Cả thế giới chăm chú theo dõi cuộc gặp mặt thượng đỉnh Mỹ-Trung Quốc. Tổng Thống Barack Obama đón Tổng Bí thư Tập Cận Bình đến thăm chính thức Hoa Kỳ lần đầu tiên trên cương vị nguyên thủ quốc gia.
Quan hệ giữa hai cường quốc lớn nhất thế giới đang ở trong tình trạng bình thường, nhưng lại có vài vấn đề căng thẳng. Điều nổi bật nhất là vị thế của Trung Quốc đang ở vào thế có nhiều mặt sa sút, khó khăn.
Nền kinh tế tài chính đang trong cơn khủng hoảng; chứng khoán tụt dốc, ngành xây dựng đình đốn, Nhân dân tệ giảm giá trị tệ hại. Chính trị nội bộ rối rắm qua các chiến dịch chống tham nhũng, thực tế là đấu tranh rất gắt gao vì lợi ích phe cánh, cuộc "diệt ruồi đả hổ săn cáo" tiến lui đều khó. Về ngoại giao và quân sự, ý đồ lộ liễu độc chiếm Biển Đông vấp phải sự chống đối mạnh mẽ của Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Úc và nhiều nước Đông Nam Á như Philippines, Malaysia, Indonesia và của nhân dân Việt Nam, vấp phải sự răn đe thẳng thắn của Hoa Kỳ với cuộc chuyển trục quân sự sang vùng châu Á -Thái Bình Dương.
Tổng Bí thư Tập Cận Bình ước mong có một tư thế mạnh mẽ ở trong nước, một tư thế oai phong ở nước ngoài, nhưng lực bất tòng tâm. Rõ ràng trong cuộc gặp cấp cao Hoa Kỳ - Trung Quốc sắp tới, ông Obama ở vào thế thượng phong về nhiều mặt, cơ bản nhất là kinh tế - tài chính và quân sự, với thế áp đảo rất lớn về hải quân và không quân.
Trong các vấn đề sẽ được mang ra thảo luận, có vấn đề gai góc, căng thẳng trong quan hệ hai nước là vấn đề Trung Quốc ra sức thực hiện cuộc đánh cắp nhiều bí mật quân sự và kỹ thuật hiện đại của Hoa Kỳ suốt hàng chục năm nay.
Ngày 3/9 vừa qua Trung Quốc tổ chức cuộc diễu binh cực kỳ lớn, nhưng giới am hiểu liền chỉ rõ toàn bộ vũ khí hiện đại nhất như máy bay, xe tăng, đại pháo, tàu chiến...đều theo mẫu mã của Nga, Tiệp, Đức và nhiều nhất là của Hoa Kỳ, phần lớn đã bị đánh cắp bởi một mạng lưới tin tặc khắp thế giới, đông đảo nhất là ở Hoa Kỳ.
Không phải ngẫu nhiên vào dịp này phía báo chí Hoa Kỳ cho đăng một loạt bài điều tra cụ thể, được mạng Đại Kỷ Nguyên (14/9/2015) trích dịch khá tỷ mỷ, đại thể như sau:
Theo nhà báo Joshua Philipp chuyên theo dõi vấn đề tình báo và kinh tế-kỹ thuật, Bộ Tổng tham mưu của Quân Giải Phóng có cả một màng lưới tình báo quân sự kinh tế kỹ thuật trên đất Hoa Kỳ, huy động 2 vạn công ty lớn nhỏ cùng các du sinh rải ra khắp các ngành, nhất là các ngành mũi nhọn để ăn cắp những thông tin bí mật của Hoa Kỳ bao gồm các hình ảnh, mẫu mã, công thức, thống kê, biểu đồ, các sáng chế phát minh cơ mật. Phần khá lớn là dùng hacker đột nhập mạng lưới mật của các cơ sở đầu não của Hoa kỳ. Hàng triệu tin tức bị đánh cắp như thế được chuyển về Trung Quốc, tại đó được tập họp, phân loại, phổ biến rộng cho các tổng cục, tổng công ty, các viện nghiên cứu để áp dụng vào các ngành, xí nghiệp.
Ủy ban Công nghiệp và Khoa học Kỹ thuật Quốc phòng Trung Quốc là nơi chỉ đạo và tập trung phần lớn các tin tức ăn cắp được. Nơi tiếp nhận các tin tức đánh cắp được để áp dụng là Trung tâm Chuyển giao Kỹ thuật Quốc gia, với Chương trình Chuyển giao Kỹ thuật Quốc gia, là Tổng công ty Hạt nhân Quốc gia, Tổng công ty Đóng tàu Nhà Nước, Tổng công ty Hàng không Trung Quốc,với 7 ngành trọng điểm là: sinh học, hàng không, thông tin, kỹ thuật laser, vật liệu mới và năng lượng.
Bài báo trên cho biết tổng số thiệt hại của Hoa Kỳ về mọi mặt do "tin tặc nhà nước Trung Quốc" gây ra có thể lên đến 5 ngàn tỷ đô la một năm, một thiệt hại cực lớn.
Trước đây, vào tháng 7/2014 Bộ Tư pháp Hoa Kỳ ra thông báo buộc tội 5 sỹ quan Trung Quốc thuộc đơn vị tình báo 61.338 đã đánh cắp nhiều bí mật quốc gia của Hoa Kỳ, vi phạm nghiêm trọng quyền sở hữu quốc gia Hoa Kỳ về các sáng chế phát minh hết sức cơ mật.
Trong cuộc gặp Tập Cận Bình sắp tới chắc chắn Tổng thống Barack Obama sẽ nghiêm khắc lên án và cảnh cáo các tin tặc nhà nước Trung Quốc, yêu cầu phải chấm dứt ngay những thủ đoạn đen tối đánh cắp vô vàn bí mật quốc gia, nếu không sẽ bị trừng phạt và trả đũa. Trước đây, Tổng thống Obama đã từng phát biểu về sự kiện Biển Đông: "Là cường quốc, Trung Quốc cần hành sử như một cường quốc".
Vị quốc khách sắp vào thăm Tòa Bạch Ốc mang một vệt đen tội phạm trên mặt rất khó coi và rất khó có một nụ cười chân thật; chuyến đi xa lần này khó mang lại niềm vui cho con người rất ưa chuộng quyền thế và tư thế hiên ngang ngẩng cao đầu. Bộ máy tuyên truyền đồ sộ của Bắc Kinh khó lòng tô điểm cho sự kiện nổi bật này.
Theo báo Le Monde (Pháp) ngày 13/9 loan tin đã có thượng nghị sỹ Hoa Kỳ đòi hủy bỏ cuộc đón tiếp ông Tập Cận Bình do tội lỗi cấp nhà nước vừa nêu. Cũng có thượng nghị sỹ yêu cầu tổng thống Mỹ tiếp nhưng không mở quốc yến để cảnh báo nghiêm khắc ông khách ít được hoan nghênh này.
* Blog của nhà báo Bùi Tín là blog cá nhân. Các bài viết trên blog được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.