Cô Huỳnh thị Thảo ở Quảng Nam có nêu thắc mắc và được bác sĩ Hồ văn Hiền trả lời:
Bướu mạch máu (angioma) do những tế bào lót các mạch máu mọc quá nhiều tạo thành một cái bướu. Thường lúc mới sanh thì chưa thấy gì, trong mấy tuần đầu thì xuất hiện một vết đỏ hoặc tím, là chúng ta tưởng lầm là vết trầy trụa lúc sanh hoặc vết bầm. Sau đó vết bẩm sinh này lớn dần và được bác sĩ định bịnh là bướu mạch máu. Trong năm đầu bướu máu tiếp tục tăng trưởng làm cha mẹ lo lắng, nhất là nếu bướu mạch máu mọc ở mặt nhất là gần mắt ảnh hưởng đến thị giác, ở cổ hoặc vùng bộ phận sinh dục dễ bị lở lói, nhiễm trùng hoặc chảy máu. Tuy nhiên thường qua khỏi 6 tháng đầu tiên, chậm lắm là sau 12 tháng tuổi, bướu mạch máu ngưng tăng trưởng trong một thời gian, rồi từ từ biến mất, có lúc khoảng 3 tuổi, có lúc chậm hơn (chừng 10%) đến 8-9 tuổi mới teo lại. Đa số bướu máu biến đi lúc bịnh nhân được 10 tuổi. Bướu có thể biến mất không dấu vết, cũng có khi để lại một cái thẹo mỡ mềm. Trường hợp bàn ở đây, có lẽ bướu máu phát triển trên nướu răng, làm chảy máu, nhất là lúc nhai, va chạm vào bướu. Bướu mạch máu cũng làm cho răng gần đó dễ bị hư, vệ sinh kém, đau răng.
Bướu mạch máu ngoài da cần được phân biệt với một loại vết bẩm sinh khác gọi là biến dạng mạch máu (vascular malformation), nghĩa là những mạch máu biến dạng nằm trong da (chứ không phải là u bướu như bướu máu), màu đỏ sẩm, càng lớn tuổi thì càng đậm đen hơn (ví dụ như vết chàm đỏ trên mặt ông Gorbachev gọi là portwine stain; các vascular malformations này tồn tại suốt đời và tự nó không biến mất trừ ra dùng phẫu thuật hoặc laser).
Trong những tháng đầu, theo dõi bướu mạch máu sẽ thấy to dần. Đây là một hiện tượng bình thường cho đến 6 tháng-1 năm trở đi, bướu sẽ từ từ nhỏ lại mà không cần chữa trị gì cả. Nhất là nếu giải phẫu, coi chừng chảy máu và nhất là nếu không có lý do chính đáng.
Trường hợp chảy máy, lấy băng gạt đè lên trên 10 phút để cầm máu. Nếu lở loét, có thể dùng kem, pommade trụ sinh săn sóc và băng lại. Trường hợp bướu máu lớn quá nhanh, đè lên các bộ phận khác như mắt, tai, miệng, khí quản, người ta có thể dùng chất corticoid uống, hoặc uống propanolol (thuốc thường dùng trị bịnh áp huyết cao; cần bác sĩ có kinh nghiệm trong lãnh vực này), hoặc chích vào bướu mạch máu cho nó teo lại (intralesional injection of fibrosing agents). Trong một số trường hợp hiếm vì lở loét không lành, chảy máu, hoặc muốn đứa trẻ bớt khổ sở lúc tới tuổi đi học mà bướu lớn làm biến dạng ngoại hình của nó bs có thể quyết định can thiệp bằng giải phẫu (giải phẫu có thể gây biến dạng [disfigurement] khó được chấp nhận), hoặc tia laser sau khi cân nhắc lợi hại của các thủ thuật này so sánh với phương pháp để tự nó teo lại tự nhiên.
Riêng về bướu mạch máu trên nướu răng, đây là trường hợp hiếm; can thiệp vào có cơ nguy chảy máu dễ dàng. Nếu thấy cần can thiệp, cần phải định bịnh chính xác bằng sinh thiết (biopsy) do bác sĩ nha khoa chuyên về giải phẫu chung quanh chân răng (periodontal surgery), có kinh nghiệm trong lãnh vực này, và bs sẽ quyết định biện pháp thích ứng như chích thuốc teo lại hay cắt bỏ.
Re: Capillary hemangioma as a rare benign tumor of the oral cavity: a case report
Alparslan Dilsiz1*, Tugba Aydin2 and Nesrin Gursan3
http://www.casesjournal.com/content/2/1/8622
Cảm ơn bác sĩ Hồ văn Hiền.
Chúng tôi cũng xin cảm ơn thính giả đã tham gia chương trình Hỏi Đáp Y Học này.
Chúng tôi vẫn dành đường dây điện thoại miễn phí để tiếp nhận các thắc mắc khác của quý thính giả về sức khỏe và y học thường thức. Số điện thoại miễn phí dành cho mục Hỏi Đáp Y Học là 202-205-7890, xin nhắc lại, 202-205-7890, ngày giờ nhận câu hỏi là thứ ba và thứ năm mỗi tuần, từ 8 giờ 30 đến 9 giờ 30 tối, giờ Việt Nam. Chúng tôi sẽ chuyển các thắc mắc của quý vị cho các bác sĩ chuyên khoa phân tích và giải thích và sẽ thông báo ngày giờ giải đáp để quý vị tiện theo dõi.
