tòa án Tối cao Hoa Kỳ phân xử.
LỜI KHAI CHỨNG CỦA BARR/MUELLER
Bộ trưởng Tư pháp William Barr, quan chức chấp pháp hàng đầu của quốc gia, dự kiến sẽ ra khai chứng trước Ủy ban Tư pháp Hạ viện vào ngày 2 tháng 5.
Ông Mueller dự kiến sẽ khai chứng trong một phiên điều trần mở của Ủy ban Tư pháp Hạ viện, nhưng sau khi ông Barr xuất hiện.
HỒ SƠ THUẾ CỦA TRUMP
Bên cạnh việc xem xét các kết luận của ông Mueller, phe Dân chủ đang theo đuổi các kênh khác để tiến hành các cuộc điều tra của Quốc hội về những giao dịch của ông Trump khi ông là doanh nhân trước khi trở thành tổng thống và kể từ khi ông dọn vào Nhà Trắng vào năm 2017.
Ví dụ, Ủy ban Thuế khóa và Ngân sách của Hạ viện ra thời hạn 23 tháng 4 cho Sở Thuế vụ của Bộ Tài chính cung cấp hồ sơ thuế cá nhân và doanh nghiệp của ông Trump trong sáu năm. Phe Dân chủ cho rằng các hồ sơ này có thể hé lộ những manh mối về các thỏa thuận kinh doanh có thể có của ông Trump với Nga.
Không giao nộp hồ sơ đúng hạn có thể khiến Hạ viện khép các quan chức của bộ vào tội khinh thị Quốc hội, kích hoạt các thủ tục pháp lí để buộc cơ quan này tuân thủ.
CÁC CUỘC ĐIỀU TRA KHÁC CỦA QUỐC HỘI
Ủy ban Tình báo Thượng viện do phe Cộng hòa đứng đầu vẫn chưa công bố kết quả điều tra chuyên sâu về vai trò của Nga trong cuộc bầu cử năm 2016. Kết quả có thể được công bố vào một thời điểm sau đó trong năm nay. Trong khi đó, Ủy ban Tình báo Hạ viện đang đẩy mạnh điều tra trong khi phe Dân chủ còn đang nắm quyền kiểm soát.
Các Ủy ban Tình báo, Ủy ban Đối ngoại và Ủy ban Giám sát của Hạ viện vẫn đang tìm kiếm các tài liệu liên quan đến các cuộc trò chuyện của ông Trump với Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ủy ban Giám sát cũng đang xem xét các vấn đề về quyền tiếp cận an ninh liên quan đến con rể của ông Trump, Jared Kushner và những người khác.
