Nếu muốn làm thay đổi kết quả bầu cử ở các bang thông qua tòa án, ban vận động của ông Donald Trump phải đưa ra lập luận rất vững chắc và bằng chứng xác thực vì tòa án ‘đòi hỏi rất cao’, một luật sư gốc Việt ở California nhận định với VOA.
Trong lúc đang bị ứng viên Đảng Dân chủ Joe Biden dẫn trước, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ có những hành động pháp lý để lấy lại cuộc bầu cử mà ông cáo buộc là ‘đã bị đánh cắp’.
Hôm 5/11, các thẩm phán đã bác bỏ cả hai vụ kiện của ông Trump ở các bang Georgia và Michigan trong khi ban vận động bầu cử của ông Trump cũng đã khởi sự một vụ kiện về điều mà họ gọi là những bất thường về bỏ phiếu ở Nevada.
Ở Georgia, phía ông Trump cáo buộc rằng 53 lá phiếu đến muộn đã bị trộn lẫn với các lá phiếu đúng hạn. Còn ởMichigan, họ tìm cách ngăn chặn kiểm phiếu và đòi quyền tiếp cận nhiều hơn với kết quả thống kê.
James Bass, thẩm phán Tòa Thượng thẩm Georgia, nói ‘không có bằng chứng’ cho thấy các lá phiếu bị nêu ra là không hợp lệ.
Còn ở Michigan, thẩm phán Cynthia Stephens nói: “Tôi không có cơ sở để cho rằng có khả năng đáng kể để yêu cầu đó dựa vào các bằng chứng và lập luận được đưa ra.”
Các đồng minh của Trump cũng cáo buộc rằng đã có những bất thường về bỏ phiếu ở Hạt Clark đông dân của Nevada, vốn bao gồm cả Las Vegas.
Lập luận và bằng chứng
Trao đổi với VOA, Luật sư Nguyễn Quốc Lân, người có trên 30 năm kinh nghiệm về luật tổng quát thường vận động cho các ửng cử viên gốc Việt trong các vị trí dân cử ở quận Cam, bang California, nhận định rằng cơ hội đảo ngược thế cờ của phe ông Trump ‘là rất thấp’.
Thứ nhất, ông giải thích rằng các cơ quan bầu cử địa phương đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng và thận trọng phương hướng tiến hành bầu cử và kiểm phiếu.
Thứ hai, khi xem xét các sai sót mà bên nguyên đơn cáo buộc, tòa án phải xác định ba vấn đề: có phải cố ý nhằm đổi kết quả bầu cử hay không; có thay đổi được kết quả tại địa phương đó hay không; có nằm trong một âm mưu chung của một thành phần nào đó hay không.
“Họ phải chứng minh rằng các biện pháp đưa ra trong thời gian bầu cử, ghi danh bầu cử và đếm phiếu là những phương thức phạm luật để chèn ép hay ém phiếu dành cho ứng cử viên nào đó,” luật sư Lân, người từng tranh cử vào các chức vụ dân cử ở địa phương và tham gia tranh tụng nhiều về bầu cử, nói.
Thứ ba, bên nguyên phải đưa ra bằng chứng xác thực và chấp nhận được (admissable). Chẳng hạn như một tấm hình chụp cảnh mà họ cho là gian lận thì phải tìm được người chụp tấm ảnh đó để xác thực là chụp vào lúc nào, ở đâu, đứng ở vị trí nào và xác nhận là có các chi tiết như trong ảnh, ông Lân đưa ra ví dụ.
Còn đối với cáo buộc là ‘có thêm 100.000 phiếu không rõ nguồn gốc bầu cho ông Joe Biden’ chẳng hạn, thì tòa sẽ xem là xảy ra ở phòng phiếu nào và xem lại tiến trình đếm phiếu từ hồ sơ kiểm phiếu cho đến từng lá phiếu được kiểm trong khoảng thời điểm bị cáo buộc.
“Họ rà soát rõ ràng như vậy chứ không thể căn cứ vào tin tức người này nói có gian lận hay video, hình ảnh lan truyền trên mạng,” ông nói. “Những cái đó tòa xem là nhảm nhí chứ không phải là bằng chứng trình bày trước tòa.”
“Tiêu chuẩn rất là cao, rất là khó chứ không phải như người thường chúng ta nghĩ là có hay không có, nghi ngờ hay không nghi ngờ,” ông giải thích về yêu cầu khắt khe của tòa án.
Tối cao Pháp viện có giúp cho Trump?
Về khả năng Tối cao Pháp viện, trong đó có ba thẩm phán do ông Trump đề cử, sẽ ra phán quyết có lợi cho ông Trump, vị luật sư này không cho rằng các thẩm phán sẽ ra phán quyết theo tình cảm đảng phái.
“Mặc dù trong lòng họ có thể có tình cảm đảng phái nhưng các vị thẩm phán của Tòa án Tối cao không thể quyết định một cách bâng quơ, không có bằng chứng, không có lập luận,” ông giải thích.
Nếu họ quyết định mà không có căn cứ luật pháp thì uy tín và danh dự của vị thẩm phán, cũng như danh dự của Tối cao Pháp viện sẽ ‘tan theo mây khói’, luật sư Lân nói và khẳng định hệ thống tư pháp Mỹ làm việc một cách độc lập chứ không phải tuân theo bất cứ chính quyền nào.
Ông nhận định rằng mặc dù ông Trump có một hệ thống luật sư đồ sộ cùng bao nhiêu tiền của ông đổ vào cho việc kiện tụng đi nữa thì vẫn có những luật lệ căn bản, lý lẽ và bằng chứng mà ông phải vượt qua.
Tòa án sẽ phán quyết dựa trên diễn giải về luật lệ và diễn giải ý muốn của cử tri. Chẳng hạn khi xem xét lá phiếu có hợp lệ hay không, đã có tiền lệ tòa tuyên những lá phiếu viết vẽ thêm bên ngoài những ô đánh dấu là vẫn có hiệu lực mặc dù luật tiểu bang những lá phiếu này phạm quy và không được tính.
