Hô vang vào chiếc loa màu hồng ‘Elon Musk phải ra đi’, Carolanne Fry đã dẫn đầu đoàn người biểu tình khoảng 350 người trong một cuộc tuần hành huyên náo bên ngoài một đại lý xe điện Tesla ở Portland, Oregon, trong tuần này.
Bà Fry, 38 tuổi, vốn là viên chức nhà nước và đi theo Đảng Dân chủ, là một trong số hàng trăm nhà tổ chức một phong trào mới nổi từ cơ sở để phản đối vai trò của Musk trong cắt giảm nhân viên liên bang theo lệnh của Tổng thống Donald Trump.
Mục tiêu của cái gọi là các cuộc phản đối ‘Đả đảo Tesla’ của họ là thương hiệu xe vốn là trung tâm của đế chế kinh doanh do ông Musk, giám đốc điều hành của Tesla, kiểm soát. “Hãy hành động tại đại lý của Tesla ở mọi nơi.”
“Bán Tesla của bạn đi, bán tháo cổ phiếu của bạn đi, hãy tham gia hàng rào biểu tình,” trang web của họ kêu gọi.
“Chúng ta cần biến Tesla thành thương hiệu độc hại,” bà Fry, vốn kêu gọi hệ thống hưu trí của bang thoái vốn khỏi cổ phiếu Tesla, cho biết. “Tận dụng mọi góc độ kinh tế mà chúng ta có thể tấn công Elon là điều tốt nhất.”
Các cuộc biểu tình vẫn có quy mô tương đối nhỏ nhưng cũng có ý nghĩa vì đây là một trong những dấu hiệu đầu tiên của phong trào phản kháng dân sự trong những tuần đầu của chính quyền Trump thứ hai. Một số cử tri Dân chủ đã phàn nàn về phản ứng không hiệu quả từ các lãnh đạo đảng trước việc ông Musk và ông Trump cắt giảm ồ ạt nhân sự các cơ quan liên bang.
Ngoài việc phụ trách sa thải hàng ngàn viên chức liên bang, ông Musk đã chỉ đạo việc hủy hợp đồng tại Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ, tức USAID, vốn tài trợ các chương trình nhân đạo trên khắp thế giới.
Dưới sự lãnh đạo của ông trong cái gọi là Bộ Hiệu quả Chính phủ, tức DOGE, Musk và đội ngũ của ông đã có quyền tiếp cận vào hệ thống các cơ quan Nhà nước. Những người chỉ trích lên án việc này là sự lạm quyền của một người không được dân cử và lo lắng về xung đột lợi ích khả dĩ nếu ông Musk lợi dụng chức trách của mình để tìm cách đẩy các hợp đồng béo bở của chính quyền về cho các công ty riêng của ông. Những người ủng hộ Musk nói rằng ông cần hành động quyết liệt để cải tổ bộ máy liên bang phình to.
Tính đến tháng 12, ông Musk sở hữu 12,8% cổ phần của Tesla trong các cổ phiếu đang lưu hành, vốn có giá trị khoảng 114,7 tỷ đô la theo giá vào giờ đóng cửa hôm 5/3.
Người giàu nhất thế giới cũng sở hữu mạng xã hội X, công ty thám hiểm không gian SpaceX và công ty cấy não Neuralink cùng những công ty khác.
Những chiếc xe điện Tesla bóng loáng, cách tân từ lâu đã được những người Mỹ cấp tiến ưa chuộng để thay thế xe chạy xăng và thân thiện với môi trường. Nhưng đối với một số người, thương hiệu này đã trở thành biểu tượng cho việc ông Trump quyết liệt định hình lại chính sách đối nội và đối ngoại của Mỹ, khiến Tesla trở thành mục tiêu đương nhiên của phong trào phản đối còn non nớt.
“Ý tưởng là bêu xấu thương hiệu Tesla, làm giảm giá cổ phiếu Tesla và gây tác động thực sự đến túi tiền của Musk,” Carlo Voli, 59 tuổi, phiên dịch viên ở bang Washington, vốn đã giúp tổ chức một trong sáu cuộc biểu tình gần đây tại các đại lý Tesla ở quanh Seattle, cho biết. “Đó là việc dân thường có thể làm.”
Musk và đại diện của Tesla đã không phản hồi yêu cầu bình luận của Reuters về các cuộc biểu tình.
Một chiến dịch chống Tesla cũng đang diễn ra trên các nền tảng như Instagram và X dưới các hashtag như #teslatakedown và #swasticars – sự thừa nhận đối với điệu bộ của ông Musk vốn đã khiến mọi người săm soi vì nó giống với lời chào của Đức Quốc xã. Musk đã bác bỏ những lời chỉ trích này và gọi nó là ‘công kích mệt mỏi’.
Một số người sở hữu xe Tesla đang đối mặt với cơn giận của thành phần chống Musk, ngay cả khi họ chuẩn bị bán xe. Rainer Eckert, kỹ sư pháp y 69 tuổi ở Wallingford, Washington, người đã bỏ phiếu cho ứng viên Dân chủ Kamala Harris, đang tính bán chiếc Tesla mà ông đã mua được 6 năm và quyên góp tiền bán xe cho từ thiện.
Cho đến lúc đó, ông đã dán sticker ghi dòng chữ ‘Xe này được mua trước khi tất cả chúng ta biết hắn ta là đồ khốn’ trên xe – nhưng ông nói vẫn không ngăn được một người lạ dán dòng chữ ‘Xe Đức Quốc xã’ lên xe, và họ dán đến ba lần một ngày.
Các cuộc biểu tình phản đối DOGE khác đang bắt đầu tăng nhiệt. Hôm 1/3, hàng ngàn người đã tập trung ở các công viên quốc gia trên khắp đất nước để phản đối việc chính quyền Trump sa thải 1.000 nhân viên toàn thời gian của Sở Công viên Quốc gia. Hai ngày sau, hơn 1.000 người biểu tình tập trung bên ngoài trụ sở Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) ở Boulder, bang Colorado, chỉ trích việc chính quyền Trump sa thải nhân sự cơ quan này.
Rất khó để xác định các hoạt động chính trị của Musk đang ảnh hưởng đến doanh số bán xe Tesla như thế nào. Hồi năm ngoái lần đầu tiên doanh số hàng năm giảm.
Các nhà phân tích chỉ ra các yếu tố khác trong thị trường xe điện toàn cầu, bao gồm sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các hãng xe điện Trung Quốc và các hãng ô tô lâu đời như General Motors.
Cổ phiếu Tesla tăng gần gấp đôi từ cuối tháng 10 đến giữa tháng 12, trùng với thời điểm ông Trump tái đắc cử. Tuy nhiên, kể từ khi đạt đỉnh vào ngày 17/12 năm ngoái, cổ phiếu này đã mất hơn 40% giá trị. Tuy nhiên, Tesla được định giá khoảng 900 tỷ đô la, vượt xa các hãng sản xuất ô tô khác trên thế giới.
Tuy nhiên, ngày càng có nhiều bằng chứng từ các cuộc thăm dò cho thấy sự tham gia chính trị mạnh mẽ của Musk đã khiến khách hàng xa lánh.
Một cuộc thăm dò được thực hiện sau cuộc bầu cử hồi tháng 11 năm ngoái cho nhóm vận động xe điện EV Politics Project cho thấy các cử tri ủng hộ bà Harris có thái độ tiêu cực với Tesla cao hơn nhiều những người ủng hộ Trump. Trong số các cử tri của bà Harris, 59% cho biết họ không thiện cảm với Tesla, so với 36% cử tri của ông Trump.
Diễn đàn