Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 16/10 cho biết ông không phản đối nếu Nga giúp Syria trong cuộc xung đột với Thổ Nhĩ Kỳ và bác bỏ những chỉ trích về việc ông rút binh sĩ Mỹ khỏi Syria khiến đồng minh người Kurd bị tấn công.
Quyết định của ông Trump rút lực lượng Mỹ trước một cuộc tiến công của Thổ Nhĩ Kỳ nhắm vào miền bắc Syria đã phá tan tình hình tương đối yên ổn ở đó và ông đã bị chỉ trích vì bỏ mặc lực lượng dân quân người Kurd đã giúp Mỹ đánh bại những kẻ chủ chiến Nhà nước Hồi giáo trong khu vực.
Việc Washington vội vàng rút đi đã tạo điều kiện cho Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đua nhau phân chia quyền kiểm soát khu vực của người Kurd mà trước đây được Mỹ bảo vệ.
Quân đội Syria cùng với các lực lượng Nga đã tiến vào thành phố Kobani, thành phố biên giới quan trọng về mặt chiến lược và là điểm nóng tiềm năng cho một cuộc xung đột rộng hơn, Đài Quan sát Nhân quyền Syria có trụ sở ở Anh chuyên theo dõi chiến sự ở Syria, cho hay.
Nói chuyện với các phóng viên khi tiếp Tổng thống Ý Sergio Mattarella tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng và sau đó trong một cuộc họp báo chung, ông Trump nói người Kurd “không phải là thiên thần” và rằng Thổ Nhĩ Kỳ và đất nước Syria đang được Nga hậu thuẫn có lẽ cần phải “quyết đấu.”
Trong Phòng Bầu dục với ông Mattarella, ông Trump nói: “Binh sĩ của chúng tôi không gặp nguy - vì họ không đáng bị như vậy, trong khi hai nước tranh giành đất đai không liên quan gì đến chúng tôi.”
Ông Trump cũng bênh vực quyết định rút binh sĩ như một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn đưa họ về nhà từ những cuộc chiến bất tận, dù ông bị các thành viên cùng Đảng Cộng hòa đả kích.
“Tôi xem tình hình ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ với Syria đối với Mỹ là hết sức khôn ngoan về mặt chiến lược,” ông Trump nói.
“Syria có thể nhận được sự trợ giúp từ Nga, và điều đó cũng tốt thôi. Họ có nhiều quyết tâm mà,” ông nói sau đó. “Syria và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ quyết đấu với nhau, có lẽ họ sẽ quyết đấu với nhau. Nhưng binh sĩ của chúng ta sẽ không mất mạng vì chuyện đó.”
Hành động vào tuần trước sau một cuộc điện đàm vào ngày 6 tháng 10 với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan, ông Trump đột ngột đảo ngược chính sách của Mỹ suốt năm năm qua với quyết định từ chối bảo vệ người Kurd ở Syria và rút khoảng 50 thành viên lực lượng biệt kích trước rồi sau đó khoảng 1.000 binh sĩ Mỹ ở miền bắc Syria.
“Đây là một sai lầm tệ hại hơn những gì (Barack) Obama đã làm” khi cựu Tổng thống này rút quân Mỹ khỏi Iraq vào năm 2011,” Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Lindsay Graham, thường là một trong số những người ủng hộ ông Trump mạnh mẽ nhất, nói với các phóng viên.
Hành động của ông Trump bị nhiều người xem là bật đèn xanh cho các lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ vào tuần trước tấn công lực lượng dân quân người Kurd ở Syria, đồng minh thân cận của Washington trong cuộc chiến chống lại Nhà nước Hồi giáo từng kiểm soát những dải lãnh thổ rộng lớn ở Iraq và Syria.
Hạ viện Hoa Kỳ hôm 16/10 đã biểu quyết với tỉ lệ 354 thuận và 60 chống để lên án quyết định của ông Trump rút binh sĩ Mỹ trong một nghị quyết không mang tính ràng buộc, với hàng chục nghị sĩ Đảng Cộng hòa biểu quyết ủng hộ cùng đa số bên Đảng Dân chủ.
