Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày thứ Bảy nói rằng nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin "không thể tiếp tục nắm quyền" ở Ba Lan, một phát biểu mà một quan chức Nhà Trắng sau đó nói là nhằm chuẩn bị các nền dân chủ trên thế giới cho cuộc xung đột kéo dài liên quan đến Ukraine, chứ không phải ủng hộ thay đổi chế độ ở Nga.
Những phát biểu của ông Biden ngày thứ Bảy, bao gồm một phát biểu trước đó trong ngày gọi ông Putin là "đồ tể," là một sự leo thang rõ rệt trong đối sách của Mỹ đối với Moscow về cuộc xâm lược Ukraine, theo Reuters.
Trong một bài diễn văn quan trọng tại Lâu đài Hoàng gia Warsaw, ông Biden nhắc lại bốn thập niên sau Bức màn Sắt của Ba Lan trong nỗ lực nhằm thuyết phục các nền dân chủ trên thế giới phải khẩn cấp đối đầu với một nước Nga chuyên quyền đe dọa an ninh và tự do toàn cầu.
Nhưng một câu ở cuối bài diễn văn của ông gợi suy đoán về một sự leo thang của Washington, vốn đã tránh can dự quân sự trực tiếp vào Ukraine, và đã nói rõ rằng họ không ủng hộ thay đổi chế độ.
"Vì Chúa, kẻ này không thể tiếp tục nắm quyền," ông Biden nói trước một đám đông ở thủ đô Warsaw sau khi lên án cuộc chiến kéo dài một tháng của ông Putin ở Ukraine.
Reuters dẫn lời một quan chức Nhà Trắng nói phát biểu của ông Biden không thể hiện sự thay đổi chính sách của Washington.
"Quan điểm của Tổng thống là Putin không thể được phép áp đặt quyền lực lên các nước láng giềng hoặc khu vực," quan chức này nói. "Ông ấy không nói về quyền lực của Putin ở Nga, hay thay đổi chế độ."
Khi được hỏi về phát biểu của ông Biden, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với Reuters: "Đó không phải là quyền quyết định của Biden. Tổng thống Nga do người Nga bầu chọn."
Gọi cuộc chiến chống lại Tổng thống Nga Vladimir Putin là một "trận chiến mới vì tự do," ông Biden nói rằng khao khát "quyền lực tuyệt đối" của ông Putin là một thất bại chiến lược đối với Nga và là thách thức trực tiếp đối với nền hòa bình Châu Âu vốn đã ngự trị kể từ Thế chiến thứ hai.
"Phương Tây hiện nay mạnh mẽ hơn, đoàn kết hơn bao giờ hết," ông Biden nói. "Trận chiến này sẽ không thắng trong những ngày hay những tháng tới. Chúng ta cần kiên gan bền chí cho cuộc chiến lâu dài phía trước."
Ông Biden đọc bài diễn văn này sau ba ngày hội họp ở châu Âu với G7, Hội đồng Châu Âu và các đồng minh NATO, và diễn ra gần ngay thời điểm tên lửa dội xuống thành phố Lviv ở miền tây Ukraine, chỉ cách biên giới Ba Lan 60 km.
"Sự phản kháng anh dũng của họ là một phần của cuộc chiến lớn hơn cho các nguyên tắc dân chủ thiết yếu đoàn kết tất cả những người tự do," ông Biden nói. "Chúng tôi sát cánh với các bạn. Chấm hết."
Trong bài diễn văn, ông Biden nói NATO là một liên minh an ninh phòng thủ không bao giờ tìm kiếm sự sụp đổ của Nga và ông nhắc lại rằng phương Tây không muốn làm tổn hại người dân Nga ngay cả khi các chế tài của họ đe dọa làm tê liệt nền kinh tế của Nga.
Ba Lan từng nằm dưới nền cai trị cộng sản trong bốn thập niên cho đến năm 1989 và từng là thành viên của liên minh an ninh Khối Warsaw do Moscow đứng đầu. Hiện Ba Lan là thành viên của Liên minh Châu Âu và NATO.
Phát biểu trước một đám đông cầm cờ Mỹ, Ba Lan và Ukraine, ông Biden nói phương Tây đang hành động trong sự đồng thuận vì "sự nghiêm trọng của mối đe dọa" đối với hòa bình toàn cầu.
"Trận chiến vì dân chủ không thể kết thúc và đã không kết thúc với khi Chiến tranh Lạnh chấm dứt," ông Biden nói. "Trong 30 năm qua, các thế lực chuyên quyền đã hồi sinh trên toàn cầu."
Trước đó trong ngày, ông Biden ghé qua dự một cuộc họp của bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Ukraine và đưa ra thêm nhữn cam kết về an ninh trong việc phát triển hợp tác quốc phòng, theo bộ trưởng ngoại giao Ukraine, Dmytro Kuleba.
Tại Warsaw, Biden cũng đến thăm một trung tâm tiếp nhận người tị nạn tại sân vận động quốc gia. Hơn 2 triệu người đã chạy lánh chiến tranh đến Ba Lan. Tổng cộng, khoảng 3,8 triệu người đã rời Ukraine kể từ khi giao tranh bắt đầu.
Ông Putin gọi các hành động quân sự của Nga ở Ukraine là một "chiến dịch quân sự đặc biệt" nhằm giải trừ quân sự và "giải trừ phát xít" nước này.
