Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Đổng Quân đã xuất hiện trở lại trước công chúng sau khi có tin tức trên truyền thông rằng ông đang bị điều tra kỷ luật. Các nhà phân tích nói rằng mặc dù sự xuất hiện trở lại của ông Đổng cho thấy ông an toàn về mặt chính trị, nhưng điều đó không có nghĩa là Trung Quốc sẽ ngưng cuộc chiến chống tham nhũng trong quân đội.
Ông Đổng đã tham dự một diễn đàn an ninh ở Thượng Hải hôm 5/12 về tình hình an ninh ở Vịnh Guinea. Đây là lần đầu tiên ông xuất hiện trước công chúng kể từ khi tham dự cuộc họp với các đối tác từ Đông Nam Á và Mỹ hồi tháng trước tại Lào.
Tại diễn đàn này, ông Đổng đã gặp gỡ các trưởng phái đoàn từ 18 quốc gia châu Phi và bày tỏ rằng Trung Quốc sẵn sàng tăng cường hợp tác hàng hải với các nước trong khu vực và giúp duy trì an ninh ở Vịnh Guinea, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã đưa tin.
Trước khi ông Đổng xuất hiện trở lại hồi tuần trước, Financial Times hôm 26/11 đưa tin rằng ông đang bị điều tra tham nhũng, dẫn lời các quan chức đương nhiệm và cựu quan chức Mỹ giấu tên.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc đã bác bỏ bản tin trên trong một cuộc họp báo thường kỳ vào ngày 28/11, và gọi đó là ‘hoàn toàn bịa đặt’ được lan truyền bởi những người tung tin đồn có động cơ xấu.
Tuy nhiên, việc tạm ngưng chức vụ và điều tra kỷ luật mà Bộ Quốc phòng nước này công bố hôm 28/11 nhằm vào một quan chức khác, Đô đốc Miêu Hoa, vẫn đặt ra nghi vấn về số phận của ông Đổng.
Các nhà phân tích nói rằng sự xuất hiện trở lại của ông Đổng vào ngày 5/12 báo hiệu ông ‘an toàn về mặt chính trị vào lúc này’.
“Chính phủ Trung Quốc muốn cho thấy rằng ông Đổng vẫn an toàn và mặc dù có một số thay đổi ở cấp cao nhất trong quân đội Trung Quốc, giới lãnh đạo Trung Quốc vẫn duy trì mức độ kiểm soát nhất định,” ông Lâm Dĩnh Hữu, chuyên gia về quân đội Trung Quốc tại Đại học Đạm Giang ở Đài Loan, cho VOA biết trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu mối quan hệ cá nhân của ông Đổng với ông Miêu có ảnh hưởng đến ông sau này hay không, ông Tống Văn Địch, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Quốc gia Úc, tức ANU, nhận định.
“Vai trò của Miêu Hoa với tư cách chủ nhiệm về chính trị [trong Quân ủy Trung ương] một phần tương tự như là giám đốc nhân sự của quân đội Trung Quốc và điều đó có nghĩa là hầu như bất kỳ quan chức nào có sự nghiệp thăng tiến nhanh chóng trong bảy năm qua sẽ phải có sự chuẩn thuận của ông Miêu,” ông Tống nói với VOA.
Ông nói mối quan hệ cá nhân giữa hai ông Đổng và Miêu “có thể là chuyện lớn trong thanh trừng chính trị nhưng cũng có thể không là gì”.
Kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lên nắm quyền vào năm 2012, ông đã thực hiện một chiến dịch chống tham nhũng sâu rộng trong Giải phóng Quân Nhân dân Trung Quốc, hay PLA. Chiến dịch này đã tăng cường độ trong năm qua. Cuộc điều tra về Miêu là vụ việc mới nhất.
Ít nhất chín tướng lĩnh trong PLA và một số giám đốc trong ngành công nghiệp quốc phòng đã bị khai trừ khỏi Quốc hội do các cáo buộc liên quan đến tham nhũng.
Vào tháng 6, hai trong số những người tiền nhiệm của ông Đổng, các cựu Bộ trưởng Quốc phòng Lý Thượng Phúc và Ngụy Phượng Hòa đã bị cách chức và khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc trong lúc bị dính cáo buộc tham nhũng.
Các chuyên gia nói rằng cuộc điều tra đối với ông Miêu, vốn là đô đốc thuộc hải quân Trung Quốc, cho thấy vấn nạn tham nhũng đã lan rộng và ăn sâu như thế nào trong các nhánh khác nhau của quân đội Trung Quốc.
“Hải quân Trung Quốc trước đây đã từng bị tham nhũng hoành hành vào năm 2020, dẫn đến việc cách chức một số tư lệnh hải quân. Kể từ năm ngoái, lực lượng tên lửa của quân đội Trung Quốc đã trở thành trọng tâm của chiến dịch chống tham nhũng của chính quyền Trung Quốc,” ông Tô Tử Vân, chuyên gia quân sự tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh tại Đài Bắc, cho biết.
Trong một cuộc thanh tra lực lượng hỗ trợ thông tin của PLA vào ngày 4/12, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình kêu gọi quân đội ‘cải thiện ứng xử, thực thi kỷ luật và chống tham nhũng’, nhấn mạnh rằng quân đội Trung Quốc ‘phải hoàn toàn trung thành, thuần khiết và đáng tin cậy’.
Ông Tống cho rằng cuộc điều tra nhằm vào ông Miêu có thể sẽ dẫn đến ‘một đợt thanh trừng mới trong quân đội Trung Quốc’. “Vì ông Miêu cơ bản là người đứng đầu về nhân sự của PLA, nhiều người được bổ nhiệm [trong PLA] cần được ân sủng của ông ấy, và những dây mớ rễ má theo sau đó dẫn đến rất nhiều suy đoán,” ông nói với VOA.
Các chuyên gia nói rằng mặc dù chính quyền Trung Quốc có lý do chính đáng để loại trừ tham nhũng tràn lan trong quân đội, ông Tập Cận Bình cũng đã sử dụng chiến dịch chống tham nhũng để duy trì quyền kiểm soát của mình đối với PLA.
“Tập Cận Bình sử dụng chiến dịch chống tham nhũng để tăng cường quyền kiểm soát của mình đối với quân đội Trung Quốc và dưới ‘chế độ khủng bố’ này, quân đội rất khó thách thức quyền lực của ông ấy,” ông Lâm nói với VOA.
Ngoài việc duy trì kiểm soát đối với quân đội, Tập Cận Bình còn sử dụng chiến dịch chống tham nhũng để loại bỏ các tư lệnh quân đội thuộc các phe phái khác trong Đảng Cộng sản Trung Quốc, ông Tô Tử Vân nhận định. Ông nói thêm rằng vòng luẩn quẩn như vậy có thể tác động tiêu cực đến nhuệ khí quân đội.
Việc cải tổ nhân sự liên tục ở cấp cao nhất cũng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động và kế hoạch dài hạn của quân đội, cũng theo ông Tống.
Các cuộc thanh trừng quân sự ‘chắc chắn sẽ dẫn đến cải tổ nhân sự, do đó làm chậm kế hoạch dài hạn của quân đội Trung Quốc là xây dựng lực lượng và chiến đấu’, ông nói với VOA.
Diễn đàn