Một nhóm gồm 10 dân biểu liên bang Hoa Kỳ vừa đề nghị bộ ngoại giao nước này khẩn trương can thiệp để Thái Lan không trục xuất nhà hoạt động Y Quynh Bdap về Việt Nam, đồng thời kêu gọi cho phép ông được định cư tại Mỹ.
“Chúng tôi viết thư để bày tỏ mối quan ngại về trường hợp của nhà hoạt động người Thượng Y Quynh Bdap”, người hiện đang phải đối mặt với việc bị dẫn độ từ Thái Lan về Việt Nam, nơi ông ấy có nguy cơ bị “đàn áp, tra tấn và đối xử bất công”, bức thư của các dân biểu ký ngày 10/10 gửi Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken viết.
“Chúng tôi yêu cầu ông can thiệp vào vấn đề cấp bách này”, các dân biểu nhấn mạnh.
Bốn đồng chủ tịch Ủy ban Việt Nam ở Hạ viện Mỹ gồm Lou Correa, Zoe Lofgren, Michelle Steel, Chris Smith và 6 dân biểu khác hối thúc ông Blinken can thiệp nhanh chóng về trường hợp của ông Y Quynh Bdap, người vừa bị Tòa án Hình sự Bangkok ra phán quyết dẫn độ về Việt Nam hôm 30/9 theo yêu cầu của Hà Nội.
“Như ông đã biết, tòa án Việt Nam đã chứng tỏ lịch sử xét xử vội vàng, buộc tội các nhà hoạt động với những tội danh không có bằng chứng và đưa ra những bản án khắc nghiệt theo luật an ninh quốc gia mơ hồ”, các dân biểu viết.
“Ngoài ra, Bộ Công an Việt Nam và cơ quan quản lý trại giam còn khét tiếng là đã gây hại, đe dọa, thậm chí tra tấn các nhà hoạt động đang bị giam cầm, với mục đích ép buộc nhận tội”, vẫn lời của nhóm dân biểu Mỹ.
“Nếu ông Y Quynh Bdap bị dẫn độ về Việt Nam, ông sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị tra tấn và sẽ không được hưởng thủ tục tố tụng đúng chuẩn cũng như không được xét xử công bằng. Vì lý do này, các tổ chức phi chính phủ quốc tế và các cơ quan của Liên Hiệp Quốc đã lên án nỗ lực dẫn độ ông Y Quynh Bdap về Việt Nam”, bức thư viết.
Ông Y Quynh Bdap, 32 tuổi, người dân tộc Ê để ở Tây Nguyên của Việt Nam, sang Thái Lan tị nạn từ năm 2018 và đã được Cao ủy LHQ về người tị nạn công nhận là người tị nạn. Ông là đồng sáng lập nhóm Người Thượng vì Công lý (MSFJ) và là nhà hoạt động vì tự do tôn giáo, bảo vệ người bản địa và nhân quyền.
Trong khi ông đang chờ tái định cư ở nước thứ ba, ông bị chính quyền Thái Lan bắt giam hồi tháng 6 theo yêu cầu của chính phủ Việt Nam, quốc gia đang truy nã ông sau khi xét xử vắng mặt và tuyên phạt ông 10 năm tù về tội “khủng bố”.
“Hơn nữa, việc dẫn độ ông Y Quynh Bdap sẽ vi phạm chính sách chống tra tấn của Thái Lan”, các dân biểu nhận định. “Do vấn đề cấp bách vào thời điểm này, chúng tôi kêu gọi ngài và Bộ Ngoại giao can thiệp và ngăn chặn việc dẫn độ ông Y Quynh Bdap từ Thái Lan về Việt Nam và xem xét cho phép ông Y Quynh Bdap tái định cư tại Hoa Kỳ”.
VOA đã liên lạc với các bộ ngoại giao của Hoa Kỳ, Thái Lan và Việt Nam, đề nghị họ bình luận về bức thư của nhóm các nhà lập pháp nêu trên, nhưng chưa được phản hồi.
Hồi tháng 7, 4 dân biểu Mỹ kêu gọi chính phủ Thái Lan phóng thích ông Bdap và cho phép ông được định cư ở nước thứ ba.
Sau phán quyết của tòa án ở Bangkok, nhiều tổ chức nhân quyền lên tiếng bênh vực cho nhà hoạt động nhân quyền Việt Nam, nhưng bị chính quyền Hà Nội lên án là hành động “cổ xúy, tán dương đối tượng khủng bố”, cho rằng việc kêu gọi trả tự do cho ông Bdap là “hành vi tiếp tay cho tội phạm”.
Chính quyền Việt Nam xác định ông Bdap tham gia “chỉ đạo từ xa” nhóm người nổ súng vào trụ sở chính quyền ở hai xã thuộc tỉnh Đắk Lắk hồi tháng 6/2023 khiến 9 người tử vong.
Chính phủ Thái Lan thừa nhận việc bắt giữ ông Bdap hôm 11/6 là theo yêu cầu của chính quyền Việt Nam.
Trang Bangkok Post dẫn lời thẩm phán phát biểu tại phiên tòa hôm 30/9: “Dù tòa đã ra phán quyết nhưng việc có dẫn độ hay không là do Chính phủ quyết định trong thời gian 90 ngày”.
Mặc dù tòa án Thái Lan đã chấp thuận yêu cầu dẫn độ của Việt Nam đối với ông Bdap, nhưng ông sẽ có 30 ngày để kháng cáo trước khi bị dẫn độ.
Diễn đàn